• Iqtisodiy renta - bu taklifi chegaralangan resursga toʻlanadigan narxdir. 2. Daromadlarni taqsimlanishi Daromadlar turi.
  • Taklif cheklangandagi iqtisodiy renta




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet168/366
    Sana17.05.2024
    Hajmi7,53 Mb.
    #240249
    1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   366
    Bog'liq
    O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi t

     Taklif cheklangandagi iqtisodiy renta. 
    Shunday qilib, uning narxi 
    0
    W
    dan 
    1
    W
    ga koʻtariladi. Rasmda 
    1
    2
    1
    0
    W
    E
    E
    W
    toʻrtburchak yuzi iqtisodiy rentani ifodalaydi. 
    Iqtisodiy renta
    - bu taklifi chegaralangan resursga toʻlanadigan 
    narxdir. 
    2. Daromadlarni taqsimlanishi 
    Daromadlar turi. 
    Daromadlar iqtisodiyot nazariyasiga koʻra ishlab 
    chiqarishda qatnashgan omillarning shu ishlab chiqarishdan olinadigan 
    umumiy daromadga qoʻshgan hissasi boʻyicha taqsimlanadi. Ishlab 
    chiqarilgan mahsulotlardan tushadigan daromadni bunday taqsimlanishi 
    jamiyat uchun kerakli boʻlgan tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarishni 
    ragʻbatlantiradi. Ishlab chiqarilgan mahsulotlar va xizmatlar jamiyatdagi 
    insonlarning turmush darajasini belgilab beruvchi baza hisoblanadi va 
    bu boylikdan jamiyatdagi har bir shaxsning oʻz ulushini olishi bozor 
    sharoitida tengchilikka asoslanmaydi. Lekin, bunday taqsimlanishning 
    tenglikka asoslanmaganligi koʻpchilikni qoniqtirmaydi. Shuning uchun 
    ham davlat daromadlardagi notekislikni yumshatish uchun oʻzining 
    daromad siyosatini amalga oshiradi. 
    Ishlab chiqarish omillari egasining daromadi omillar bozorida 
    aniqlanadi. Ma’lumki, korxona egalari ishlab chiqarish omillarining 
    egalariga (ishchi kuchi, kapital, erga) har bir omilning chekli 
    S
    W
    E
    2
    W
    1
    D
    2
    E
    1
    W
    0
    D
    1
    L
    L
    Iqtisodiy renta 


    314 
    mahsulotiga koʻra haq toʻlaydi. Ishlab chiqarish resurslari xarajatlarini 
    toʻlagandan keyingi qolgan daromad korxona ixtiyorida qoladi va unga 
    korxona egalarining iqtisodiy foydasi deyiladi. 
    Mukammallashgan bozor nazariyasiga koʻra, mukammallashgan 
    bozorda ishlab chiqarish omillari egalari korxonadan, shu korxonada 
    ishlatilgan omillari uchun olgan haqi, shu omillarning chekli 
    mahsulotiga aniq teng boʻlsa, u holda iqtisodiy foyda nolga teng boʻladi 
    (agar masshtab samarasi oʻzgarmas boʻlsa). 
    Ma’lumki, korxonalar oʻz kapitaliga ega, shu sababli ular oʻz 
    kapitalini ishlatgani uchun foyda oladilar.
    Shunday qilib, bozor sharoitida quyidagi daromadlar asosiy 
    daromadlar hisoblanadi: ishchi kuchi daromadi, kapitalga daromad 
    (foizlarda), kichik firmalar daromadi, renta - er egalari daromadi, sof 
    foyda. 

    Download 7,53 Mb.
    1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   366




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish