Sud-huquq tizimida qonuniylikni yanada mustahkamlash

Sud, huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlarida belgilangan vazifalarni amalga oshirishga qodir bo’lgan xodimlarni tanlash va tayyorlashga qaratilgan.

Huquqni muhofaza qiluvchi organlarning asosiy vazifasi qonun buzilishi holatlarini fosh etish

Islohotlarni to’liq va ko’zda tutilganidek ro’yobga chiqarish sud, huquqni muhofaza qiluvchi va davlat nazorati organlarini kadrlar bilan ta’minlash tizimini qayta ko’rib chiqishni taqozo etadi.

Oliy malaka komissiyasi,

Markazning faoliyatini takomillashtirish yuridik kadrlar tayyorlash sifatining oshirilishiga olib keladi.

Qaror asosida yuridik kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini

sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining bir idoradan boshqasiga o’tishda maxsus (harbiy) unvonlar nisbatini belgilash, maxsus (harbiy) unvonlar uchun to’lanadigan ustamalar miqdorini unifikatsiyalash;

rotatsiya qilingan xodimlarning ko’p yillik xizmati, pul ta’minoti va pensiyasini hisoblashning optimal tartibini belgilash.

Ushbu chora-tadbirlar sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlar tizimida rotatsiya qilishda yagona mexanizmni shakllantiradi.

Unda prokuror-tergov xodimlari malakasini uzluksiz oshirish va ularni qayta tayyorlashning samarali tizimi joriy etiladi va Oliy o’quv kurslarining moddiy-texnika bazasi mustahkamlanadi.

Shuningdek, sud amaliyotining dolzarb masalalarini muhokama qilish bo’yicha muntazam ravishda tadbirlar o’tkazish shaklida sudyalarning malakasi oshiriladi.

Loyihada quyidagilar aks ettiriladi:

Toshkent davlat yuridik universitetining o’quv reja va dasturlarini ishlab chiqish bo’yicha vakolatlarini kengaytirish;

universitetning jamoatchilik boshqaruv organi — Homiylik kengashini tasdiqlash, uning tarkibiga sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlarning rahbar xodimlarini, NNT, ta’lim va tadqiqot muassasalarining vakillarini kiritish, uning zimmasiga universitetni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqishga, xalqaro hamkorlikni kuchaytirishga, o’quv jarayoni shakllari

xalqaro sud va arbitrajlarida ishtirok eta oladigan, yuridik va jismoniy shaxslarning huquqlarini himoya qila oladigan yuridik kadrlarni tayyorlash;

yuridik kadrlarni tayyorlash sohasida etakchi xalqaro tashkilotlar, xalqaro ta’lim muassasalari, ilmiy tadqiqot muassasalari, maslahat markazlari, olim va mutaxassislar bilan hamkorlikni yo’lga qo’yish.

vazirlik va idoralar

fuqarolarga huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlari faoliyati to’g’risida ma’lumot taqdim etish va OAV bilan hamkorlik mexanizmlari;

huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlari tarkibiy tuzilmalarining faoliyati to’g’risida ma’lumotlarni ularning rasmiy veb-saytlarida (veb-sahifalarida) joylashtirish nazarda tutiladi.

advokat tomonidan dalillarni to’plash va ularni jinoyat ishi materiallariga qo’shish mexanizmi;

sudgacha va sudda ish yuritishda advokat tomonidan yuridik yordam ko’rsatish uchun zarur bo’lgan masalalar bo’yicha davlat organlari va tashkilotlardan ma’lumotnomalar, tavsifnomalar va boshqa hujjatlarni, ekspertlarning yozma xulosalarini, mutaxassislarning ma’lumot-maslahatlarini so’rash va olish tartibini aniqlashtirish;

fuqarolik va xo’jalik nizolarini sudgacha hal qilish jarayonida, shuningdek jinoyat protsessida tomonlarni yarashtirish tartib-taomilida advokat ishtirokini kengaytirish;

sud ishini yuritishda ishtirok etish uchun advokat orderini rasmiylashtirish va taqdim etish tartibini qayta ko’rib chiqish.

