63
5.6. Matritsaning elementlar yig‘indisini topish algoritmini tuzish
Masala 1.
Berilgan matritsa a
nm.
Matritsa elementlarining yig‗indisini
topish
algoritmning blok-chizmasini tuzing.
N M
S =
a
ij
i=1 j=1
Masala yechimi algoritmining blok-chizmasi 5.9-rasmda keltirilgan.
5.9-rasm. Matritsa elementlarining yig‘indisini topish algoritmning blok-
chizmasi
Boshlash
S = 0
Kiritish
A, N, M
i = 1
j = 1
S = S + a
ij
j = j + 1
j M
i = i + 1
i N
Tamom
A
A
В
В
Chiqarish
S
Ha
Yo‘q
Yo‘q
Ha
64
Matritsaning ustunlari bo‗yicha elementlarni ketma-ket ko‗rib
chiqish uchun
undagi elementlarni quyidagi tartibda almashtirish kerak (5.10-rasm).
5.10 – rasm. Matritsa elementlarining yig‘indisini topish algoritmning blok-
chizmasi (lavha)
i = 1
j = 1
S = S + a
ij
j = j + 1
j M
i = i + 1
i N
Yo‘q
Ha
Ha
Yo‘q
65
5.7. Kvadrat matritsa elementlarini qayta ishlashning variantlari
Agar n = m bo‗lsa, ko‗rilayotgan
matritsa kvadrat hisoblanib,
qatorlar soni
ustunlar soni bilan teng bo‗ladi. Kvadrat matritsa elementlarini
qayta ishlashning
quyidagi variantlarini ko‗rib chiqamiz:
1. Asosiy diagonalda joylashgan elementlar bilan ishlash.
2. Asosiy diagonal yuqorisida joylashgan elementlar bilan ishlash.
3. Asosiy diagonal pastida joylashgan elementlar bilan ishlash.
Yuqorida keltirilgan variantlarni quyidagi sxemalar ko‗rinishida keltiramiz:
1. Asosiy diagonalda joylashgan elementlar bilan ishlash (5.11-rasm).
Asosiy
diagonalda joylashgan elementlar bilan ishlash algoritmlarining
blok-chizmasida
faqat bitta sikl ochiladi. Asosiy diagonalda joylashgan elementi a
ii
indexsiga ega.
