|
O’zbеkistоn rеspublikasi хalq ta’limi vazirligi jizzaх davlat pеdagоgika instituti
|
| bet | 172/311 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 4,4 Mb. | | #125403 |
Bog'liq IJTIMOIY-FALSAFAE’tibor bering!
(mustaqil muhokama uchun)
Rossiyaning nufuzli ommaviy axborot vositalaridan biri “Nezavisimaya gazeta” 2000 yil “NG-Nauka” rukni ostida o‘z o‘quvchilari orasida bir nechta nominatsiyalar bo‘yicha so‘rov o‘tkazdi. Nominatsiyalar orasida “YUz yillikning eng buyuk olimlari”, “XXasr sivilizatsiya taraqqiyotiga yuqori hissa qo‘shgan kashfiyotlar va konsepsiyalar (nazariyalar)”, “YUksak ahamiyatga ega texnologiyalar va ixtirolar” kabi yo‘nalishlar bo‘lib, tadqiqotning natijalari quyidagicha aks etgan edi:
YUz yillikning eng buyuk olimlari
Ivan Pavlov – shartli va shartsiz reflekslar nazariyasi;
Mariya Sklavodskaya-Kyuri – radioaktivlikka doir ishlar;
Nikolay Semenov – kimyoviy zanjir reaksiyasi nazariyasi;
Otto Gan – uran yadrosining parchalanishi;
Albert Eynshteyn – maxsus va umumiy nisbiylik nazariyasi;
Nils Bor – atom tuzilishi nazariyasi;
Maks Plank – kvant nazariyasi;
Volfgang Pauli – kvant mexanikasida ta’qiq prinsipi;
Verner Geyzenberg – kvant mexanikasi;
Pol Dirak – kvant mexanikasi;
Enriko Fermi – yadro va neytron fizikasi;
Edvard Teller – yadro reaksiyasi;
Stiven Xoking – “qora tuynuk” nazariyasi;
Benua Mandelbrot – fraktal geometriya;
Frensis Krik, Djeyms Uotson – DNK juft spirali kashfiyoti;
Norbert Vinner – kibernetika;
Ilya Prigojin – noteng jarayonlar termodinamikasi;
Dennis Gabor – golografiya;
Aleksandr Fridman – Olamning nostatsionar kengayishi modeli;
Klod SHennon – axborotlarning matematik nazariyasi;
Uilyam SHokli, Jon Bardin, Uolter Bratteyn - tranzistorli effekt;
Aleksandr Fleming – penitsillinning kashf etilishi;
Anri Puankare – maxsus nisbiylik nazariyasi tamoyilin matematik formulalashtirish;
Tim Berners-Li – Butunjahon o‘rgimchak to‘ri konsepsiyasi – World Wide Web;
Kristian Bernard – inson yuragini ko‘chirib o‘tkazish;
Petr Kapitsa – quyi haroratlar fizikasi;
Tomas Morgan – genetika;
Andrey Saxarov – termoyadro sintezi borasidagi ishlar;
Frits Gaber – ammiak sintezi;
Glenn Siborg – transuran elementlar sintezi;
Sergey Korolev – sovet kosmik dasturi asoschisi;
Nikolay Vavilov – genetika;
Igor Kurchatov – sovet atom quroli yaratuvchisi;
Vladimir Vernadskiy – noosfera nazariyasi;
Vladimir Ipatev – yuqori harorat va bosim kimyosi;
Konstantin Siolkovskiy – kosmik parvozlar nazariyasi;
YUliy Xariton – sovet atom qurolining yaratilishi;
Vladimir Utkin – kosmik raketa texnikalari yaratuvchisi;
Andrey Mirzabekov – genomlarni sekvenirlash;
Nikolay Basov, Aleksandr Proxorov – kvant elektronikalari borasidagi ishlar;
Uolles Krouzers – neylon sintezi.
|
| |
