|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi
|
| bet | 2/12 | | Sana | 11.01.2024 | | Hajmi | 298,5 Kb. | | #134970 |
Bog'liq 1-amaliyotMehnat gigienasi – tibbiyot fanining bir qismi bo‘lib, ish sharoitlarining inson sog‘ligiga va ish qobiliyatiga ta’sirini o‘rganadi, shuningdek, mehnat sharoitlarini sog‘lomlashitirish hamda ishlab chiqarishni yuksaltirishga yo‘naltirilgan sanitariya-gigiena, oldini olish va davolash tadbirlarini ishlab chiqadi.
Ish joyi – ish bilan bog‘liq holda bevosita yoki bilvosita ish buyuruvchining nazoratida ishchi faoliyat qiladigan yoki bo‘ladigan joy.
Ish zonasi – ishchi vaqtinchalik yoki doimiy bo‘ladigan, er sathidan 2 metr balandlikdagi makon.
Ish qobiliyati – ishning qiyinligi va og‘irlik darajasiga bog‘liq bo‘lib, mehnat faoliyatining samaradorligini va inson organizmining funksional zo‘riqish darajasini aniqlaydi. Ish qobiliyati ma’lum vaqt oralig‘ida ishchining funksional imkoniyatlari, ishning soniy va sifat miqdorlari bilan belgilanadi.
Mehnat sharoitlari – insonning sog‘ligi va ish qobiliyatiga ta’sir etuvchi ishlab chiqarish muhiti va mehnat jarayoni omillarining birligidir. Mehnat sharoitlari gigienik tasniflanishga asosan quyidagi turlarga bo‘linadi: optimal; ruxsat etilgan; zararli; ekstremal (xavfli).
Optimal mehnat sharoitlarida maksimal ish unumdorlik va organizmning minimal zo‘riqishi yuzaga keladi. Har qanday mehnat sharoitlarida muhit va mehnatning zararli omillari darajasi (miqdori) gigienik me’yorlardan ortiq bo‘lmasligi zarur.
Ruxsat etilgan mehnat sharoitlarida muhit va mehnat omillarining gigienik me’yorlari ruxsat etilgan miqdordan (“PDK”- “REM”) ortiq bo‘lmasligi kerak.
Zararli mehnat sharoitlari ishlab chiqarishdagi zararli omillar miqdorini ruxsat etilgan gigienik me’yorlardan biroz ortiqcha bo‘lishi bilan xarakterlanadi va bunday sharoit vaqt o‘tishi bilan sekin-asta inson sog‘ligini yomonlashuviga olib keladi yoki uning nasliga salbiy ta’sir etadi.
Ekstremal mehnat sharoitlari – ish vaqtida zararli va xavfli omillar ta’sirida og‘ir kasalliklarni keltirib chiqarishi yoki inson hayotiga real xavf tug‘dirishi bilan xarakterlanadi.
Ishlab chiqarishdagi zararli omillarni inson organizmiga ta’sir chegarasi ish joyi maydoni va holati bilan baholanadi.
Mehnat sharoitlarini asosan turt guruh omillarga ajratish mumkin.
|
| |
