7
mujassamlashgan yorug‘lik konusini chegaralovchi 1-, 2-nurlar
ko‘rsatilgan. Nurlar telekameraning PZS matritsasiga tushadi (Masalan 1.2
a-rasm), uning yordamida televizion signal shakllanadi. 1.2 a-rasmda optik
tola kesimidan F masofaga tarqaluvchi nurlanishga mos keluvchi yorug‘lik
dog‘i t ning diametri va matritsaning T gorizontal o‘lchami belgilangan.
M matritsaga yorug‘lik konusi proyeksiyasining tasviri monitor
ekranida yorug‘ dog‘ ko‘rinishida kuzatiladi. Ossilograf va qatorni ajratish
bloki QAB yordamida televizion signalning qatorlaridan
biri ajratilishi
mumkin. Dog‘ o‘rtasiga to‘g‘ri keluvchi, qatorga muvofiq keluvchi
ossillogrammaning namunaviy ko‘rinishi 1.2 b va 1.2
v-rasmlarda
ko‘rsatilgan.
1.2 b-rasm tadqiq etilayotgan optik tolaning lazer diodi LD
yordamida qo‘zg‘ algan holatiga muvofiq keladi. LD nurlanishining
kogerentligi tufayli optik tola kesimida barcha mumkin bo‘lgan
modalar
(spekl) tomonidan hosil bo‘ladigan interferension tasvir kuzatiladi.
Natijada yorug‘lik dog‘iga mos keluvchi ossillogramma kuchli qiyib
tashlangan. Bu o‘lchovni o‘tkazishga xalaqit qilishi mumkin.
1.2 v-rasm tadqiq etilayotgan optik tolaning yorug‘lik diodi YD
yordamida qo‘zg‘ algan holatiga mos keladi. Uning nurlanishi nokogerent
va modalar orasida interferensiya mavjud emas.
9
Dog‘ning diametriga ossillogrammada belgilangan t o‘lcham mos
keladi. D matritsaning gorizontal o‘lchamiga ossillogrammadagi qo‘shni
qator impulslari orasidagi T masofa mos keladi.
Maketda ishlatiladigan
telekamera uchun D o‘lcham ma’ lum (D=40 mm). Shuning uchun
dog‘ning real o‘lchami D ossillogramma bo‘ yicha t va T kattaliklarni
o‘lchash yo‘li bilan aniqlanishi mumkin:
d=t˙D/T.
Sonli aperturaning qiymati, masofaning o‘lchangan qiymati bo‘ yicha
oddiy trigonometrik ifoda orqali hisoblanadi:
NA=sin(θ)=
d/(
)
(
2
2
