|
Nisbiy birliklar sistema xaqida ma’lumotlar
|
| bet | 2/6 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 70,19 Kb. | | #237887 |
Nisbiy birliklar sistema xaqida ma’lumotlar.
Birorta fizikaviy kattalikning nisbiy mikdori deb uni birlik sifatida qabul qilingan, boshqa nomdosh fizikaviy kattalik nisbatiga aylanadi. Buning uchun birincha navbatda fizik kattaliklarni bazis sharti qabul qilinadi. Masalan: bazis toki Ib va fazalararo bazis kuchlanishi Ub ni qabul kilsak, unda bazis quvvati quyidagi formula bilan aniqlanadi.
(3.1)
Bazis qarshiligi esa quyidagicha topiladi.
(3.2)
Kurib chikilayotgan bazis birliklardan ikkitasi ixtiyoriy qabul qilinadi, ikkitasi esa (3.1) va (3.2) formulalardan aniqlanadi.
Nisbiy E.YU.K, kuchlanish, tok, quvvat va qarshilik, tanlangan bazis shartiga ko‘ra quyidagicha aniqlanadi.
; (3.3)
; (3.4)
; (3.5)
; (3.6)
; (3.7)
* - nisbiy birliklarni bildiradi.
- bazis shartiga keltirilganligi.
(3.2) va (3.7) formulalardan foydalanilgan holda nisbiy qarshilikni quyidagicha aniqlash mumkin.
(3.8)
yoki
(3.9)
Kaerda Z – berilgan qarshilik, Om faza uchun;
I - bazis toki, ka (a);
U - fazalar orasidagi bazis kuchlanishi kV (v);
S - bazis quvvati, U va (va).
Formuladan ko‘rinib turibdiki nisbiy qarshilik son jixatdan nisbiy kuchlanish tushuviga bog‘liq bo‘ladi.
Bazas shartlarni tanlanishi ixtiyoriy bo‘lganligi uchun bitta xaqiqiy qiymat har xil sonlarga teng bo‘lishi mumkin.
Asosan elementlarning masalan: generatorlar, transformatorlar, reaktorlar va boshqa elementlarning pasportida ularning qarshiliklari nisbiy birliklarda nominal sharoitlarga keltirilgan bo‘lib beriladi, S =Sn va U =Un deb qabul qilinadi.
Ularnig qiymati (3.8) va (3.9) formulalar yordamida aniqlanadi, faqatkina bazis birliklari nominal qiymatlarga almashtiriladi.
(3.8a)
(3.9a)
Elektr sistema elementlarining nominal sharoitlarga doir berilgan nisbiy qarshiliklarni ixtiyoriy bazis sharoitlarga keltirish uchun quyidagi formulalardan foydalanish kerak.
|
| |
