O’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus t a ’lim vazirl1gi mirzo ulug’bek nomidagi

11.3,-rasm. Yangi hujjatning toza sahifasi.
Sahifaga kerakli m a ’lum otlar yozilganidan so’ng, uni xotirada saqlash 
kerak. Buning uchun File tavsiyanomasining Save (Сохранить-saqlash) yoki 
S ave as (Сохранить кэк...-qaysi ko’rinishda saqlash...) buyrug’ini tanlanadi. 
yoki C trl S klaviaturalarini bosiladi. Yangi hujjatni saqlanm oqchi bo’linsa 
ekranda muloqot oynasi ochiladi. Hujjat saqlanadigan fayl nomini kiritib. 
m uloqot oynasini yopish m um kin. Agar hujjatning m uqobil(alternativ) variantini 
boshqa nom bilan saqlam oqchi b o ’lsa. Save as (Сохранить как...-qaysi 
k o ’rinishda saqlash...) buyrug’ini tanlash kerak.
X o tira d a g i h u jja tn i o ’qish
Xotirada saqlangan hujjatni ckranga chiqarish uchun File (fayl) 
tavsiyanomasining O p en (О ткры ть-ochish) buyrug’idan foydalanamiz. File 
(файл-fayl) tavsiyanom asining R ecent Publications (последние публикации- 
oxirgi nashrlar) buyrug’i yordam ida xotiradagi oxirgi va nashrdan birortasini 
ochishimiz mumkin. H ujjat bilan ishlashni tugatgandan so’ng uni yopish uchun 
File tavsiyanomasining C lo se (закры ть-yopish) buyrug’idan foydalanamiz.
234

H u jjat bo ’y la b su rilis h
Page M aker dasturida hujjat sahifalari b o ’ylab surilishning uch xil usuli 
bor. Kerakli sahifa raqamini ko’rsatib o ’tish uchun G o to Page (Sahifaga o ’tish) 
buyrug’idan foydalanamiz. Kkranda paydo b o ’lgan m uloqot oynasida kerakli 
sahifa raqami kiritiladi. Shablon-sahifaga o ’tish uchun esa L ayout (M aket) 
tavsiyanomasining G o to Page (Sahifaga o ’tish) buyrug’ini tanlash yoki C trl+
klavishlarini bosish mumkin. Hujjat sahifalarini ketm a-ket ko’rish uchun G o to
Page (Sahifaga o ’tish) buyrug’ini tanlash vaqtida S hift klaviaturasini bosifc 
turish kerak. Page M aker ketma-ket 1-sahifadan boshlab hujjat sahifalarini k o ’r- 
sata boshlaydi. K o’rsatishni to ’xtatish uchun sichqoncha knopkasini bosish 
kifoya.
11.4.-rasm. Hujjat sahifalarini bildiruvchipiktogrammalar.
Keyingi sahifaga o ’tishning eng sodda usuli F12 klaviaturasini bosishdir. 
F l l bosilsa, bitta avvalgi sahifaga qaytamiz. A g ar siz ko’proq sichqonchani 
ishlatishni m a’qul k o ’rsangiz, hujjat sahifalari b o ’ylab surilishning yana bir usuli 
bor. Hujjat oynasining chap tomondagi quyi burchagida sahifa k o ’rinishidagi 
piktogrammalar joylashgan. Chap tomondagi piktogram m alar shablon-sahifalar- 
ga mos keladi. O ’ngroqdagi piktogrammalar esa hujjat sahifalariga mos kcladi.
Kompyuter ekranida sahifa ko’rinishini kattalashtirish uchun tavsiyanom a 
buyruqlaridan, klaviaturadan va sichqonchadan foydalanish mumkin.
Y o’n a itiru v c h i ch iziqlar va k o o rd in a ta c h iz g ’ich larin i a k slan tirish
Buning uchun Layout (M aket) tavsiyanom asining G uides a n d R u le rs 
(Направляющие и Линейка -Yo’naitiruvchi chiziqlar va chizg’ich) buyrug’ini 
tanlash kerak. C hizg’ichdagi birliklar tizim ini File(Fayl) tavsiyanom asidagi 
P references (Установки) buyrug’i yordam ida o ’m atish mumkin.
Page Maker 6.0 o’z ichida bir nechta shablon-sahifalardan foydalanadi. 
Shablon-sahif^larda hujjatning hamma sahifalari uchun umumiy bo’lgan elem entlai 
oldindan o’matilgan bo’ladi. Shablon-sahifaga o ’tish uchun quyi chap burchakdagi 
shablon-sahifa piktogrammasida Sichqoncha knopkasini bosish kerak.
11-3
S ah ifan i akslantirish ko ’rin is h in i o ’z g a rtirish
S h a b lo n -sa h ifa la r
235

