|
Yurtimizda ishbilarmonlik muhitini takomillashtirish borasidagi chora-Bog'liq institutsional iqtisodiyot 1 1 1Yurtimizda ishbilarmonlik muhitini takomillashtirish borasidagi chora-
tadbirlar o‘zining ilk natijalarini ko‘rsatayotganini ta’kidlash joiz. Jahon
banki hisob-kitoblariga ko‘ra, 2012-yilda O‘zbekiston biznesni yuritish
bo‘yicha reytingda 14 o‘rin yuqoriga ko‘tarildi.
Ayni paytda mazkur yo‘nalishda yana ko‘p ishlarni amalga oshirish
lozimligini ta’kidlash kerak. Mamlakatimizdagi ishbilarmonlik muhiti jahon
tajribasida qabul qilingan biznesni yuritish mezonlariga qay darajada mos
kelishini doimo kuzatib borishimiz va tegishli qarorlar qabul qilishimiz zarur.
Vazirlar Mahkamasi bu ishga rahbarlik qilishi, Xususiylashtirish,
monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi bu
masala bilan tizimli asosda shug‘ullanishi maqsadga muvofiq bo‘lur edi.
*
Xulosa
Normalar individlarning o`zaro muvofiq munosabatlari barqarorligining
asosiy kafolati hisoblanadi. Iqtisodiyot konstitutsiyasi deb individlarning iqtisodiy
faoliyat ko`rsatishini ta’minlovchi normalar tizimiga aytiladi. Buyruqbozlik va
bozor tizimlarida iqtisodiyot konstitutsiyasining normalari o`zaro zid holda amal
qiladi. Buyruqbozlik iqtisodiyotining normalar (oddiy utilitarizm, maksimal
shaxslashtirish, «sen – menga, men - senga», qonunga tilda buysunish) tizimi
surunkali taqchillik, ya’ni resurslarning yetishmasligini namoyon etadi.
Bozor
konstitutsiyasi
– bozorda bitimlarni amalga oshirish va unda muvozanatga erishish
imkonini beruvchi xatti-harakatlarning o`zaro shartlangan normalari
(
murakkab
utilitarizm, ratsional maqsadli fe’l-atvor, depersonifikatsiyalangan ishonch,
empatiya, legalizm) yig`indisini tashkil etadi. Individlar o`rtasidagi o`zaro
munosabatlardagi noaniqlikni kamaytiruvchi institutlardan biri mulkchilik
huquqlari hisoblanadi. Huquqiy an’analarda asosan, umumiy va fuqarolik
huquqlari tahlil qilinadi. Fuqarolik huquqidagi yangi normalar mavjud qonunlar
(konstitutsiya, kodekslar, oddiy qonunlar, reglamentlar va dekretlar)dan
deduksiya
asosida qabul qilinadi. Umumiy huquqda, aksincha,
pretsedent
markaziy rol
o`ynaydi. Pretsedent deganda an’analar va shularning o`xshash masalalar bo`yicha
avvalgi qarorlar tushuniladi.
|
| |
