O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti

Download 104,67 Kb.
bet	3/36
Sana	17.02.2024
Hajmi	104,67 Kb.
	#158192

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 36

Bog'liq
O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhamm-fayllar.org

Mantiqiy kanal

Axborot tarmog’i axborotni saqlash uchun mo’ljallangan va axborot tizimlaridan iborat. Aloqa tarmog’i asosida axborot tarmoqlari guruhini qurish mumkin:
Axborot tizimini axborotni etkazib beruvchi yoki iste’molchisi bo’lgan tizim deb tushunish kerak.

2-rasm. Axborot va aloqa tarmoqlari.

Kompyuter tarmog’i axborot tizimlari va aloqa kanallaridan iborat.

Axborot tizimini axborotni saqlash, qayta ishlash yoki uzatish qobiliyatiga ega bo’lgan ob’ekt deb tushunish kerak. Axborot tizimiga quyidagilar kiradi: kompyuterlar, dasturlar, foydalanuvchilar, ma’lumotlarni qayta ishlash va uzatish jarayoniga mo’ljallangan boshqa komponentlar. Kelajakda foydalanuvchi vazifalarini hal qilishga mo’ljallangan axborot tizimi -workstation (mijoz) deb nomlanadi. Tarmoqdagi ish stantsiyasi odatdagi shaxsiy kompyuterdan (kompyuter) tarmoq kartasi (tarmoq adapteri), ma’lumotlar uzatish kanali va tarmoq dasturining mavjudligi bilan farq qiladi.

Aloqa kanalini signallar uzatiladigan yo’l yoki vosita deb tushunish kerak. Signal uzatish vositasi abonent yoki fizik kanal deb ataladi.
Aloqa kanallari (datalink) tarmoq uskunalari va fizik aloqa vositalari yordamida aloqa liniyalari orqali yaratiladi. Fizik aloqa o’ralgan juftliklar, koaksiyal kabellar, optik kanallar yoki efirga asoslangan. Mantiqiy kanallar aloqa tarmog’ining fizik kanallari va kommutatsiya tugunlari orqali o’zaro ta’sir qiluvchi axborot tizimlari o’rtasida o’rnatiladi.
Mantiqiy kanal - bu ma’lumotlarni bir tizimdan boshqasiga o’tkazish yo’lidir. Mantiqiy kanal bir yoki bir nechta fizik kanallar bo’ylab yo’naltiriladi. Mantiqiy kanalni fizik kanallar va kommutatsiya tugunlari orqali o’tadigan marshrut deb ta’riflash mumkin.
Tarmoqda ma’lumotlar bloklar orqali ob’ektlar o’rtasida almashinuv protseduralariga muvofiq uzatiladi. Ushbu protseduralar ma’lumotlarni uzatish protokollari deb ataladi.
Protokol - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalar o’rtasida ma’lumot almashish tartibini belgilaydigan qoidalar to’plami.
Tarmoq yuklanishi, trafik deb nomlangan parametr bilan tavsiflanadi.
Trafik - bu ma’lumotlar tarmog’idagi xabarlar oqimi. Bu tarmoqning tanlangan nuqtalarida soniyada bit bilan ko’rsatilgan ma’lumotlar bloklari soni va ularning uzunligini miqdoriy o’lchov sifatida tushuniladi.
Kirish usuli tarmoqning ishlashiga sezilarli ta’sir ko’rsatadi. Kirish usuli - bu qaysi ish stantsiyasida keyingi aloqa kanalidan foydalana olishini va aloqa kanaliga (kabelga) kirishni qanday boshqarishni aniqlash usuli.
Tarmoqda barcha ish stantsiyalari topologiya deb nomlangan ma’lum bir tuzilishga muvofiq aloqa kanallari bilan fizik bir-biriga bog’langan. Topologiya - bu tarmoqdagi fizik ulanishlarning tavsifi, qaysi ish stantsiyalari bir-biri bilan aloqa o’rnatishi mumkinligini ko’rsatadi. Topologiya turi ish stantsiyalarining ishlashi, ishonchliligini, shuningdek fayl serveriga kirish vaqtini belgilaydi. Kirish usuli tarmoq topologiyasiga qarab qo’llaniladi.
Tarmoqda asosiy elementlarning tarkibi uning arxitekturasiga bog’liq. Arxitektura - bu tarmoqdagi ish stantsiyalari o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik, tuzilish va funktsiyalarni belgilaydigan tushuncha. U tarmoqning dasturiy ta’minotini mantiqiy, funktsional va fizik tashkil qilishni ta’minlaydi. Arxitektura tarmoq elementlarining apparat va dasturiy ta’minotini qurish va ishlash tamoyillarini belgilaydi.
Tarmoq arxitekturasi tarmoqning asosiy elementlarini belgilaydi, uning umumiy mantiqiy tashkil etilishini, texnik vositalarini, dasturiy ta’minotini, kodlash usullarini tavsiflaydi. Arxitektura shuningdek ishlash printsiplarini va foydalanuvchi interfeysini belgilaydi.

Download 104,67 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 36

Download 104,67 Kb.