O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jalik institut

Ventilyator bilan haydaladigan sovutuvchi havo miqdori

bu yerda,sovituvchi muhitga uzatiladigan issiqlik,,

bog’liq xolda issiqlik sig’imi,

Qabul qilamiz

Ventilyator bilan haydaladigan havo miqdori

oluvchi koeffisiyent. (0,9….0,95)

Havoning zichligi quyidagi formula bilan aniqlanadi

bu yerda, atmosfera bosimi , 0,1

Ventilyator bilan hosil qiladigan bosim

bu yerda, ventilyator bilan hosil qilinadigan bosim

Ventilyator uchun sarf bo’ladigan quvvat

bu yerda, ventilyator f.i.k, 0,6….0,7

Dvigatel normal temperaturada ishlaganda.

-jadval

1 406080100 40080012001600200024167871007,8228,8630,8240,02463186,7225,14245,27238,86219,6546,037,48,910,211,595771,09392,36288,7254,8252

-jadval

Dvigatel sovuq holda ishlaganda dvigatel quvvati normal temperaturada ishlagani bilan bir xil bo’ladi.

-jadval

1 406080100 40080012001600200024167871007.8218,8630,8240,02463186,7225,14245,27238,86219,6547,99,310,7712,3513,985617,78493,1349,6308,5304Dvigatel burovchi moment quyidagi formula bilan aniqlanadi.

bu yerda dvigatelning tirsakli val aylanish chastotasiga mos holdagi

quvvati,

tirsakli val aylanish chastotasi,

Maksimal yoqilg’i sarfi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

Dvigatel normal tempiraturada ishlaganda

Tirsakli val burovchi momenti maksimal qiymatga ega bo’lganda nisbiy yoqilg’i sarfi nominal quvvatiga nisbatan 15 -20 % ko’p bo’ladi.

Dvigatel normal temperaturada ishlaganda.

1200 bo’lganda

9-rasm: Tirsakli valning aylanish chastotasiga bog’liq holda soatlik yoqilg’i sarfining o’zgarishi

, va larning qiymatlarini tirsakli valning aylanish chastotasiga bog’liq holda soatlik yoqilg’i sarfining o’zgarishini ifodalovchi grafikka qo’yib to’g’ri chiziq bilan birlashtiramiz.

Soatlik yoqilg’i sarfining qolgan qiymatlarini tirsakli val aylanish chastotasiga mos holda grafikdan olamiz.

Dvigatel normal temperaturadaishlaganda yoqilg’i sarfi

Nisbiy yoqilg’i sarfi quyidagi formula bilan aniqlanadi

1) ; ;

2) ; ;

3) ; ;

4) ; ;

5) ; ;

Dvigatel sovuq ishlaganda nominal quvvatga erishish uchun yoqilg’i sarfi





– bo’lganda 1200

Salt ishlaganda

Dvigatel sovuq ishlaganda dvigatel quvvati 46 kv ga erishish uchun soatlik yoqilg’i sarfi

2) ; ;

3) ; ;

4) ; ;

5) ; ;
III. KONSTRUKTIV QISM

III.1. Аvtomatik ravishda ishlaydigan elektrodvigatelli ventilyatorning tuzilishi va ishlashi

Аvtomatik ravishda ishlaydigan eliktrodvigatelli ventilyatorning umumiy ko’rinishi 2-rasmda keltirilgan. Tuzilishi 1-elektrodvigatel; 2- tutuvchi xalqa; 3-tutashtiruvchi plastina; 4-xalqasimon kojux; 5- taglik rezina; 7-vetilyator asosi, 8-ventilyator parragi; 9-vetilyator parragining to’g’ini; 10-kontakli datchik; 11- kontakli datchik biriktiriladigan vtulka; 12- taglik rezinaning ichki vtulkasi.

