|
Pedagogs international research journal
Pdf ko'rish
|
| bet | 119/194 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 5,34 Mb. | | #121843 |
Bog'liq 98-71-PB
www.pedagoglar.uz
Volume-26, Issue-2, January - 2023
122
TISH FLYUOROZINI KELTIRIB CHIQARUVCHI OMILLAR
Xolmoʻminov Nurali Nafas oʻgʻli
Samarqand Davlat Tibbiyot Universiteti
Stomatologiya yoʻnalishlar boʻyicha
2-kurs magistranti
Annotatsiya: Ushbu maqolada tish flyuorozining kelib chiqishi hamda uning
shakllari haqida ma'lumotlar berilgan.
Kalit so'zlar: Tish, emal qavat, karies, flyuoroz, ftorapatit.
Ichimlik suvi yoki oziq ovqat orqali ortiqcha miqdorda ftorni iste'mol qilish,
flyuoroz deb ataladigan emal nuqsonlariga olib kelishi mumkin.
Ko'pgina mualliflar
flyuorozning patogenezini
ftoridlar miqdori ko’pligi bilan bog'lashadi, ftor strukturaviy oqsillar va
fermentlar bilan bevosita ta’sir o’tkazishi mumkin va bu albatta oqsillar,
aminokislotalar metabolizmga salbiy ta'sir qiladi. Ftoridlarni uzoq muddat ortiqcha
miqdorda qabul qilish fosfataza faolligini oshirib, emalning minerallashuv jarayoniga
ta'sir qiladi.
Bu yorug'likni aks ettirishni o'zgartiradigan va oq, bo'rli joylarning ko'rinishini
yaratadigan hipomineralizatsiyalangan emalning shakllanishiga olib keladi. Tish
florozi bilan bog'liq muammolarning aksariyati estetikdir, ayniqsa oldingi tishlar
ta'sirlanganda. Tish flyuorozining og'irligi dozaga bog'liq bo'lib, tish rivojlanishining
muhim davrlarida ftoridni ko'proq iste'mol qilish yanada og'ir flyuorozni keltirib
chiqaradi. Qizig'i shundaki, ftoridni bir xil darajada iste'mol qiladigan odamlar turli
darajadagi tish florozini ko'rsatishi mumkin, bu genetik ta'sirni ko'rsatadi. Ta'sirlangan
tishlar kariyesga chidamli bo'lib, o'zgargan tish strukturasi sariqdan to'q jigarranggacha
rang o'zgarishi zonalariga ega bo'lishi mumkin bo'lgan porlashsiz oq shaffof emal
zonalari sifatida ko'rinadi. Ilgari, o'rtacha va og'ir darajadagi emal florozi joylari
mottled emal deb nomlangan. Haqiqiy emal gipoplaziyasi kamdan-kam uchraydi, lekin
chuqur, tartibsiz va jigarrang chuqurchalar shaklida paydo bo'lishi mumkin. Boshqa
omillar emal shikastlanishining shunga o'xshash shakliga olib kelishi mumkinligi
sababli, aniq tashxis nuqsonlarning ikki tomonlama nosimmetrik taqsimlanishini talab
qiladi, bundan tashqari, emal yoki boshqa to'qimalarda ftoridning haddan tashqari ko'p
iste'mol qilinishi yoki ftorid darajasining ko'tarilishi haqida dalillar topilishi kerak.
Dastlab, ftoridning kariesni kamaytirish qobiliyati uning rivojlanayotgan emalga
qo'shilishi bilan ikkinchi darajali deb hisoblangan, natijada kuchliroq va kislotaga
chidamli florapatit kristalli paydo bo'ladi. Ko'pgina tadqiqotchilar hozirda ftoridning
|
| |
