Kirish
Bugungi shiddatli davrda chinakam ma’naviyatli va
marifatli odamgina inson qadrini bilishi, o’z milliy
qadriyatlarini milliy o’zligini anglashi, erkin va ozod
jamiyatda yashashi, mustaqil davlatimizning jahon
hamjamiyatida o’ziga munosib o’rin egallashi uchun
fidoiylik bilan kurasha olishi mumkin.
I.A.Karimov
Vatanimizning kelajagi xalqimizning ertangi kuni, mamlakatimizning jahon
hamjamiyatidagi obro’-e’tibori avvalambor farzandlarimizning unib-o’sib,
ulg’ayib, qanday inson bo’lib hayotga kirib borishiga bog’liqdir. Biz bunday o’tkir
haqiqatni hech qachon unutmasligimiz kerak[1].
XX asr o’rtalariga kelib tezkor mashina mexanizmlaridan foydalana boshlandi.
Murakkab texnika va texnologiyalar o’ylab topildi. Ko’pgina masalalarni hal qilish
jarayonida axborot hajmi behisob bir majmuaga aylandi, hamda bu axborotlarni
yig’ish va uzatish vositalarini yaratish, ularni vaqtida qayta ishlab, boshqarish
uchun zarur bo’lgan choralarni belgilab chiqish kerak bo’ladi. Ko’pchilik
vazifalarni bajarishda boshqarish jarayonini takomillashtirish, axborot tizimini
joriy etish, mutaxasislarni kompyuterda ishlashga o`rgatish muhim ahamiyatga
ega.
Hozirgi kunda kompyuter texnologiyalari kirib bormagan soha deyarli
uchramaydi. Kompyuter texnologiyalardan nafaqat hisoblash ishlarini olib borish
uchun balki, hayotga tadbiq qilinadigan dasturiy tizimlar, rasm va video tasmalarni
qayta ishlovchi, katta hajmli ma’lumotlarni o’zida saqlovchi dasturlar yaratish,
elektron tijorat uchun ham foydalaniladi. So’nggi yillarda kompyuter va uning
dasturiy ta’minotiga bo’lgan talab va qiziqishlar ortib bormoqda. Bu esa o’z
navbatida dasturchidan katta izlanish va mahoratni talab qiladi.
5
Respublikamiz mustaqillikka erishgach, ta’lim tizimida tub o’zgarishlar sodir
bo’ldi. Jamiyat taraqqiyotini yoshlar hayotida ishlab chiqarish milliy hamda
umuminsoniy munosabatlarda zamonaviy qarash imkonyatlari kengaydi. Yoshlar
ta’lim tarbiyasi bilan mashg’ul bo’ladigan ijtimoiy institutlar son va sifat jihatdan
o’sdi. Davlat standartlari tanlanib, pedagogik amalyotda tadbiq etila boshlandi.
Mustaqillik yillarida axborot texnologiyalari sohasida juda katta o’zgarishlar yuz
bermoqda, shu bilan bir qator bu yoshlarga keng imkoniyatlar yaratilmoqda.
Ijtimoiy hayotning barcha sohalarida axbarot texnologiyalari har yerda jadallik
bilan kirib kelmoqda va bilimlarni oshishi jamiyat a’zolarini o’z ustlarida ko’proq
ishlashga yangi-yangi o’zgarishlar bilan undashga olib kelmoqda.
