|
O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta maxsus ta`lim vazirligigi Islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti
|
| bet | 4/6 | | Sana | 23.11.2023 | | Hajmi | 267,06 Kb. | | #104282 |
Bog'liq 1. ionlashtiruvchi nurlar biologiyasi fanining predmeti, maqsadi-fayllar.org buxgalteriyamaruza, the-whale-full-4k-f024ll, Kompyuter-zamonaviy-texnik, file 2, Статистика ОН 4 (2), Tursunova Sobirabonu, ta-lim-to-g-risida-gi-qonunning-mazmun-mohiyati, Тема 10 биофизика, 0. Shaxsiy ish reja 2022-2023-yil, кмк 3.06.07-08 узб -ГОТОВ, BOSHLANG’ICH MATEMATIKA KURSI NAZARIYASI OQUV QOLLANMA 2020тайёр, iz-istorii-mehaniki-zhidkosti-i-gaza-xvii-xix-vekov, B1.1.18 Mexanika ghidkosti i gaza, 2.1-amaliy ish tayyori
Beta zarralari kaliy-40 kabi ma'lum turdagi radioaktiv yadrolar tomonidan chiqariladigan yuqori energiyali, yuqori tezlikdagi elektronlar yoki pozitronlardir . Beta zarralarini ishlab chiqarish beta parchalanish deb ataladi. Ular yunoncha beta (b) harfi bilan belgilanadi. Beta yemirilishning ikkita shakli mavjud b - va b + mos ravishda elektron va pozitronni keltirib chiqaradi. [2] Beta zarralari gamma nurlanishiga qaraganda kamroq, lekin alfa zarralariga qaraganda ko'proq kirib boradi. Yuqori energiyali beta zarralar materiyadan o'tayotganda bremsstrahlung ("tormoz nurlanishi") yoki ikkilamchi elektronlar ( delta nurlari ) deb nomlanuvchi rentgen nurlarini ishlab chiqarishi mumkin. Bularning ikkalasi ham bilvosita ionlanish effektiga olib kelishi mumkin. Bremsstrahlung beta-emitterlarni himoya qilishda tashvish tug'diradi, chunki beta-zarralarning ba'zi ekranlovchi materiallar
bilan o'zaro ta'siri Bremsstrahlung hosil qiladi. Ta'sir yuqori atom raqamlariga ega bo'lgan materiallar bilan ko'proq bo'ladi, shuning uchun kam atom raqamlariga ega bo'lgan materiallar beta manbasini himoya qilish uchun ishlatiladi.
Pozitron yoki antielektron elektronning antipartikuli yoki antimateriyasidir . Kam energiyali pozitron kam energiyali elektron bilan toʻqnashganda annigilyatsiya sodir boʻladi, natijada ular ikki yoki undan ortiq gamma nurlari fotonlarining energiyasiga aylanadi (qarang : Elektron-pozitron annigilyatsiyasi ). Pozitronlar musbat zaryadlangan zarralar bo'lgani uchun ular Kulon o'zaro ta'siri orqali atomni bevosita ionlashtira oladi. Pozitronlar pozitron emissiyasi yadroviy parchalanish ( zaif o'zaro ta'sirlar orqali) yoki etarli darajada energiyali fotondan juft hosil qilish orqali hosil bo'lishi mumkin. Pozitronlar tibbiy pozitron emissiya tomografiyasida (PET) qo'llaniladigan ionlashtiruvchi nurlanishning keng tarqalgan sun'iy manbalari.
Zaryadlangan yadrolar
Zaryadlangan yadrolar galaktik kosmik nurlar va quyosh zarralari hodisalariga xosdir va alfa zarralari (zaryadlangan geliy yadrolari) bundan mustasno er yuzida tabiiy manbalarga ega emas. Kosmosda esa juda yuqori energiyali protonlar, geliy yadrolari va HZE ionlari dastlab nisbatan yupqa parda, kiyim yoki teri bilan to'xtatilishi mumkin. Biroq, natijada yuzaga keladigan o'zaro ta'sir ikkilamchi nurlanishni keltirib chiqaradi va kaskadli biologik ta'sirlarni keltirib chiqaradi. Agar to'qimalarning faqat bitta atomi energiyali proton bilan almashtirilsa, to'qnashuv tanadagi keyingi o'zaro ta'sirlarni keltirib chiqaradi. Bu elastik sochilishdan foydalanadigan " chiziqli energiya uzatish " (LET) deb ataladi. LETni bilyard to'pi ikkinchisiga urilgan impulsni saqlash tarzida tasavvur qilish mumkin, bu esa birinchi to'pning energiyasini ikkalasiga teng bo'lmagan holda yuboradi. Zaryadlangan yadro kosmosdagi ob'ektning nisbatan sekin harakatlanuvchi yadrosiga urilganda, LET paydo bo'ladi va neytronlar, alfa zarralari, past energiyali protonlar va boshqa yadrolar to'qnashuv natijasida ajralib chiqadi va to'qimalarning umumiy so'rilgan dozasiga hissa qo'shadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta maxsus ta`lim vazirligigi Islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti
|
