|
Amerikaliklarning Oyni tadqiq etishga bo‘lgan urinishlari
|
| bet | 3/4 | | Sana | 29.07.2024 | | Hajmi | 1,46 Mb. | | #268905 |
Bog'liq kosmik kemalar xalokatiAmerikaliklarning Oyni tadqiq etishga bo‘lgan urinishlari
Amerikaliklar 1962 yildan boshlab Oyga turli kosmik apparatlarni uchira boshlashadi. Maqsad Yerning tabiiy yo‘ldoshiga odam uchirishdan avval undagi vaziyatni o‘rganish edi.
Amerikaliklar Oyga umumiy hisobda 30 ga yaqin kosmik apparat uchirishgan. Avvaliga apparatlarning o‘zi uchirilgan bo‘lsa, keyingilarida odam uchirishadi.
Dastlabki uchirilgan kosmik apparatlarning ba’zilari Oyga qo‘nish paytida avariyaga uchraydi.
Jumladan:
«Reynjyer-4» – 1962 yil 26 aprel kuni;
«Reynjyer-6» – 1964 yil 2 fevral kuni;
«Serveyyer-2» – 1966 yil 22 sentabr kuni;
«Serveyyer-4» – 1967 yil 17 iyul kuni;
«Lunar Prospektor» – 1999 yil 31 iyul kuni Oy sirtiga qulab tushgan.
NASAning «Reynjyer-4» kosmik apparati
www.alamy.com
Amerikaliklarning bir qancha kosmik apparatlari Oyga muvaffaqiyatli qo‘nadi va u yerda ma’lum vaqt ishlab Yerga ko‘plab fotosuratlarni yuboradi. Jumladan:
«Reynjyer-7» – 1964 yil 31 iyul kuni;
«Reynjyer-8» – 1965 yil 20 fevral kuni;
«Reynjyer-9» – 1965 yil 24 mart kuni;
«Serveyyer-1» – 1966 yil 2 iyun kuni;
«Serveyyer-3» – 1967 yil 20 aprel kuni;
«Serveyyer-5» – 1967 yil 11 sentabr kuni;
«Serveyyer-6» – 1967 yil 10 noyabr kuni;
«Serveyyer-7» – 1968 yil 10 yanvar kuni Oy sirtiga qo‘nishga muvaffaq bo‘ladi.
NASAning «Serveyyer-7» kosmik apparati
www.alamy.com
Oyga odam uchirilishi
Oyga odam uchirish haqida ilk bor AQSh prezidenti Jon Kennedi 1961 yilda gapiradi. U 1970 yilda amerikaliklar Oyga qadam qo‘yishini aytadi.
Shundan so‘ng NASA Oyga to‘xtovsiz turli kosmik apparatlarni uchirishni boshlaydi. Maqsad, odam uchirishdan avval Yerning tabiiy yo‘ldoshi va uning atrofidagi holatni o‘rganish edi.
Amerikalik astronavtlar Kennedi aytgan muddatdan bir yil avval Oyga chiqishga muvaffaq bo‘lishadi.
1969 yil ichida astronavtlar bo‘lgan «Apollon-10» kosmik kemasi fazoda ancha joyga uchib borib, ortga qaytadi. Bu parvozdan maqsad Oyga odam uchirishga tayyorgarlik ko‘rish edi.
1969 yil 20 iyul kuni «Apollon-11» kosmik kemasi Oyga qo‘nadi va astronavtlar Nil Armstrong hamda Edvin Oldrin uning sirtiga tushishadi. Ular ma’lum muddat Oy sirtida bo‘lib, so‘ng Yerga eson-omon qaytib kelishadi.
Nil Armstrong Oyda
stock.adobe.com
Keyinchalik, amerikaliklar Oyga yana bir necha marta odam uchirishadi, turli apparatlar qo‘ndirishadi.
Jumladan, 1969 yil 19 noyabr kuni amerikaliklarning «Apollon-12» kosmik kemasi ikkinchi marta Oyga qo‘nadi. Bu safar astronavt Charlz Konrad uning sirtiga chiqadi.
1971 yil 5 fevral kuni ichida amerikalik astronavtlar bo‘lgan «Apollon-14» kosmik kemasi yana Oyga qo‘nadi. Uchinchi urinishda astronavt Alan Shepard Oy sirtiga tushadi.
1971 yil 30 iyul kuni «Apollon-15» Oy sirtiga qo‘nadi. Amerikalik astronavtlar Jyeyms Irvin va Devid Skott bu safar Oy sirtini tadqiq etish uchun maxsus elektromobildan foydalanishadi. Ushbu apparat Oy sirtida qolib ketgan.
1972 yil 21 aprel kuni «Apollon-16» Oyga qo‘nadi. Bu safar ham astronavtlar Jon Yang va Charlz Dyuk uning sirtiga tushib, turli tadqiqotlar olib borishadi.
1972 yil 11 dekabr kuni «Apollon-17» apparati Oyga qo‘nadi. Astronavtlar Yujin Sernan va Xarrison Shmitt Oyda uch sutka qolishadi va uning sirtiga uch marta tushishadi. Ular ham Oyda maxsus avtomobildan foydalanishadi.
«Apollon-17» va amerikalik astronavt Oyda.
www.alamy.com
«Apollon-17» ichida odamlar bo‘lgan va Oyga qo‘ngan so‘nggi kosmik kema edi. O‘shandan buyon hech bir davlat tomonidan Yerning tabiiy yo‘ldoshiga ichida odam bo‘lgan kosmik kema uchirilmadi. Boshqa odam oyog‘i Oyga yetmadi.
Keyinchalik amerikalik astronavtlarning Oy sirtiga tushganini shubha ostiga oluvchi gap-so‘zlar chiqdi. Ayniqsa bunda raqobatchi davlat, Rossiya mutaxassislari jonbozlik ko‘rsatishdi.
Shunday bo‘lsa ham amerikaliklarning Oyga qo‘ngani va uning sirtiga tushgani xalqaro darajada tan olingan. Shuningdek, SSSR ham amerikalik astronavtlarning Oyga uchganini rasman tan olgandi.
|
| |