Sudda ish yuritishda tomonlarning teng huquqliligi va tortishuvi to’liq ta’minlanadi, yuridik yordam ko’rsatish borasida advokatlarning vakolatlari kengaytiriladi, fuqarolik va xo’jalik nizolarini sudgacha hal qilish jarayonida, shuningdek, jinoyat protsessida tomonlarni yarashtirish tartib-taomilida advokat ishtiroki kengaytiriladi.

advokatlarga hakamlik sudlarida hakam sifatida ishtirok etish huquqini berish;

advokat so’rovini ko’rib chiqish tartibi va muddatlarini aniqlashtirish;

advokatlar va advokatlik tuzilmalari daromadlarini soliqqa tortish tizimini maqbullashtirish;

advokatga litsenziya berish
va uni intizomiy javobgarlikka tortish masalasida davlat organlarining rolini kamaytirish;

advokatlik litsenziyasi faoliyatini to’xtatish, tugatishning sud tartibini bosqichma-bosqich joriy etish;

advokatlik tuzilmalarining yangi tashkiliy-huquqiy shakllarini joriy etish,
shu jumladan, xorijiy advokatlik tuzilmalariga hamda O’zbekiston Respublikasida doimiy yashayotgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo’lmagan shaxslarga advokatlik faoliyati bilan shug’ullanish imkoniyatini yaratish;

tadbirkorlik sub’ektlariga huquqiy xizmat ko’rsatuvchi korporativ yuridik maslahatlar va yuridik konsaltinglarni rivojlantirish.

Advokatlik faoliyatining kafolatlari yanada kuchaytiriladi, advokatlik tuzilmalarining yangi tashkiliy-huquqiy shakllarini joriy etish orqali xalqaro-huquqiy, fuqarolik-huquqiy va xo’jalik-huquqiy masalalar bo’yicha hamda tadbirkorlik sub’ektlariga ko’rsatilayotgan huquqiy xizmatlarning sifati yanada oshiriladi.

bosqichma-bosqich notariatning faol byudjet�an tashqari modeliga o’tish va uni fuqarolik-huquqiy va xo’jalik nizolarini oldini olishga qaratilgan institut sifatida yanada rivojlantirish;

notarius lavozimiga nomzodlar uchun stajirovka muddatini qisqartirish;

notarius yordamchisiga hujjat nusxalari to’g’riligini tasdiqlash vakolatini berish;

notariuslarni attestatsiyadan o’tkazish tartibini joriy etish;

majburiy notarial tasdiqlanadigan bitimlar turlarini maqbullashtirish;

notarial idoralarga elektron murojaat qilish tartibini belgilash;

davlat bojini elektron

muomalaga layoqatsiz deb topilgan fuqarolar to’g’risida ma’lumotlar bazasini shakllantirish;

FHDYo organlari faoliyatiga zamonaviy axborot-texnologiyalarini joriy etish.

Kiritiladigan ushbu o’zgartishlar fuqarolik-huquqiy va xo’jalik nizolarini oldini olishga qaratilgan institut sifatida notarial idoralarni yanada rivojlantirishga, aholiga qulay va sifatli huquqiy yordam ko’rsatilishiga, notarial idoralarni malakali mutaxassislar bilan to’ldirishga, notarial idoralar va FHDYo organlari faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarni joriy etishga xizmat qiladi.

Iqtisodiyotning yuqori o’sish sur’atlarini, milliy valyuta va narxlar darajasining barqarorligini ta’minlashga xizmat qiladi.

Loyihada quyidagilar belgilanadi:

inflyatsiya darajasini aniqlashda tovar va xizmatlarning iste’mol narxlari (tariflari) o’zgarishini kuzatish metodikasini takomillashtirish;

moliya bozorlarini va tijorat banklarining investitsiyaviy imkoniyatlarini barqarorlashtirishga qaratilgan Markaziy bankning qayta moliyalashtirish stavkalarini belgilash tizimini takomillashtirish;

naqd pulsiz ko’rinishda tovar va xizmatlar sotishda sun’iy yuqori narxlar o’rnatganlik uchun javobgarlikni oshirish orqali ichki bozorda narxning shakllanish tartibini boshqarishda bozor mexanizmlarini joriy qilish;

mahsulotlar, ishlar va xizmatlarga narxlarni deklaratsiya qilish tartibini bosqichma-bosqich qisqartirish hamda keyinchalik 2020 yilda uni bekor qilish.

