9-Mavzu:Buxgalteriya hisobi va 1C : buxgalteriya dasturi. Reja:
Hisоb turlаri vа undа qo‘llаnilаdigаn o‘lchоv birliklаri
Оpеrаtiv hisоb, stаtistik hisоb, buхgаltеriya hisоbi
1C dаsturi bo‘yichа bоshlаng’ich mа’lumоtlаr bilаn tаnishish
Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir xo‘jalik yurituvchi subyekt o‘zining oldiga qo‘ygan maqsadlariga erishishi uchun, eng avvalo:
o‘zining o‘tgan hisobot davridagi moliyaviy xo‘jalik faoliyatini aks ettirishi, tahlil qilishi va baholashi;
tashqi (investorlar, davlat muassasalari va yuqori tashkilotlar) va ichki iste’molchilar uchun o‘zining moliyaviy xo‘jalik faoliyatini umumlashtiruvchi ma’lumotlarni bir tizimga keltirgan holda yig‘ib taqdim qilishlari lozim. Ushbu talablardan kelib chiqqan holda mulkiy va tashkiliy shakllardan qat’i nazar, har bir xo‘jalik yurituvchi subyekt o‘zining o‘tgan davrdagi moliyaviy xo‘jalik faoliyatini yoritishi va unga baho berishi, ya’ni hisobot tuzishi shart. Chunki hisobotda xo‘jalik yurituvchi subyektlarning ma’lum davrdagi shart-sharoiti va faoliyatining natijasini yoritadigan ko‘rsatkichlarning tizimi aks ettiriladi. Chunonchi:
joriy hisob ko‘rsatkichlaridan olingan qisqa ma’lumotlar; moliyaviy xo‘jalik faoliyatini yorituvchi jamg‘arma ma’lumotlar. Hisobot buxgalteriya hisobi jadvalining tugallanuvchi bosqichi hisoblanib, joriy hisobning hamma shakllarida jamg‘arilgan ma’lumotlarga asosan tuziladi:
tezkor (operativ) hisobning ma’lumotlari; buxgalteriya hisobining ma’lumotlari; statistika hisobining ma’lumotlari. Hisobot orqali sifat, miqdor va qiymat ko‘rsatkichlari yordamida subyektning faoliyatiga tavsif beriladi. Тasdiqlangan shakllardagi buxgalteriya hisobotida sotilgan mahsulot, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlardan olingan daromadlar, ishlab chiqarish xarajati, subyektningmulki, moliyaviy holati va xo‘jalik faoliyatining natijalari bo‘yicha ma’lumotlar ma’lum tizimda aks ettiriladi. Bizga ma’lumki, buxgalteriya hisobini yuritish jarayoni, asosan, to‘rt bosqichdan iborat:
har bir voqea (muomala) hujjatlashtiriladi; ushbu voqea (muomala)dagi ma’lumotlar guruhlashtirilib, bir xil ko‘rinishdagi ma’lumotlarga
aylantiriladi, ya’ni buxgalteriya hisobining schotlarida qayd qilinadi;
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI NING QONUNI
|
