O’zbekiston Respublikasi suverenligining huquqiy asosi
Mehrangiz Najmutdinova
Ilmiy rahbar: Indira Rustam qizi Narkulova
O‘zbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universiteti
Annotatsiya:
Ushbu maqolada O‘zbekiston
Respublikasi suverenligi, uning
suvereniteti milliy va xalqaro hujjatlarda himoya qilinganligi hamda suverenitetning
o‘ziga xos belgilari yoritildi.
Kalit so‘zlar:
O‘zbekiston Respublikasi, konstitutsiya, BMT, suverenitet, norma,
nizom, prinsip, deklaratsiya,
demokratiya, qonun, huquq, ratifikatsiya, denonsatsiya,
implemintatsiya, xalqaro tashkilot, tinchlik, Bosh Assambleya
The legal basis of the sovereignty of the Republic of
Uzbekistan
Mehrangiz Najmutdinova
Scientific supervisor: Indira Rustam kizi Narkulova
Public Security University of Republic of Uzbekistan
Abstract:
In this article, the sovereignty
of the Republic of Uzbekistan, its
sovereignty is protected in national and international documents, and the distinctive
features of sovereignty were highlighted.
Keywords:
Republic of Uzbekistan,
constitution, UN, sovereignty, norm,
regulation, principle, declaration,
democracy, law, law, ratification, denunciation,
implementation, international organization, peace, General Assembly
Bilamizki suverenitet so‘zi fransuzchadan tarjima qilinganda
“Oliy hokimiyat”
degan ma’noni anglatadi, ya’ni hokimiyatning ustunligi va mustaqilligi hisoblanadi.
Suverenitetni hurmatlash xalqaro huquq va xalqaro munosabatlarning asosiy prinsipi
sifatida Birlashgan Millatlar Tashkilotining ustavida hamda boshqa xalqaro hujjatlarda
mustahkamlab qo‘yilgan. Konstitutsuyaviy huquq fanida suverenitet tushunchasi 3 ta
asosiy turga bo‘linadi: davlat suvereniteti, millat suvereniteti hamda xalq suvereniteti.
Davlat suvereniteti-hokimiyatning mamlakat ichida oliyligi va tashqi munosabatlarda
to‘la mustaqilligi hisoblanadi. Davlat suvereniteti haqidagi g‘oya
Jan Bodenga
tegishlidir. Uning fikricha, suverenitet davlatning eng muhim belgisidir. Bunda abadiy,
mutlaq va bo‘linmas oliy hokimiyat nazarda tutiladi. Millat suvereniteti-millatning
to‘la hokimiyatini, uning to‘la siyosiy erkinligini, o‘z milliy
hayotini belgilash real
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3.848
March 2023 / Volume 4 Issue 3
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
895
imkoniyatiga egaligini hamda mustaqil davlatni tashkil qila olishgacha bo‘lgan
huquqqa egaligini bildiradi. Xalq suvereniteti-xalqning to‘la hokimiyatini anglatadi,
ya’ni xalq jamiyat va davlatni boshqarishda real ishtirok etish uchun ijtimoiy, iqtisodiy
va siyosiy vositalarga ega bo‘ladi. Xalq suvereniteti-barcha demokratik davlatlarda
konstitutsiyaviy tuzum prinsiplardan biri hisoblanadi. Jumladan, O‘zbekiston
Respublikasi konstitutsiyasida
belgilanishicha,
“Xalq davlat hokimiyatining birdan-
bir manbaidir. O‘zbekiston Respublikasida davlat hokimiyati xalq manfaatlarini
ko‘zlab va O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi hamda uning asosida qabul
qilingan qonunlar vakolat bergan idoralar tomonidangina amalga oshiriladi”
(7-
modda).
Suverenitet-bu mustaqillik va ozodlikdir. Shu o‘rinda
mashxur fransuz adibi,
huquqshunosi va faylasufi Sharl-Lui de Monteskiyoning
“Ozodlik”
borasidagi ushbu
fikrlari mavjud:
“Ozodlik, bu qonun izn bergan har qanday narsani qilish mumkin,
deganidir”
.
O‘zbekiston suveren demokratik respublika. Aynan mana shu jumlalar orqali biz
O‘zbekiston Respublikasini suveren davlat ekanligini anglaymiz. Bu jumlalarning
huquqiy asosi sifatida esa O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 1-moddasini
keltirib o‘tamiz. Bilamizki, Konstitutsiyamizning 1-bo‘limi