Loyihada quyidagilar nazarda tutiladi:

valyuta bozoridagi xorijiy valyutaga bo’lgan talab va taklifdan kelib chiqib, bozor mexanizmini hisobga olgan holda, ichki va tashqi bozorlarda mahalliy ishlab chiqaruvchilarning raqobatbardoshligini ta’minlovchi va qo’llab-quvvatlovchi valyuta kursi siyosatini takomillashtirish;

tadbirkorlik sub’ektlarining o’z valyuta mablag’larini erkin tasarruf etish huquqini to’liq amalga oshirilishini ta’minlash;

har qanday manipulyatsiyalarning oldini oladigan mexanizmlarni joriy etgan holda, xorijiy valyutaning birjada erkin muomalada bo’lishini ta’minlash;

tijorat banklari tomonidan jalb qilingan va o’z resurslari hisobidan xorijiy valyutani tegishli qoidalarga rioya qilgan holda erkin sotish tizimini joriy qilish;

byudjetga qo’shimcha tushumlar, tijorat banklarining joriy kreditlari va O’zbekiston Respublikasi Tiklanish
va taraqqiyot jamg’armasining mablag’lari hisobiga iqtisodiyotning tayanch tarmoqlarini vaqtinchalik moliyaviy qo’llab-quvvatlash choralarini ko’rish.

Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi,

Davlat raqobat qo’mitasi, DSQ, DBQ

Loyihalarda quyidagilar aks ettiriladi:

davlat mablag’lari haqidagi ma’lumotlarni davlat sektorida hisobga olishning xalqaro standartlariga moslashtirish orqali ularning shaffofligini ta’minlash;

pul-kredit siyosati vositalarini yanada takomillashtirish, shu jumladan, iqtisodiyotning rivojlanishini qo’llab-quvvatlashga yo’naltirilgan qayta moliyalashtirish stavkasini tartibga solish mexanizmlarining samaradorligini oshirish.

bank nazorati bo’yicha Bazel qo’mitasining talablariga asosan, tijorat banklarining mablag’lari etarliligi va likvidliligi darajasi ko’rsatkichini qo’llab-quvvatlash;

boshqaruv va bank tavakkalchiligi tizimi, shu jumladan, ilg’or xorijiy amaliyotlari asosida tijorat banklarida menejment tavakkalchiligi samaradorligini yanada oshirish;

tijorat banklari faoliyatiga,

tijorat banklarining kapitallashuvini oshirish, kredit portfeli miqdorini doimiy oshirib borish va uning sifatini yaxshilash, investitsiyaviy loyihalarni moliyalash hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni kreditlash ko’lamini yanada oshirish;

banklarga xos bo’lmagan vazifalarni istisno etish bo’yicha amaliy choralarni ko’rishni nazarda tutuvchi Dastur loyihasini ishlab chiqish va kiritish.

Bunda quyidagilarni nazarda tutish taklif etiladi:

aholiga muayyan vaqt davomida belgilangan limit doirasida bank mablag’lari hisobidan to?ar va xizmatlar uchun to’lovlarni amalga oshirish imkonini beruvchi kredit kartalarini muomalaga kiritish;

bank plastik kartalari orqali hisob raqamlarga masofadan xizmat ko’rsatish tizimlaridan («SMS-banking», «Internet-banking», «Mobil-banking») foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish;

bank plastik kartalari orqali jismoniy shaxslarning depozit hisob raqamlarini boshqarish imkoniyatini kengaytirish;

to’lov terminallaridan foydalanganlik uchun ijara to’lovi miqdorini ikki martaga qisqartirish;

plastik kartadagi mablag’larni boshqa kartaga o’tkazish bo’yicha ko’rsatiladigan xizmatlar uchun tariflarni kamaytirish;

valyuta va soliq nazoratini soddalashtirishni o’z ichiga olgan elektron tijoratni rivojlantirishni rag’batlantirish, plastik kartalar bo’yicha o’zaro hisob-kitob qilish tizimida olinmagan tovar va foydalanilmagan xizmat uchun to’lovni qaytarishni tartib-taomillari va texnologiyalarini joriy etish.

Moliya vazirligi, DSQ

qarzdorning moliyaviy ahvoli to’g’risidagi axborotni har qanday kreditorga uning yozma so’rovi olingan vaqtdan boshlab 10 kun ichida taqdim etish;

kreditorga qarzdorni bankrot deb topish to’g’risidagi qarorga e’tiroz bildirish huquqini berish.

