|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasiBog'liq portal.guldu.uz-Kompyuter ta`minotiServis dasturiy ta’minoti –
foydalanuvchiga komp’yuter bilan ishlashda qo’shimcha
xizmatlar taqdim etuvchi va operatsion tizimlar imkoniyatlarini oshiruvchi dasturiy
maxsulotlar jamligidan iboratdir.
Biroq, funktsional imkoniyatlariga ko’ra, servis vositalari quyidagicha vositalarga
bo’lish mumkin:
-
foydalanuvchi interfeysini yaxshilovchilar;
-
ma’lumotlarni buzilish va qoidasiz kirishlardan ximoya qiluvchilar;
-
ma’lumotlarni qayta ishlovchilar;
-
disk va tezkor xotira qurilmasi o’rtasida ma’lumot almashinuvini
tezlashtiruvchilar; - virusga qarshi vositalar.
Tashkil etish va amalga oshirish usuliga ko’ra servis vositalar qobiqli utilitalar va
mustaqil dastur xolida taqdim etilishi mumkin. Qobiqlar operatsion tizim yoki utilitalar
guruxi uzra xudi bir sozlovchidekdir. Qobiqlar va utilitalar orasidagi farq ko’proq faqat
birinchisining universalligi va ikkinchisining ixtisoslashganligida ifodalanadi.
OT ning sozlovchisi bo’lgan qobiqlar
operatsion qobiqlar
deb ataladi.
Utilitalar va avtonom dasturlar tor ixtisoslashgan bo’lib, xar biri o’z vazifasini bajaradi.
Biroq utilitalar avtonom dasturlardan farqli ravishda tegishli qobiqlar muxitida
bajariladi. Bunda ular o’z vazifasini bajarishda OT dasturli va boshqa utilitalar bilan
raqobatga kirishadi. SHu bois servis vositalar tasnifi o’z vazifalari va tashkil etish
usullariga ko’ra ancha shartlidir.
Qobiq foydalanuvchiga sifat jixatidan yangi interfeys taqdim etadi. OT foydalanuvchi
operatsiya va buyruqlarni ikir-chikirigacha bilishdan ozod etadi.
Ko’pgina qobiqlar masalan, MS DOS oilasiga mansublarining vazifalari fayllar va
kataloglar bilan ishlashga yo’naltirilgan xamda fayllarni tez topishni ta’minlaydi.
Utilitalar
foydalanuvchiga qo’shimcha xizmatlarni (maxsus dasturlar ishlab chiqishni
talab etmaydigan) asosan disklar va faylli tizimlar bo’yicha xizmat ko’rsatish
o’rinishida taqdim etadi.
Utilitalar ko’pincha quyidagi vazifalarni bajarishga yo’l qo’yadi:
-
disklarga xizmat ko’rsatish (axborotni shaklga solish, saqlashni ta’minlash,
to’xtatish va boshqalar yuz berganda uni tiklash imkoniyati);
-
fayl va kataloglarga xizmat ko’rsatish (xuddi qobiqlar kabi);
-
arxivlarni yaratish va yangilash;
-
komp’yuter resurslari xaqida, diskli makon xususida, dasturlar o’rtasida TXQ ni
taqsimlash to’g’risida axborot taqdim etish;
-
turli rejim va formatlarda matnli va boshqa fayllarni bosish;
-
komp’yuterni viruslardan ximoya qilish.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi
|
