|
O'zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali
|
| bet | 7/13 | | Sana | 28.09.2023 | | Hajmi | 53.34 Kb. | | #85462 |
Bog'liq Islom karimov nomidagi toshkent davlat-www.hozir.org Yarim Statik malumotlar, 1. Axborot tizimi, tizim komponentlari va maqsadi nimadan iborat, TATU SF akademik litseyi, Mavzu Tarixni o’rganishda virtual muzeylarning o’rni, [E ECE ]TRADE WP.6 2000 12-RU, tKe3jMBqU3OiPgeJZQP6ENtc5uFR2Dqt, Doc2, 1-3 Lab-ya, 2.docx Lab-ya, 15, ABDUSATTOR VHGFFYJY, English Time 2 Students Book www.frenglish.ru, Tarix, Farg‘ona politexnika instituti “kompyuterlashtirilgan loyihalashMexanik jarayonnlar - bu shunday jarayonlarki, ularda jismlarning faqat mexanik o’zaro taʼsirida o’tadi. Ularga qattik, sochiluvchan materiallarni maydalash, klassifikatsiyalash (sinflash), presslash, granullash va boshqalar kiradi.
2.3 Kimyoviy va biokimyoviy jarayonlar
Kimyoviy va biokimyoviy jarayonlar - bu shunday jarayonlarki, ularda moddalarning kimyoviy tarkibi va xossalari o’zgarishi bilan xarakterlanadi. Ushbu jarayonlarning tezligi kimyoviy kinetika qonunlari bilan aniqdanadi va quyidagi tenglama yordamida ifodalanadi:
bu yerda: M - kimyoviy jarayon paytida o’tgan massa miqdori; V - reaktor (qurilma) hajmi; K4 - kimyoviy jarayon tezligi koeffitsienti; f(c) — jarayonni xarakatga keltiruvchi kuch bo’lib, reaktsiyada ishtirok etuvchi moddalar kontsentratsiyalarining funktsiyasidir.
Issiklik almashinish jarayonining harakatlantiruvchi kuchi «Issik» va «sovuk» jismlarning temperaturasi urtasidagi fark hisoblanadi. Issiklik almashinishida katnashadigan jismlar issiklik tashuvchilar deyiladi. Issiklik tarkalishining uchta asosiy turi bor: issiklik o’tkazuvchanlik, konvektsiya va issiklikning nurlanishi.
Bir – biriga tegib turgan kichiq zarrachalarning tartibsiz harakati natijasida yuz beradigan issiklikning utish jarayoni issiklik o’tkazuvchanlik deyiladi (konduktsiya). Gaz va suyuqliklarda molekulalarning harakati natijasida yoki kattik jismlarda krisstal panjaradagi atomlarning tebranishi ta‘sirida shuningdek, metallarda erkin elektronlarning diffuziyasi okibatida issiklik o’tkazuvchanlik sodir bo’ladi.Gaz yoki suyuqliklarda makroskopik hajmlarning harakati va ularni aralashtirish natijasida yuz beradigan issiklikning tarkalishi konvektsiya deyiladi. Konvektsiya ikki xil (erkin va majburiy) bo’ladi. Gaz yoki suyuqlikning ayrim qismlaridagi zichlikning farki natijasida xosil bo’ladigan issiklikning almashinishi tabiiy yoki erkin konvektsiya deyiladi. Tashki kuchlar ta‘sirida (masalan, suyuqliklarni nasoslar yordamida uzatish yoki ularni mexaniq aralashtirgichlar bilan aralashtirish paytida) majburiy konvektsiya paydo bo’ladi.
Issiklik energiyasining elektr magnit to’lqin yordamida tarkalishi issiklikning nurlanishi deyiladi. Har qanday jism uzidan energiyani nurlatish kobiliyatiga ega. Nurlangan energiya boshqa jismga yutiladi va kaytadan issiklikka aylanadi. Natijada nur bilan issiklik almashinish jarayoni sodir bo’lib, u uz navbatida nur chiqarish va nur yutish jarayonlaridan tashkil topadi Qurilmalarning ishlash rejimiga kura jarayonlar ikki xil bo’ladi. Uzluksiz ishlaydigan qurilmalarning turli nuktalaridagi temperatura vaqt davomida uzgarmaydi, bunday qurilmalarda ketayotgan jarayon turgun bo’ladi. Noturgun jarayonlarda (davriy ishlaydigan issiklik almashinish qurilmalarida) temperatura vaqt davomida uzgarib turadi (masalan, isitish yoki sovitish paytida).
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O'zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali
|