№ 
j
E S B
Tavsiyanomaning 
L a y o u t 
(Maket) bo’limidagi 
View 
(K.o’rinish) 
punktining ost tavsiyanom asini ochamiz va kcrakli o ’lchovni tanlanadi. Agai 
tanlash vaqtida A lt klaviaturasini bosib turilsa, tanlangan ko’rinish o ’lchovi 
hujjatning hamma sahifalari uchun o ’rinli bo’ladi. K o’rinishni o ’zgartirishning 
eng qulay usullaridan biri sichqoncha yordamida o ’zgartirishdir. Sichqoncha 
o ’ng knopkasi bir m arta bosilsa, sahifa tabiiy ko’rinishda (100% ) akslanadi (v 
naturalnuyu velichinu). A gar S h ift bilan birga o ’ng klaviatura bosilsa, 200% li 
akslantirish o ’rnatiladi. A gar ekranda kattalashtirilgan holat o ’matilgan bo’lsa. 
o ’ng klaviaturani bosib F il in W indow (To’liq sahifa) holatiga o ’tiladi. Agai 
C trl+ b o ’shjoy klaviaturalari birgalikda bosilsa, sichqoncha k o ’rsatkichi o ’rta- 
sida «+» belgili lupa k o ’rinishini oladi. Lupali ko’rsatkich bilan sichqoncha 
knopkasi 
har 
gal 
bosilganda 
akslantirish 
ko ’rinishi 
kattalashavcradi. 
Kichiklashtirib ko’rsatish uchun esa A lt+ C trl+bo’shjoy klavishlari birgalikda 
bosiladi. Bu holda sichqoncha k o ’rsatkichi «-» belgili lupa ko’rinishiga o ’tadi.
236

Sahifaning qandaydir bir b o ’lagini kattalashtirish uchun uni kattalash- 
tirish ram kasiga joylashtirish kerak. B uning uchun sichqonchaning « + » li lupa 
ko’rsatkichini ajratiladigan matn q ism id a diagonal bo’yicha y o ’naltirish kerak 
Sichqoncha knopkasini qo’yib yuborsak, ram ka ichidagi matn kattalashadi. Shu 
usulda 800% gacha kattalashtirish m um kin.
A sboblar panelidagi « L u p a» d a n ham foydalanish m um kin. « L u p a» d a 
Sichqoncha knopkasi ikki 
m aita 
bosilsa, 
sahifani 
100%li 
k o ’rinishda 
akslantirish holati o ’matiladi. A gar shu vaqtda A lt klavishasini bosib tu rsak Fit 
in W indow (T o’liq sahifa) ko’rinishida akslantirish holati o ’m atiladi.
Y ig’ish (m ontaj) sto lid a h u jja tla rn i saqlash
Page Maker dasturidagi (m ontaj) y ig ’ish stolini ko’rish L a y o u t (M aket) 
tavsiyanom asidagi View (Ko’rinish) b o ’limi ost tavsiyanom asining E n tire 
P a ste b o a rd (Montaj stoli) buyrug’i yordam ida bajariladi. M ontaj stolida- 
P a ste b o a rd dagi rasm, maqola, matn qism larini hujjatning turli sahifalarida 
ishlatish mumkin. Shuning uchun ham hujjatda qayta-qayta ishlatiladigan stan- 
dart obyektlarni montaj stolida saqlash qulaydir.
A sboblar p a n e li (Toolbox)
A sboblar panelini ekranga chiqarish uchun W indow tavsiyanom asining 
Toolbox buyrug’ini ishga tushiramiz.

Download 13,59 Mb.