|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi zahiriddin muhammad bobur nomli andijon davlat universiteti
|
| bet | 2/8 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 34,24 Kb. | | #245096 |
Bog'liq Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati-fayllar.orgKurs ishining maqsadi: Chiziqli algebra fani davomida Matritsa va uning nazariyasi hamda Determinantlarni hisoblash tog’risida olgan bilim va ko’nikmalarni mustahkamlash . Matritsalar nazariyasini chuqurroq o’rganish.
Kurs ishining ob’ekti: Oliy va o’rta ta’lim muassalarida chiziqli algebra fanini o’qitish jarayoni.
Kurs ishining predmeti: Chiziqli algebra fanini o’qitish metodlari va vositalari.
Kurs ishining vazifalari:
1.Mavzuga doir ma’lumotlarni yig’ish va rejani shakllantirish;
2.Matritsalar nazariyasini o’rganish
3.Matritsalar ustida amallar
4.Teskari matritsalar va ularni o’rganish
5.Determinantlar va ularni hisoblash
1. MATRISA TUSHUNCHASI
ta sоndan tuzilgan, quyidagi to`g`ri burchakli jadvalga
m ta satrli va n ta ustunli matritsa yoki mxn o`lchamli matritsa dеb ataladi.
Matritsaning o‘lchami uning satrlari soni va ustunlari soni bilan aniqlanadi. Matritsaning o‘lchamini ifodalash uchun belgi ishlatiladi. Bu belgi matritsaning ta satr va ta ustundan tashkil topganini bildiradi. Matritsaning o‘zi lotin alifbosining bosh harflaridan biri bilan belgilanadi va uning elementlari jadvali kichik qavsga olinadi. Masalan,
o‘lchamli matritsa
|
o‘lchamli matritsa
|
o‘lchamli matritsa
|
|
|
|
ai,j sоnlar matritsaning elеmеntlari dеb ataladi. Elеmеntning birinchi indеksi i matritsa elеmеnti turgan satr nоmеrini, ikkinchi indеksi j esa ustun nоmеrini ko`satadi.
A matritsaning -satr va -ustunda joylashgan elementi bilan belgilanadi.
, yoki , yozuv matritsa elementlardan tashkil topganini bildiradi:
o‘lchamli matritsa satr matritsa yoki satr-vektor deyiladi.
o‘lchamli matritsa ustun matritsa yoki ustun-vektor deyiladi.
o‘lchamli maritsa (satrlari sоni ustunlari sоniga teng, ya’ni m=n matritsa) - tartibli kvadrat matritsa deyiladi.
Kvadrat matritsaning chap yuqori burchagidan o‘ng quyi burchagiga yo‘nalgan elementlaridan tuzilgan diagonaliga uning bosh diagonali, o‘nq yuqori burchagidan chap quyi burchagiga yo‘nalgan elementlardan tuzilgan diagonaliga uning yordamchi diagonali deyiladi.
Bosh diagonalidan yuqorida (pastda) joylashgan barcha elementlari nolga teng bo‘lgan
matritsa yuqoridan uchburchak (quyidan uchburchak) matritsa deyiladi.
Bosh diagonalda joylashmagan barcha elementlari nolga teng bo‘lgan
matritsa diagonal matritsa deyiladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi zahiriddin muhammad bobur nomli andijon davlat universiteti
|
