|
O„zbekiston respublikаsi
|
| bet | 7/98 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 2,37 Mb. | | #241674 |
Bog'liq 13241 2 62D59433227506AEF1BEA6CA35C85C6376F78A92Axborot xavfsizligi – bu uzatiluvchi, yig‗iluvchi va saqlanuvchi axborotning xususiyati (holati) bo‗lib, uning tashqi muhit (inson va tabiat) va ichki tahdidlardan himoyalanganlik darajasini xarakterlaydi.
Axborotni muhofaza qilish keng ma‘noda axborot xavfsizligiga tahdidni oldini olish va ularning asoratlarini yo‗q qilishga qaratilgan tashkiliy, huquqiy va texnik choralar kompleksini bildiradi.
Axborotni muhofaza qilish axborotga bo‗lgan salbiy ta‘sir manbalarini hamda sabab va sharoitlarni aniqlash va bartaraf etish ma‘nosini anglatadi.
Bu manbalar axborot xavfsizligiga tahdidlarni tashkil etadi. Axborotni muhofaza qilish quyidagilarga yo‗naltirilgan:
axborot xavfsizligini ta‘minlash bo‗yicha tahdidlarning oldini olish;
tizimli tahlil va nazorat orqali real va ehtimoli katta bo‗lgan tahdidlarni aniqlash va ularni o‗z vaqtida oldini olish choralari;
aniq tahdidlar va jinoiy harakatlarni aniqlash maqsadida tahdidlarni topish;
jinoiy harakatlarni bartaraf etish, shuningdek aniq jinoiy harakatlarni hamda tahdidlarni yo‗q qilish bo‗yicha choralar ko‗rish;
tahdid va jinoiy harakatlarning oqibatlarini yo‗q qilish va mavqeini saqlash.
Ushbu barcha usullarning maqsadi axborot resurslarini noqonuniy tahdidlardan himoya qilish va quyidagilarni ta‘minlashdan iborat:
konfedensial axborotlarning tarqab ketishini oldini olish;
konfedensial axborot manbalariga noqonuniy kirishni taqiqlash;
axborotning butunligi, to‗liqligi va undan foydalana olishni saqlash;
axborot konfedensialligiga rioya qilish;
mualliflik huquqlarini ta‘minlash.
Yuqoridagilarni e‘tiborga olib, axborotni muhofaza qilish deganda davlat, jamiyat va shaxslarning axborot xavfsizligini ta‘minlashga yo‗naltirilgan usul, vosita va choralar majmuini tushunish mumkin.
Axborot ximoyasi konsepsiyasini ishlab chiqish bosqichlari.
Konsepsiya – axborot xavfsizligi muammosiga rasmiy qabul qilingan qarashlar tizimi va uni zamonaviy tendensiyalarni hisobga olgan holda yechish yo‗llari.
Konsepsiyada ifodalangan maqsadlar, masalalar va ularni bo‗lishi mumkin bo‗lgan yechish yo‗llari asosida axborot xavfsizligini ta‘minlashning muayyan rejalari shakllantiriladi.
Konsepsiyani ishlab chiqishni uch bosqichda amalga oshirish tavsiya etiladi.
1.1-rasm. Axborot ximoyasi konsepsiyasini ishlab chiqish bosqichlari.
Birinchi bosqichda himoyaning maqsadli ko‗rsatmasi, ya‘ni qanday real boyliklar, ishlab chiqarish jarayonlari, dasturlar, ma‘lumotlar bazasi himoyalanishi zarurligi aniqlanishi shart. Ushbu bosqichda himoyalanuvchi alohida obyektlarni ahamiyati bo‗yicha tabaqalashtirish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Ikkinchi bosqichda himoyalanuvchi obyektga nisbatan bo‗lishi mumkin bo‗lgan jinoiy harakatlar tahlillanishi lozim. Iqtisodiy josuslik, terrorizm, sabotaj, buzish orqali o‗g‗irlash kabi keng tarqalgan jinoyatchiliklarning real xavf-xatarlik darajasini aniqlash muhim hisoblanadi. So‗ngra, niyati buzuq odamlarning himoyaga muhtoj asosiy obyektlarga nisbatan harakatlarining ehtimolligini tahlillash lozim.
Uchinchi bosqichning bosh masalasi–vaziyatni, xususan o‗ziga xos mahalliy sharoitni, ishlab chiqarish jarayonlarini, o‗rnatib qo‗yilgan himoyaning texnik
vositalarini tahlillashdan iborat.
|
| |
