|
O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari
|
| bet | 111/222 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 5,84 Mb. | | #236377 |
Xavfsizlik muammosiga yana bir yondashuv - parolni har bir fayl bilan bog‘lash. Ko‘pincha kompyuter tizimiga kirish parol bilan boshqariladi, har bir faylga kirishni ham shu tarzda boshqarish mumkin. Agar parollar tasodifiy tanlansa va tez-tez o‘zgartirilsa, ushbu sxema faylga kirishni cheklashda samarali bo‘lishi mumkin. Biroq, parollardan foydalanish bir nechta kamchiliklarga ega. Birinchidan, foydalanuvchi eslab qolishi kerak bo‘lgan parollar soni ko‘payib ketishi mumkin. Ikkinchidan, agar barcha fayllar uchun bitta
parol ishlatilsa, u topilgandan so‘ng barcha fayllar mavjud bo‘ladi; hech narsa yoki hech narsa himoyasi. Ikkinchidan, agar barcha fayllar uchun bitta parol ishlatilsa, u topib olingandan so‘ng barcha fayllarga kirish mumkin bo‘ladi; Ba’zi tizimlar foydalanuvchiga ushbu muammoni hal qilish uchun parolni alohida fayl bilan emas, balki qo‘shimcha katalog bilan bog‘lash imkonini beradi.
Ko‘p darajali katalog tuzilishida nafaqat alohida fayllarni, balki pastki kataloglarda fayllar to‘plamlarini ham himoya qilishimiz kerak; ya’ni katalogni himoya qilish mexanizmini taqdim etishimiz kerak. Himoyalanishi kerak bo‘lgan katalog operatsiyalari fayl operatsiyalaridan biroz farq qiladi. Katalogdagi fayllarni yaratish va o‘chirishni nazorat qilishni xohlaymiz. Bunga qo‘shimcha ravishda, biz foydalanuvchi katalogda fayl mavjudligini aniqlay oladimi yoki yo‘qligini nazorat qilishni xohlaymiz. Ba’zan, faylning mavjudligi va nomini bilishni o‘zi muhimdir. Shuning uchun katalog tarkibini ro‘yxatga olish himoyalangan operatsiya bo‘lishi kerak. Shunga o‘xshab, agar yo‘l nomi katalogdagi faylga tegishli bo‘lsa, foydalanuvchi katalogga ham, faylga ham kirish huquqiga ega bo‘lishi kerak. Fayllar bir nechta yo‘l nomlariga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan tizimlarda (masalan, siklik va umumiy grafikalar), foydalanuvchining ishlatiladigan yo‘l nomiga qarab ma’lum bir faylga kirish huquqiga ega bo‘lamiz.
Nazorat savollari
Fayl tizimi nima?
Fayl nima?
Fayl menejerining vazifasi nimalardan iborat?
Fayldan foydalanishning asosiy maqsadlari nima?
Fayl operatsiyalarini keltiring.
Fayl turlarini keltiring.
Oddiy fayllarga misol keltiring.
Kataloglar nima?
Maxsus fayllarga misol keltiring.
Nomlangan kanallar qanday fayllar?
Faylga kirish mexanizlarini tushuntiring.
Fayl tizimlarining ierarxik tuzilishini tushuntiring.
Montaj qilish nima va u nima uchun kerak?
Fayl atributlari nima?
Disklar, qism, sektor va klaster nima?
Fayllarga kirish usullari?
Fayllarga kirishni boshqarishni tushuntiring.
Unix operatsion tizimida fayllarga kirishni boshqarish usullari.
Windows operatsion tizimida fayllarga kirishni boshqarish usullari.
Unix operatsion tizimida ruhsatlarni boshqarishni tushuntiring.
Windows va Unix operatsion tizimlarida fayllarga kirishni boshqarishning farqlarini tushuntiring.
Fayl atributlari o‘z ichiga qanday ma’lumotlarni oladi?
Fayllarni himoyalash usullari.
Maxsus fayl va nomlangan fayllarni bir-biridan farqini keltiring.
Maxsus fayllarga misol keltiring.
|
| |