3-rasmda tutuvchi xalqaning, 4-rasmda tutashtiruvchi plastinaning, 5-rasmda taglik rezinaning, 6 –rasmda taglik rezinaning ichki vtulkasining, 7-rasmda kontaktli datchik biriktiriladigan vtulkaning va 8-rasmda ventilyator parragi to’g’inining ko’rinishi va o’lchamlari keltirilgan

Аvtomatik ravishda ishlaydigan eliktrodvigatelli ventilyator asosini xalqasimon kojux tashkil etadi, unga har 120⁰ burchak ostida 3 ta plastina yordamida elektrodvigatel tutqichi xalqasimn tayanchga boltlar yordamida biriktiriladi. Elektrodvigatel o’qiga esa ventilyator parragi qotirilgan. Elektrodvigatel esa uch joyidan tutqichga biriktiriladi.

Elektrodvigatel tutuvchi xalqaga boltlar yordamida rezinali taglik orqali biriktiriladi. Rezinali taglik kanovkasiga vtulka kiygizilgan. Shu vtulka orqali bolt o’tadi. Rezina taglikni ikki tarafiga shayba qo’yilib so’ng boltning gaykasi qotiriladi. Rezina taglik vibratsiyani so’ndirish uchun xizmat qiladi.

Ventilyator parragi plasmassadan tayyorlangan. Parrakning elektrodvigatel ratori o’qiga biriktiriladigan joyiga maxsus metal xalqa presslab kiygizilgan. Bu esa parrakni rotor o’qiga bolt bilan qotirishda sinmasligi uchun imkon yaratadi.

Dvigatel qiziganda elektrodvigatelni Аvtomatik ravishda elektr manbaiga (generatorga ) ulash uchun Аvtomatik datchik dvigatel karter osti poddoning o’ng tarafini o’rta qismining pastgi qirrasiga tutashadigan qilib payvandlangan vtulkaga qotirilgan va datchik kantaktlarining biri tok manbaining musbat klenmasiga, ikkinchisi esa elektrodvigatelga o’tkazgich simlar orqali ulangan. Karterdagi moy temperaturasi
90⁰ C ga yetganda (issiqlikdan chiziqiy kengayish natijasida) Аvtomatik datchikning qo’zg’aluvchan plastinasi qo’zg’almas plastinaga borib tegadi natijada tok manbaidan o’tkazgich orqali elektrodvigatel cho’lg’amiga borib uning ratori aylana boshlaydi va rator o’qiga biriktirilgan ventlyator parragi aylanib silindr va silindralr kallagi qovurg’alari orasiga havo haydab uni sovitadi.

Agar karterdagi moy temperaturasi 90⁰ dan kamaysa u holda Аvtomatik datchekning qo’zg’aluvchan kantagi qo’zg’almas kantakdan ajraladi, natijada elektrodvigatel tok manbaidan uzilib ventilyator parragi aylanishdan to’xtaydi va shu tariqa ish jarayoni takrorlanadi.

Kirish instruktaji maxsus forma №1 asosida jo’rnalga yoziladi. Qayta o’tkazilgan instruktajlar esa maxsus jo’rnalga yozib boriladi.

Reja asosida o’tkaziladigan instruktajlarni texnika xavfsizligi muxandisi rahbar mutaxasislar bilan birga o’tkazadi.

Ish joylarida texnika xavfsizligiga rioya qilinishini uyushma rahbari har doim kuzatib boradi va uni bajarilishi uchun zarur bo’lgan chora va tadbirlarni ishlab chiqishni mutaxasislardan talab qiladi.

