O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

39 
Tizimli dasturiy ta’minot. 
Ko’p vazifali OT 
vaqtni mul’tidastur rejimida taqsimlashda EXM dan jamoa bo’lib 
foydalanishni ta’minlaydi (EXM xotirasida bir necha dastur-vazifalar bo’ladi va 
protsessor komp’yuter resurslarini vazifalar o’rtasida taqsimlaydi). Bunday sinfdagi 
OT ning tipik vakillari: IBM korporatsiyasining UNIX, OSG’2, Microsoft Windows 
95, Microsoft Windows NT va boshqalardir.
Tarmoqli operatsion tizimlar lokal va global tarmoqlarning paydo bo’lishi bilan 
bog’liq va foydalanuvchining xisoblash tarmoqlari barcha resurslariga kirishini 
ta’minlash uchun mo’ljallangan. Tarmoqli OT larning tipik vakillari: Novell NetWare, 
Microsoft Windows NT, Banyan Vines, IBM LAN, Sun firmasining maxsuloti Solaries
dir.
Quyida OT rivojlanishining asosiy yo’nalishlari keltirilgan: - operatsion tizimlar 
narxlarining kamayishi;
-
dastur ko’rinishida amalga oshirilgan OT ko’plab funktsiyalarining mikrodastur 
ko’ritnishida ro’yobga chiqishi;
-
ko’p protsessorli komp’yuterlar ishining ta’minoti;
TIZIMLI DT
Operatsion 
tizimlar
Bir vazifal
i
, 
bir 
kishi foydala
-
nuvchi
Ko’p vazifali, 
ko’p kishi 
foydala
-
nuvchi
Tarmoqdagi 
Servis dasturlar
Dasturlashti
-
rish tillari 
translyatori
Texnik 
xizmat 
dasturi
Utilitalar
Virusga qarshi 
vositalar
Translyator, 
kompil
-
yatorlar
Translya
tor, 
interpolya
-
torlar
Assemblerlar 
Test dasturlari
Maxsus nazorat 
dasturlari

40 
-
komp’yuterlarning turli turlari (avlodlari) uchun dasturlar muvofiqligini 
ta’minlash;
-
parallel dasturlarning bajarilishini ta’minlash;
-
taqsimlovchi xisoblash tarmog’ini xosil qiluvchi turli komp’yuterlar 
protsessorlarida aloxida vazifalar amalga oshiriladi.

Download 8,87 Mb.