O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov

182 
using namespace std; 
int main( ) 
{ 
int n, m, *x; n=123; 
x=&n; cout <m=*x; cout <system(―pause‖); 
return 0; 
} 
Dastur natijasi quyidagicha bo‗ladi: 
0x28ff44 
123 
Dasturda quyidagicha o‗zgarishlar qilinsa ham natijasida hech qanday 
o‗zgarish bo‗lmaydi. 
int n=123; 
int *x=&n; cout<yoki 
int x=123; 
int*x (&n); cout <Har ikkala holda ham x ga boshlang‗ich qiymat sifatida n o‗zgaruvchining 
xotiradagi adresi, m o‗zgaruvchiga esa n o‗zgaruvchi ko‗rsatilgan adresdagi 
qiymati boshlang‗ich qiymat sifatida berilmoqda. 
C++ dasturlash tilida tuzilgan dastur tarkibidagi o‗zgaruvchilar, 
o‗zgarmaslar va funksiyalar adreslarini kompyuter xotirasiga alohida saqlash va 
ular ustida amallar bajarish mumkin. 
Ta‘rif: Qiymatlari adres bo‗lgan o‗zgaruvchilar ko‗rsatkich o‗zgaruvchilar 
deb ataladi. 
Ko‗rsatkichlar uch xil turda bo‗ladi: 
-Funksiyaga ko‗rsatkich; 
-Obyektga o‗zgaruvchiga ko‗rsatkich; 
-Void ko‗rsatkich. 
Ko‗rsatkichlar, albatta, birorta turga bog‘langan bo‗ladi, ya‘ni u ko‗rsatgan 
adresda ma‘lum bir qiymat joylashishi mumkin va bu qiymat kompyuter 
xotirasidan qancha joy egallashi oldindan ma‘lum bo‗lishi kerak. 
 
Funksiyaga ko„rsatkich 

183 
Funksiyaga ko‗rsatkich programma joylashgan xotiradagi funksiya kodini 
boshlang‘ich adresini ko‗rsatadi, ya‘ni funksiya chaqirilganda boshqaruv ayni shu 
adresga uzatiladi. Bunda funksiya nomi bo‗yicha emas, balki funksiyaga 
ko‗rsatuvchi o‗zgaruvchi orqali chaqiriladi. Funksiyani boshqa funksiyaga 
argument sifatida uzatish ham funksiya ko‗rsatkichi orqali bajariladi. C++ 
dasturlash tilida funksiya ko‗rsatkichining yozilishi quyidagicha. 

Download 2,67 Mb.