• Devalvatsiya
  • Demping
  • Ishsizlik darajasi
  • Haqiqiy iqtisodiy oʻsish
  • Davlat byudjetining xarajatlari –




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet320/342
    Sana13.12.2023
    Hajmi7,53 Mb.
    #118127
    1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   342
    Bog'liq
    MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

    Davlat byudjetining xarajatlari – Umumiy moliyaviy kategoriya 
    boʻlgan byudjetning koʻrinishlaridan biri boʻlib, unga tegishli boʻlgan 
    umumiy xususiyatlarga egadir, ya’ni ular taqsimlash xarakteriga ega,
    ifodalanishning pul shakli xos, pul fondlarining amal qilishi bilan 
    bogʻlangan va davlat tomonidan tashkil qilinadi. 
    Devalvatsiya - qayd qilingan valyuta kursi tizimi amal qilayotgan 
    sharoitda hukumat tomonidan milliy valyutaning boshqa 
    valyutalarga 
    nisbatan 
    kursini 
    tushirishga 
    qaratilgan 
    tadbiri.
    Devalvatsiya toʻlov balansi taqchilligini bartaraf qilish, eksportni 
    arzonlashtirish, importni qimmatlashtirish imkonini beradi. 
    Demping – tovarlarni tannarxiga qaraganda yoki ichki bozordagiga 
    qaraganda past bahoda eksport qilish. 
    Yopiq auksion bunda tovra uchun auksion qatnashchilari bir-biriga 
    bogʻliq boʻlmagan holda stavkalarini qoʻyadi va tovar kim koʻp stavka 
    qoʻygan boʻlsa shunga beriladi. 
    Import – mamlakat ichki bozorlarida sotish uchun chet el mollarini, 
    kapitalini va texnologiyasini olib kelish. Import xalqaro mehnat 
    taqsimoti natijasidir. 
    Ishsizlik darajasi – ishsizlar umumiy sonining ishchi kuchiga 
    boʻlgan nisbati. 
    Iqtisodiy oʻsish – iqtisodiy oʻsish sur’atlari, absolyut oʻsish, bazisli 
    absolyut oʻsish, zanjirli absolyut oʻsish, qoʻshimcha oʻsish, qoʻshimcha 
    oʻsish sur’ati, iqtisodiy oʻsish omillari, Xarrod-Domar modeli, Lorens 
    egri chizigʻi, Keynscha model, klassik model, Solou modeli, Kobb-
    Duglas funksiyasi, jamgʻarishning “oltin” qoidasi, optimal muvozanatli 
    oʻsish. 
    Haqiqiy iqtisodiy oʻsish – statistika organlari tomonidan muntazam 
    nashr etiladigan YaIM yoki boshqa makroiqtisodiy koʻrsatkichlarning 
    haqiqiy yillik koʻpayishidir. 
    Potensial iqtisodiy oʻsish – iqtisodiyot oʻsishi mumkin boʻlgan 
    tezlikdir. Potensial iqtisodiy oʻsishni ta’minlovchi omillar boʻlib 
    quyidagilar hisoblanadi: 
    Ish o‘rni – Tegishli ravishda jihozlangan va ish qurollari bilan 
    ta’minlangan, miqdor va sifat tavsiflariga ega bo‘lgan, belgilangan 


    658 
    mehnat me’yoriga ko‘ra ishlab chiqarish topshirigʻi yoki funksiyasini 
    bajaruvchi xodimning yoki yagona ishlab chiqarish topshirigʻini yoxud 
    texnologiya 
    jihatdan 
    ajralmas 
    funksiyani 
    bajaruvchi 
    xodimlar 
    guruhining mehnat faoliyati amalga oshadigan makon tushuniladi, tovar 
    va xizmatlar ishlab chiqarish uchun zarur resurslar. Asosiy ishlab 
    chiqarish omillari boʻlib mehnat va kapital hisoblanadi. Kapital – bu 
    xodimlar foydalanadigan ishlab chiqarish qurollari: quruvchi uchun 
    qurilish krani, hisobchi uchun kalkulyator, ushbu kitob muallifi uchun 
    shaxsiy kompyuter. Mehnat – bu odamlar ishga atagan vaqtdir. Biz 
    kapitalni ifodalash uchun K va mehnatni ifodalash uchun L sidan 
    foydalanamiz. 

    Download 7,53 Mb.
    1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   342




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish