|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti
Pdf ko'rish
|
| bet | 179/189 | | Sana | 30.01.2024 | | Hajmi | 4,62 Mb. | | #148361 |
Bog'liq 13123 2 1FD84CBF425850F4B87C7475717DB6DB2C4A867CO‘zaro almashinish – to‘liq yoki noto‘liq bo‘lishi mumkin. To‘liq
o‘zaroalmashinishda yig‘ish jarayonida hech qanday sozlash yoki
moslashtirish operatsiyalari bo‘lmasligi kerak. Bu esa detallar
o‘lchamlariga qat'iy dopusklar talab qiladi va mahsulot tannarxini
birmuncha oshiradi.
O‘lchovshunoslik (metrologiya) – yunoncha ikkita: «metron» va
«logos» (ulchov va ta'limot) so’zlaridan tashkil topgan bo’lib,
uning aynan ma'nosi o’lchovlar to‘g‘risidagi ta'limot degan
tushunchani anglatadi.
Zanjira o’yma – qadimdan ishlatilib kelinayotgan o’yma turi. Bu
zaminsiz o’yma hisoblanadi.
Gayka – o’rtasida rezbali teshigi bo’lgan biriktirish detali. Gaykalar
turli shakllarda bo’ladi. Olti qirrali shakldagi gaykalar ko’p
tarqalgan, gaykaning bolt va shpilka rezbasi burab o’rnatish orqali
detallar birikmasini mahkamlash uchun ishlatiladi.
Gruntovkalar – deb, pardozlashda parda qatlamining ostki qatlamini
hosil qiladigan tarkiblarga aytiladi.
Gardish – naqshlar doiralardan tashkil topgan ritmik joylashgan
kompozisiya. Markazida joylashgan doirani chetlari keng va qisqa
yo’llar bilan o’raladi.
Fragmentarlik – ob’ektiv borliqning jamini emas, balki unga xos
ayrim fragmentlarni yoki ularning parametrlarini o‘rganadi. Fan
o‘z navbatida alohida predmetlarga bo‘linadi;
Go’niyalar – to’g’ri burchakli chiziqchalar chizishda ishlatiladi.
Faska – detallarning stilindr shaklidagi qirasini konus shaklida
yo’nilgan, hamda boshqa shakldagi qirrasini hosil qiluvchi
burchakni qiya qilib yo’nilgan qismi. Faskalar har xil texnologik
maqsadlarga xizmat qiladi.
Chiziqli o’yma – eng qadimgi va eng oddiy o’yma turi hisoblanadi.
Chuqur o’yma – naqsh yoki biror tasvir juda chuqur o’yiladi. O’yma
xuddi hajmli ko’rinish berib, zamini qoramtir, relyef esa oq bo’lib
kontrast ko’rinishga ega bo’ladi. Tosh o’ymakorligida binolar
o’yma pannolar bilan bezatiladi.
|
| |
