• Fokusga xos masofa
  • O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti




    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet102/286
    Sana16.05.2024
    Hajmi5,37 Mb.
    #236914
    1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   286
    Bog'liq
    katta kitob

    Optik xal etish 
    Optik xal etish deb (boshqa nomi-vizirlash ko‘rsatkichi) yorug‘lik dog‘i diametrini va 
    o‘lchash ob’ektigacha bo‘lgan masofani munosbatlariga aytiladi. Pirometrga xos texnik 
    xujjatlashtirishda, odatda vizirlashtirish ko‘rsatkichini aniq qiymati ko‘rsatiladi yoki yo‘nalganlik 
    diagrammasi keltiriladi. 
    2.3-rasm. Pirometrni mo‘ljalga yo‘naltirish diagrammasi. 
    O‘ziga xos ravishda, yorug‘lik dog‘i diametrini optik hal etish bilan aniqlanadi va pirometr 
    va o‘lchash ob’ekti orasidagi masofaga bog‘liq bo‘ladi (S = k*D, bunda k — vizirlashtirish 
    ko‘rsatkichi, D — ob’ektgacha bo‘lgan masofa. Dog‘ni minimal diametri ob’ektni eng kichik 
    bo‘lgan o‘lchamiga muvofiq keladi va u ushbu pirometr bilan berilgan masofada o‘lchanishi 
    mumkin. Optik xal etish kattaligi qancha katta bo‘lsa (S/D, garchi ba’zan teskari kattaliklardan 
    (D/S) foydalanilsa ham), pirometr shuncha mayda predmetlarni farqlay oladi. O‘lchash aniqligi 
    o‘lchanayotgan dog‘ini diametri ob’ekt o‘lchamidan kichik bo‘lgunga qadar, ob’ektgacha bo‘lgan 
    masofaga qaram bo‘lmaydi. Agarda dog‘ diametri kattalashsa, asbob boshqa ob’ektlardan 
    nurlanishni qabul qila boshlaydi va bu esa o‘lchash natijalariga katta ta’sir ko‘rsatadi.
    2.4-rasmda vizirlashtirish dog‘ini joylashishlarini turli varinatlari keltirilgan 
    2.4-rasm. Vizirlashtirish dog‘ini joylashishlarini 
    turli variantlari. 
    4.
    to‘g‘ri — bu holatda asbobni faqat tavsiflari bilan aniqlanadi va masofaga bog‘liq emas; . 


    152 
    5.
    tang xolatdagi — dog‘ni diametri ob’ekt yuzasi o‘lchamiga teng, o‘lchash xatoliklarini 
    kattalashish extimoli mavjud;
    6.
    tang oldi xolat —o‘lchash aniqliklari muxim darajada tushib ketadi, o‘lchashni o‘tkazish 
    tavsiya qilinmaydi.
    Fokusga xos masofa 
    Ko‘pigina pirometrlar uchun pirometrni yo‘nalganlik diagrammasi faqat etarlicha katta 
    masofalardagina konusga xos deb hisoblanadi, yaqinroqda u yanada ko‘proq murakkab shaklga 
    ega. Ko‘pincha pirometrni sezuvchanlik zonasi avval torayadi, keyin esa konus ko‘rinishida 
    kengayib boradi. Minimal diametrga erishgandagi masofa F fokus masofasi deb ataladi, shunga 
    o‘xshash yo‘nalganlik diagrammasi bo‘lgan pirometrlar uchun ushbu parametr texnik 
    xujjatlashtirishlarda ko‘rsatilishi kerak. Fokuslari 30…60 sm atrofida va dog‘ diamerti 5…8 mm 
    bo‘lgan maxsus qisqa fokusli pirometrlar ham ishlatiladi.

    Download 5,37 Mb.
    1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   286




    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

    Download 5,37 Mb.
    Pdf ko'rish