Texnikalar bilan ishlaydigan haydovchilardan har doim texnika xavfsizligiga rioya qilish kerakligi o’qtiriladi va talab qilinadi. MTP lardagi tamirlash ustaxonasining ishchilari maxsus kiyimlar bilan ta’minlangan. Inson organizmi uchun zaharli bo’lgan moddalar bilan ishlaydigan ishchilarga maxsus kiyimlar va zarur bo’lgan holatlarda RU-60M havo tozalagichi ham beriladi. ( 2-RPG-6.7, Astra – 2m, PRSh – 741, F – 62 ShM; U – 2 K, Lepestok 200)

Texnika xavfsizligi injenerining xonasi va ish uchastkalarida maxsus texnika xavfsizligi burchaklari tashkil etilgan bo’lib, ular ko’rgazmali qurollar bilan

Har yili belgilangan miqdorda mehnatni muhofaza qilish uchun pul ajratiladi. 2012 yilda mehnatni muhofaza qilish uchun ajratilgan pulning bir qismi “Ta’mirlash ustaxonasi”xududiga qo’shimcha yoritgichlar o’rnatish va ishchilarning dam olish xonasiga isitish pechlarini o’rnatish uchun sarflangan. O’tgan yili 1 yil davomida har bir ishchi uchun mehnatni muhofaza qilishga 2230 so’m sarf qilingan.

Uyushmada mehnatni muhofaza qilishning holatini yuqori darajada deb baholash mumkin emas, chunki idoradagi ishchilar ishlaydigan xonalarning ba’zilarini qishda isitilishi yaxshi emas, havo almashtiruvchi moslamalar o’rnatilmagan. Havo isib ketganda xonani sovituvchi maxsus sovutgichlar ish joylariga o’rnatilmagan, Xududdagi ko’chalar to’la yoritgichlar bilan jihozlanmagan va suv nasoslari hamda transformatorlar atrofi to’siqlar bilan o’ralmagan.

2012 yil davomida uyushmada ish vaqtida 3 marotaba ishchilarning jarohatlanishi ro’y berdi. Bulardan 1 tasi dalada ikkinchisi yo’lda va uchunchisi ta’mirlash ustaxonasida sodir bo’lgan. Shu jarohatlanishlar tufayli 41 ish kuni yo’qotilgan. 2012 yilda uyushmada bir kunda ishga chiqadigan ishchilar soni o’rtacha 586 kishini tashkil etgan.

2011 yilda qayd qilingan ishchilarning 2 marotaba jarohatlanganligi tufayli 33 ish kuni yo’qotilgan. 2011 yilda MTP da o’rtacha bir kunda ishga chiqadigan ishchilar soni 572 kishi bo’lgan.

1- jadval

№Ko’rsatgichlar nomiBirligi201120121.Bir kunlik ishchilar soni(R)5725862.Jarohatlanishlar soni(T)233. Yo’qotilgan ish kunlari(D)33414.Jarohatlanishlarning qaytarilish chastotasi 0.3490.5115.Jarohat og’irligini hisobga oluvchi koeffisiyent 16,513,666.Ish vaqtini yo’qotilishni hisobga oluvchi koeffisiyent 5,7696,997.Bir ishchi uchun sarf bo’lgan (meh-natni muhofaza qilish uchun) pulso’m175022308.Ishchilarni jarohatlanishi tufayli sarf bo’lgan pulso’m693000861000

Uyushmada ishchilarning o’z hohishiga asosan yong’inga qarshi kurashuvchi gruppa tuzilgan.

Qarshi (1926 37 yillarda Behbudiy) - Qashqadaryo viloyatidagi shahar (1926 yildan), viloyat markazi (1943 yildan). Qashqadaryo vohasining markazida, Qashqadaryo boʻyida, xalqaro t. yil va avtomobil yoʻllari kesishgan joyda.

Ular 9 kishidan iborat. Mavjud a’zolar 3 guruxga bo’lingan. Bular uchun 3 nasos 3 ta motopompa MPG – 10 va 9 ta o’t o’chirgichlar ASVM- 80 ajratilgan.

Uyushmaning hamma uchastkasida yong’inga qarshi shitlar o’rnatilgan bo’lib, ular kerakli jihozlar bilan ta’minlangan.

Mehnat muhofaza qilishning yaxshilash uchun 2013 yilda amalga oshirish ko’zda tutilgan choralar rejasi

-jadval