Sovunni sovutish va quritish. Sovutish jarayonida
sovun kristallanadi va
suyuq holatdan qattiq holatga o‘tadi. Sovunning qattiqligi undagi yog‘ kislota
miqdoriga, yog‘ aralashmasini titrga sovutish usuliga bog‘liq bo‘ladi.
Sovunni ikkita usul bilan kiritish mumkin:
yog‘ kislotalarini konsentratsiyasi o‘zgartirilmasdan temperatura pasayib borish
hisobiga (masalan: “mexanik – Modern” qurilmasi); yog‘ kislotasi ortib borib namlikni
bog‘liqlik
hisobiga, bu usul afzalroqdir (istiqbolli), quritish yog‘ kislotani
konsentratsiyasini oshirish maqsadida amalga oshiriladi.
Zamonaviy uskunalarda
ovutish va quritish birlashtirilgan. Usulning maemuni shundaki qizdirilgan sovun
vakuum kameraga sepilib quritiladi va sovutiladi. Vakuum-quritish
kamerasining
optimal ishlash sharoitini nomagrama yordamiga aniqlash mumkin.
Topilgan nuqta tarkibida kerakli miqdorda yog‘ kislotasi bo‘lgan sovun olish
uchun
issiqlik almashgich kameraga kelayotgan to‘yingan bug‘ning bosimini
ko‘rsatadi.
Tayanch so‘z va iboralar.
1. Salomas.
2. Xo‘jalik sovuni.
3. Atir sovuni.
4. Sovun retsepturasi.
143
Takrorlash uchun savollar.
1. Sovun olishda asosiy xomashyolar
2.
Sovun retsepturasi
3. Sovun pishirsh usullari
4. Pishgan sovunni quritish va formalash
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. V.M.Kopeykovskiy i dr. «Texnologiya proizvodstva rastitelnыx
masel», M., Legkaya i pishevaya promыshlennost, 1982.
2.A.M.Goldovskiy «Teoreticheskie osnovы proizvodstva rastitelnыx
masel», M., Pishepromizdat, 1958.
3.N.S.Arutyunyan i dr. «Texnologiya pererabotki jirov», Agroprmizdat,
1985, 367s.
4.VNIIJ Rukovodstvo po texnologii polucheniya i pererabotki rastitelnqx
masel i jirov, tom 1, kn.1, L.1975, tom 2, L., 1973.
144
MUNDARIJA
1-ma’ruza.
Kirish……………………………………………...
4
2-ma’ruza.
Moyli xom ashyolarning asosiy turlari, ularni
saqlash va saqlashdagi biokimyoviy jarayonlar…
9
3-ma’ruza.
Moyli urug‘lardagi aralashmalar
va ularni tozalash
usullari…………………………………..
17
4-ma’ruza.
Urug‘larni namligiga ko‘ra kondensatsiyalash
jarayoni………………………………………………
25
5-ma’ruza.
Moyli urug‘larni chaqish va mag‘zini qobig‘idan
ajratish……………………………………………..
30
6-ma’ruza.
Moyli urug‘larni va mag‘zini yanchish…………….. 33
7-ma’ruza.
Qovurma tayyorlash…………………………………. 36
8-ma’ruza.
Presslash usuli
bilan moy olishning nazariy
asoslari……………………………………………..
40
9-ma’ruza.
Ekstraksiya usulida o‘simlik moylarini ishlab
chiqarish……………………………………………..
44
10-ma’ruza.
Ekstraksiya jarayonining nazariy asoslari…….
50
11-ma’ruza.
Ekstraksiya
jarayoniga
turli
omillarning
ta’siri………………………………………………
54
12-ma’ruza.
Missellani qayta ishlash…………………………
58
13-ma’ruza.
Shrotdagi erituvchini bug‘latish…………………
64
14-ma’ruza.
Moylarni birlamchi tozalash…………………….
68
15-ma’ruza.
Yog‘larni rafinatsiyalashning nazariy asoslari…
72
16-ma’ruza.
Moylarni gidrotatsiyalash…………………………
77
17-ma’ruza.
Ishqoriy rafinatsiyalash…………………………..
82
18-ma’ruza.
Yog‘larni bo‘yovchi
va xid beruvchi moddalardan
tozalash………………………………………………
86
19-ma’ruza.
Yog‘larni gidrogenlash jarayonining nazariyasi…. 92