Respublikamizda jamiyatimizni axbarotlashtirish maqsadida bir
qancha qaror va qonunlar qabul qilindi. Masalan, 1993-yil 7-may va 2003-
yil 11-dekabrdagi “Axbarotlashtirish to’g’risida”gi qonun,2002-yil 30-maydagi
“Kompyuterlashtirish va axbarot komunikatsiya texnologiyalarini qo’llashni
yanada rivojlantirish” haqidagi qaror, 2003-yil 11-dekabrdagi “Elektron raqamli
imzo haqida”gi qonun va 2004-yil 29-apreldagi “Elektron hujjat yuritish” haqidagi
qonun, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Mobil aloqa milliy operatori
faoliyatini tashkiletish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori 12.02.2014 y,
O‘zbekistonRespublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi aloqa,
axborotlashtirishva telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo‘mitasining
yangilangan tuzilmasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori 30.10.2013 y, O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi telekommunikatsiyalar
tarmoqlarini boshqarish tizimini takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori ,O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Milliy
axborot-kommunikatsiya
tizimlarining kompyuter xavfsizligini ta’minlash
borasidagi
qo‘shimcha
chora-tadbirlar
to‘g‘risida”gi
qarori,O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining “Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada
rivojlantirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori ,O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining “Axborot texnologiyalari sohasida kadrlar tayyorlash
tizimini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qarori, O‘zbekiston Respublikasi
6
Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining jamoat ta’lim axborot tarmog‘ini
tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining
“Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini joriy etish to‘g‘risida”gi farmoni fikrimiz dalilidir[2].
Mustаqil rеspublikаmizdа yuz bеrаyotgаn siyosiy, iqtisоdiy, ilmiy-
tехnikаviy vа mаdаniy o’zgаrishlаr Оliy tа’lim tizimidа hаm o’z аksini tоpmоqdа.
Yurtboshimiz I.A.Karimovning Oliy Majlisida so’zlagan nutqida axborot
texnologiyalari va kompyuterlarni jamiyat hayotiga, kishilarning turmush tarziga,
maktab va oliy o’quv yurtlariga jadallik bilan olib kirish g’oyasi ilgari surilgan edi.
Prezidentimiz
tashabbusi
bilan
yurtimizda
“kompyuter
va
axborot
texnologiyalarini rivojlantirish”, shuningdek, “Internetning xalqaro axborot
tizimlariga keng kirib borishini ta’minlash” dasturini ishlab chiqishni tashkil etish
chora-tadbirlari to’g’risidagi qarorlari qabul qilindi. 2002-yil 30-mayda
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kompyuterlashtirishni yanada
rivojlantirish va axborot- kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish
to’g’risida”gi farmoni va uning ijrosini amalga oshirish yuzasidan va axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari sohasida strategik ustuvorlikni amalga oshirishga
doir amaliy chora-tadbirlarni ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasining
2002-yil
6-iyundagi
“2002-2010 yillarda kompyuterlashtirish axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish dasturi ” to’g’risidagi qarori e’lon
qilindi.
2005 yil 2-iyunda O’zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеntining “Axborot
tеxnologiyalari sohasida kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish to’g’risida”gi
qarori qabul qilindi. Bu qarorlarning davomi sifatida O’zbekiston Respublikasi
“Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari to’g’risida” qonuni 2012-yil 12-
dekabrda qabul qilindi. Ushbu qonun 16 moddadan tashkil topgan bo’lib, unda
ushbu qonunning asosiy vazifalari, axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari
to'g'risidagi
qonun
hujjatlari,
axborot
erkinligining
asosiy
prinsiplari
axborotning ochiqligi va oshkoraligi, axborotni olish tartibi, shaxsning,
jamiyatning, davlatning axborot borasidagi xavfsizligi, shu kabi bir qator
7
moddalarni o’z ichiga olgan. Inson uchun axborotlarni to’plashda uning barcha
sezgi organlari xizmat qilsa, uzoq masofadagi axborotlarni to’plash uchun bu esa
yetarli emas, buning uchun maxsus texnik vositalar talab qilinadi. Bugungi kunda
ya’ni
a
xborot asri bo’lmish XXI asrda O’zbekiston Respublikasining butun dunyo
orasida o’z mavqei, obro’-e’tiborga ega ekanligi quvonarli holdir.
Bu borada prеzidеntimiz I.A. Karimov ta'kidlaganlaridеk: “Bugungi kunda milliy
|
