14
[7], [12], [13], [17], [19]
Ma’ruza № 4
Mavzu: Programmalash tizimlari
Reja:
1. Programmalsh tizimi va uning tarkibi.
2. Integrallashgan muhitlar.
3. Transliyatorlar turlari.
4. Assemblerlar va yuklovchilar.
Tayanch iboralar: programmalash tizimi, komponentalar, integrallashgan mu-
hitlar, transliyator, kampilyatsiya, interpretatsiya, assembler.
Ma’ruza bayoni.
Sistemaviy programma ta’minotining yana
bir komponentasi program-
malash sistemasidir.
Programmalash tizimi programmaviy sistema bo’lib,
bitta yoki bir
nechta kirish (boshlang’ich ) tillari yordamida programmani
tuzish va ijro et-
ishni taminlaydi.
Tizimlar bir yoki ko’p tilli bo’lishi mumkin. Ko’p
tilli tizimlar
yordamida biz programmani bo’laklarini har xil til
yordamida loyihalashimiz
mumkin. Bunday tizimlarda yangi tillarni qo’yish imkoniyati ham beriladi.
Programma nuqtai nazardan programmalash
tizimi modullar
to’plamidan iborat. Har bir modul maxsus funksyalar (ishlar,vazifalar) ni baja-
radi. Zamonaviy tizimlar quyidagi komponentlardan iborat:
a)
Kirish tili. Bu til yordamida programma tuziladi.
b)
Translyator. Kirish tilida yozilgan
programmani mashina yoki
boshqa tilga tarjima qiluvchi maxsus programmaviy modul(tizim).
d)
Tahrirlovchi. Programma matnini tashkil
qilish va matn ustida turli
amallarni bajaruvchi qismprogramma.
e)
Taxlovchi. Programmani tekshirish bosqichlarini
shu modul yordami-
da bajarish mumkin.taxlashning
statik (matn tahlili) va
dinamik (boshlang’ich
malumotlar bilan programma ishini tekshirish) turlari mavjud.
f)
Optilizator. (Optimallovchi). Programma
tarjima qilingandan keyin
hamma vaqt ixcham va qulay bo’lmaydi. Hosil hosil bo’lgan
obekt mod-
