| Mashinasozlik majmuasi tarmoqlari (1-Rasm)
Binobarin, mashinalar uchun ayrim detallarni ishlab chiqaruvchi ko’pdan ko’ mashinasozlik zavodlari bir-birlari bilan, shuningdek, metal, plastmassa, rezina va hokazolarniyetkazib beruvchi( boshqa tarmoq) korxonalari bilan ishlab chiqarish aloqalari bo’lishini, ya’ni kooperativlashishlarini talab qiladi. Ammo bunday ishlab chiqarishni transportsiz amalga oshirib bo’lmaydi.
Shu sababli mashinasozlik tarmoqlarini joylashtirishda qulay transport magistrallarining mavjudligi albatta hisobga olinadi.
Mashinasozlik buyumlari murakkab dastgohlar vositasida , yuqori malakali mehnat evaziga yaraladi. O’rta hisobda har bir mashinaning tannarxi unga sarflangan xomashyo-metall tannarxidan yuzlab martta ortiq bo’ladi.
Mashinasozlik korxonalarini joylashtirishda malakali ishchi va ilmiy- texnik mutaxassislar yetarli bo’lishi shart.
Masinasozlikning turli tarmoqlari birxil miqdorda metal ishlatmaydi. Agar bir dona mashinani yasash uchun ko’p metal (yoki boshqa material ko’p) kerak bo’lsa, bunday mashinasozlikni ko’p metal yoki ko’p material talab qiluvchi mashinasozlik deyiladi. Masalan, kon va metallurgiya asbob- uskunalari, temiryo’l vagonlarini ishlab chiqarish bunga misol bo’ladi.
Shu sababli mashinasozlik korxonalarini joylashtirishda iste’molchining yaqinligi va metallurgiya ba’zasi ham hisobga olinadi.
Shunday qilib, sarf qilinadigan material va malakali mehnat miqdori, shuningdek, xomashyo hamda tayyor mashinalarni tashish sharoiti mashinasozlik zavodlarini : a) transport magistrallari; b) iste’molchilar ; d) malakali kadrlar; e) yirik metallurgiya korxonalari mavjud yerlarda joylashtirish tamoyillarini belgilab beradi.
Mashinasozlik majmuasi-iqtisodiyotning barcha sohalari uchun mashina va ishlab chiqaruvchi , aholini televizor, muzlatkich singari xilma-xil iste’mol buyumlari bilan ta’minlovchi sanoat tarmog’I uyg’unligidir.
Guruh a’zolari xarita va darslikdan foydalanib o’qtuvchi tamonidan berilgan bilimlar va o’zlari o’qib kelgan ma’lumotlarga tayanib, yangi mavzu bo’yicha krassvord yechish.
| 