10
potensiometr ruchkasini soat strelkasiga teskari yo‘nalishda eng oxirgi
holatga o‘rnating;
- damlash tokining o‘zgarish chegarasini almashlab ulash
tugmachasini
50 mA holatiga o‘rnatish;
- bog‘lovchi kabel yordamida LD yoki YD ni (1.11-rasm) NMETB
ga ulash. Ulash blok qismining old panelida joylashgan PS4TV
ajraladigan ulagich yordamida amalga oshiriladi;
- opravka 8 ga tanlangan optik manbani mahkamlash (1.15-rasm).
3.4. NMETB blokining old panelidagi “ TARMOQ” tumblerini
yoqish. Bunda u yonadi. Potensiometr yordamida
LD damlash tokining
I
d
=20 mA qiymatini o‘rnatish. Damlash tokining nazorati old paneldagi
strelkali asbob bo‘yicha amalga oshiriladi.
3.5. Monitorning old panelidagi tugmachali almashlab/ulagichni
bosib, M monitor va TK telekameraning (1.11-rasm) ta’ minotini yoqish.
Bunda u qizib bo‘lgandan so‘ng monitor ekrani kuchsiz yorishadi.
3.6. Optik tolaning chiqish kesimi telekameraning qarshisida
joylashgan. Ikkala element ikkinchi yustirovka qurilmasi YQ2 ga
mahkamlangan (1.15-rasm). BV2 va BG2 mikrometrik vintlar yordamida
telekameraga nisbatan optik tola kesimining burchak bo‘yicha holatini
o‘zgartirib va CHK2 hamda CHV2 mikrometrik vintlar yordamida
telekamera joyini ikki ko‘ndalang yo‘nalishlarda o‘zgartirib,
monitor
ekranida optik tola kesimining tasvirini hosil bo‘lishiga erishish mumkin.
3.7. Ushbu eksperimentda tadqiq etilayotgan lazer diodi joyi
burchak bo‘yicha o‘zgartirishni amalga oshiruvchi yustirovka qurilmasi
YQ1 tugunida joylashgan (1.15-rasm). Uning nurlanishini shu yustirovka
qurilmasida (joyni chiziqli o‘zgartirishni amalga oshiruvchi tugunda)
joylashgan optik tolaning kirish kesimiga tushishiga erishish kerak. BV1
va BG1 mikrometrik vintlar yordamida OT kesimiga nisbatan LD ning
burchak bo‘yicha holatini o‘zgartirib va CHK2 hamda CHV2 mikrometrik
vintlar yordamida LD ga nisbatan optik tolaning kirish kesimli
opravkaning joyini ikki ko‘ndalang yo‘nalishlarda o‘zgartirib,
optik tola
kesimining chiqishida yorug‘lik dog‘ining hosil bo‘lishiga erishish
mumkin, bu dog‘ monitor ekranida kuzatiladi. Manbaning va optik tola
kirish kesimining holatini sozlashni ketma–ket yaqinlashtirish usulida olib
borib kuzatiladigan dog‘ning maksimal aniqligiga erishiladi.
Agarda monitor ekranida tasvirning o‘ta kontrastligi kuzatilsa,
qutblantirgichni LD ga burib, quvvat sathini kamaytiriladi.
3.8. Ossilograf manbaini ulash. Uning boshqaruv elementlarini
11
shunday holatga o‘rnatish kerakki, bunda uning ekranidagi оssillogramma
monitor ekranida kuzatiladigan video signalning
qatorlaridan biriga mos
kelsin.
3.9. CHB2 mikrometrik vintlar yordamida telekameraning joyini
shunday holatga o‘zgartirish kerakki, monitorda kuzatiladigan
yorishayotgan dog‘ ekranning taxminan yarmini egallasin.
3.10. Ossilografning razvertka rejimi boshqaruv elementlarini
qo‘llab, uning ekranida 1.2-rasmga mos keluvchi ossilogrammaning hosil
bo‘lishiga erishish. R razvertka davomiyligini (del/mksek) pog‘onali
sozlovchi almashlab ulagichning holatini va T-kichik impulslar orasidagi
masofani belgilab qo‘yish (1.2-rasm). O‘lchov ma’lumotlarini 1.1-jadvalga
kiritish.
3.11. “ ↑” “ ↓” tugmalar yordamida monitor ekranidagi tasvir bo‘yicha
ajratilgan qator joyini pastga yoki yuqoriga o‘zgartirish amalga oshiriladi
va yorishayotgan dog‘ga mos keluvchi impulsning
maksimal kengligiga
erishiladi. Bu bilan yorug‘lik dog‘ining markaziga to‘ g‘ri keluvchi qatorni
ajratish ta’ minlanadi. O‘lchov aniqligini oshirish uchun razvertka
davomiyligini del/mksek pog‘onali sozlovchi almashlab ulagich
yordamida razvertka davrini kamaytirish kerak. Uning yangi holati R
0
ni
belgilab qo‘yish.
3.12. BV2 va BG2 mikrometrik vintlar yordamida telekameraga
nisbatan optik tola kesimining burchakli holatini o‘zgartirib, monitor
ekranidagi dog‘ o‘lchamini va ossillogrammada unga mos keluvchi impuls
o‘lchamini kamaytirishga harakat qilish.
Bu bilan optik tola kesimi
joylashgan yuza va obyektiv fokal yuzasining parallelligiga erishish
ta’ minlanadi. Shundan keyin ajratilgan qator holati korreksiyalanadi va 11-
punktda ta’riflangan ishlar takrorlanadi.
3.13. CHK2 va CHV2 mikrometrik vintlar yordamida optik tola
kesimiga nisbatan telekamera joyini ko‘ndalang yo‘nalishlarda o‘zgartirib,
dog‘ o‘lchamini kamaytirishga harakat qilish. Bu bilan optik tola
kesimining holatini optik o‘q O ga nisbatan (1.2-rasm) moslashtirishni
ta’ minlash.
Shundan so‘ng 11-punktda qayd etilgan, ishlarni takrorlab, ajratilgan
qator holatini korreksiyalash. Razvertka davomiyligini (del/mksek) –
pog‘onali sozlovchi almashlab ulagichning oxirgi yakuniy holati R
0
ni va
ossillogrammada kuzatiladigan impulsning mos keluvchi kengligi t
0
va T
0
larni belgilab qo‘yish. O‘lchov ma’lumotlarini 1.1-jadvalga kiritish.
12
1.1-jadval
Optik tolaning sonli aperturasini o‘lchash
t
i
(del)
t
0
t
1
t
n
R
