O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi jizzax politexnika instituti

98 
muhitida dastur protseduralari tashkil qilinib, ular nostandart operatsiyalarni 
bajarishda ishtirok etadi. 
Nazorat savollari 
1. Microsoft Access dasturida MB qanday tuzilishga ega? 
2. MS Access da maydonlarning qanday turlari mavjud? 
3. MS Accessning ish darchasini ta‘riflang? 
4. MS Accessda qanday usullar bilan obyektlar tuzish mumkin? 
5. MS Accessda MB tarkibini o‘zgartirish qanday amalga oshirish mumkin? 
6. MB da "So‘rov" tashkil qilishning usullari? 
7. MB ini saralashni bajarish. 
8. «Forma» qanday vazifani o‘taydi va u qanday tuzilmaga ega? 
9. «Forma» ni MBsiga ma‘lumotlar kiritish va chiqarish uchun ham ishlatsa 
bo‘ladimi? 
10. Elektron blank - forma tuzishning usullari qanday? 
11. MBBT da hisobotlar qanday tuziladi? 
 
 
 

99 
BOB-9. MUTAXASSISLIKLARGA IXTISOSLASHGAN TIZIMLAR VA 
DASTURLAR. 
9.1. Ixtisoslik bo‘yicha maxsus dasturiy vositalar
(MATLAB, MATHCAD). 
 
Hozirgi vaqtda kompyuterlarda ilmiy-texnikaviy hisoblashlarni bajarishda 
odatdagi dasturlash tillaridan va elektron jadvallaridan emas, balki Mathematica, 
MatLab, Maple, Gauss, Reduse, Eureka va boshqa turdagi maxsus matematik 
dasturlar keng qo‘llanilyapti. 
Matematik paketlar, ayniqsa Mathcad – yuqorida sanab o‘tilgan ro‘yxat 
ichida eng mashhur paket bo‘lib, ilmiy – texnikaviy soha mutaxassislariga 
dasturlashning nozik elementlariga e‘tibor berilmasdan (masalan: Fortran, C, 
Paskal, BASIC va boshqalar kabi) kompyuterda matematik modellashtirishni 
amalga oshirishga katta yordam beradi. Quyida Mathcad matematik dasturlash 
muhitida ishlashning yaqqol ajralib turadigan imkoniyatlarini sanab o‘tish 
mumkin: 
Mathcad muhitida matematik ifoda, qabul qilingan ko‘rinishda ifodalanadi. 
Masalan, daraja yuqorida, indeks pastda, integralning yuqori va quyi 
chegaralari esa an‘anaviy joyida turadi. 

Download 6,87 Mb.