Sanatsiya rejasi bilan rozi bo’lmagan kreditorlarning huquqlarini himoya qilishni yanada kuchaytirish, bankrotlik holatlaridan tikilgan mablag’larni qaytarish darajasini oshirish, «Biznesni yuritish» hisobotida O’zbekiston Respublikasining reytingini yaxshilash imkonini beradi.

Markaziy bank, Iqtisodiyot vazirligi,

Davlat raqobat qo’mitasi, Prognozlashtirish
va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti

Loyihada quyidagilar nazarda tutiladi:

mustahkam moliyaviy institutlar (banklar, sug’urta kompaniyalari, yirik davlat kompaniyalari, aktsiyadorlik jamiyatlari)ga qimmatli qog’ozlar (obligatsiyalar, veksellar va boshqalar) chiqarishga ruxsat berish;

qimmatli qog’ozlar bozorini muvofiqlashtirish bo’yicha vakolatli organning moliya bozorining zamonaviy vositalarini joriy qilinishdagi rolini kuchaytirish, ya’ni mazkur organni nazorat organi sifatida emas, balki qimmatli qog’ozlar bozori ishtirokchilarining huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qiluvchi organ sifatida faoliyati samaradorligini oshirish;

qimmatli qog’ozlarni dastlabki
va qo’shimcha emissiya qilishni davlat ro’yxatidan o’tkazish tartibini soddalashtirish;

sug’urta va boshqa moliyaviy xizmatlarning yangi shakllarini joriy qilish, sug’urta va boshqa turdagi moliyaviy xizmatlarning hajmini kengaytirish;

alohida milliy korxonalar aktsiyalarining xorijiy nufuzli fond birjalarida dastlabki tarzda joylashtirilishiga erishish (IPO), ularning xorijiy kapital bozoriga chiqishini ta’minlash.

Mintaqalarning ishlab chiqarish salohiyati kengaytiriladi, mahalliy byudjetlar daromadlarini oshirish va alohida viloyatlar va tumanlarning subventsiyalanishini kamaytirish bo’yicha 2017 — 2021 yillarga mo’ljallangan dasturlar amalga oshiriladi.

DSQ, TIAISV, Davlat raqobat qo’mitasi,

Loyihalarda quyidagilar aks ettiriladi:

byudjet xarajatlarini yanada optimallashtirish, mahalliy byudjetlar tasarrufida qoladigan soliqlar
va majburiy to’lovlarning ro’yxati
va miqdorini qayta ko’rib chiqish orqali shaharlar va tumanlarning subventsiyalanishini kamaytirish;

mahalliy davlat hokimiyati organlarining mintaqalar mablag’larini boshqarish bo’yicha mustaqilligini oshirgan holda fiskal nomarkazlashtirish jarayonlarini chuqurlashtirish.

vazirlik va idoralar

1) soliq qonunchiligini tanqidiy o’rganish va tahlil qilish, huquqni qo’llashda ortiqcha va murakkab normalarni bartaraf etish, soliqqa tortish bazasini hisoblash jarayonini soddalashtirish, yagona bazadan undiriladigan soliq va boshqa majburiy to’lovlarni unifikatsiya qilish, shuningdek, soliq qonunchiligi barqarorligini ta’minlashga qaratilgan takliflar tayyorlash;

2) soliq yukini, shu jumladan:

yakka tartibdagi tadbirkorlardan undiriladigan qat’iy belgilangan soliq miqdorini, shu jumladan, faoliyat ko’rsatish (masalan, uzoq va borish qiyin bo’lgan) joylarini hisobga olgan holda qayta ko’rib chiqish;

yirik korxonalarga bo’lgan soliq yukini maqbullashtirish hisobiga izchil pasaytirish bo’yicha takliflar tayyorlash.

Yakuni bo’yicha biznes yuritish uchun sharoitlar yaxshilanadi, samarali raqobat muhiti yaratiladi.

jalb qilinayotgan tashqi sarmoya bo’yicha yuzaga keladigan xarajatlarni kamaytirish maqsadida O’zbekistonning kredit reytingini yaxshilash hamda yuqori suveren reyting ko’rsatkichlariga erishish maqsadida etakchi xalqaro reyting va sug’urta agentliklari (S&P, FITCN, MOODY’S va hokazo) bilan uchrashuv va davra suhbatlari o’tkazish.

Etakchi xalqaro va chet el moliyaviy institutlari bilan o’zaro hamkorlik aloqalarini rivojlantirish.

Suveren reyting ko’rsatkichini va kredit reytingini yaxshilash.