121
6.7-rasm. To‘g‘rilagich diodni to‘g‘ri yo‘nalishda tekshirish.
Diodni o‘ng tomonidagi keng yorug‘ xalqa, qoidaga ko‘ra, katod chiqishini belgilaydi,
shunday qilib, shchuplar o‘tkazuvchi yo‘nalishda ulanadi.
Bunda displeyda diodni p-n
o‘tishlarida kuchlanishni to‘g‘ridan-to‘g‘ri kuchlanish pasayishi yoritib ko‘rsatiladi, bu esa
kremniy asosidagi yarimo‘tkazgichga muvofiq keladi. Natija 6.8-rasmda ko‘rsatilgan.
6.8-rasm. To‘g‘ri yo‘nalishdagi diodni jiringlashi.
Agar shu xolatda diodni SHottka to‘sig‘i bilan jiringlatilsa
unda natija bir muncha
boshqacharoq bo‘ladi.
122
6.9-rasm. Shottka to‘sig‘i bo‘lgan diodga kuchlanishni
to‘g‘ridan-to‘g‘ri tutashishi.
Agarda shchuplarni
joylarda almashtirilsa, unla diod teskari yo‘nalishda ulangan bo‘ladi,
displeyda 6.6-rasmdagi kabi bir paydo bo‘ladi. Agar diod sozlangan bo‘lsa, bunday natijalar
olinadi. Biroq yana ikki variant bo‘lishi mumkin. Agar shchuplar
ulanganda asbob tovush
chiqarsa, ovozli signal tarqalsa unda diod qisqa tutashgan, yoki tiqilib qolgan bo‘ladi. SHchuplarni
teskari
qutblikka qayta ulashda, tovushli signal to‘xtamaydi. Boshqa variant - shchuplarni
ulashning yo‘nalishiga qaramay displeyda bir nur sochib turadi. Bunday xolatda diod uzilgan yoki
oddiy teshikgacha bo‘lgan yonib ketishi deb ataladi. Aniqlikda ham
multimetr, jiringlashida o‘zini
tranzistorlarni p-n o‘tishlari kabi tutadi. Ularni tekshirish aloxida diodga qaraganda xech qiyin
emas.
