|
O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari
|
| bet | 108/222 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 5,84 Mb. | | #236377 |
Fayllarni himoya qilish zarurati fayllarga kirish imkoniyatining bevosita natijasidir. Boshqa foydalanuvchilarning fayllariga kirishga ruxsat bermaydigan tizimlar himoyaga muhtoj emas. Shunday qilib, kirishni taqiqlash orqali biz to‘liq himoyani ta’minlashimiz mumkin. Shu bilan birga, siz hech qanday himoyasiz erkin kirishni ta’minlashingiz mumkin. Umumiy foydalanish uchun ikkala yondashuv ham juda ekstremaldir. Nima kerak - bu boshqariladigan kirish. Xavfsizlik mexanizmlari amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan fayllarga kirish turlarini cheklash orqali kirishni boshqarishni ta’minlaydi. Bir nechta omillarga bog‘liq holda kirishga ruxsat beriladi yoki rad etiladi. Bir necha xil operatsiyalar turlarini boshqarish mumkin:
Read. Fayldan o‘qish.
Write. Faylni yozish yoki qayta yozish.
Execute. Faylni xotiraga yuklash va uni bajarish.
Append. Fayl ohiriga yangi ma’lumot qo‘shish.
Delete. Faylni o‘chirish va qayta foydalanish uchun joyni bo‘shatish.
List. Fayl nomi va atributlarining ro‘yhati.
Fayl nomini o‘zgartirish, nusxalash va tahrirlash kabi boshqa operatsiyalarni ham boshqarish mumkin. Biroq, ko‘plab tizimlar uchun ushbu yuqori darajadagi funksiyalar pastki darajadagi tizim chaqiriqlarini amalga oshiradigan tizim dasturi tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Himoya faqat pastki darajada ta’minlanadi. Masalan, faylni nusxalash oddiygina o‘qish talablari ketma-ketligi bilan amalga oshirilishi mumkin. Bunday holda, o‘qish huquqiga ega foydalanuvchi, shuningdek faylni nusxalash, chop etish va boshqalarga olib kelishi mumkin. Ko‘plab himoya mexanizmlari taklif qilingan. Ularning har biri o‘zining afzalliklari va kamchiliklariga ega va mo‘ljallangan maqsadga mos bo‘lishi kerak. Tadqiqot guruhining faqat bir nechta a’zolari foydalanadigan kichik kompyuter tizimi, masalan, tadqiqot, moliya va kadrlar operatsiyalari uchun foydalaniladigan yirik korporativ kompyuter kabi himoya turlariga muhtoj bo‘lmasligi mumkin.
|
| |
