Protsessor (cpu): Hisoblash mashinasining asosiy qismi bo'lib, barcha hisob-kitoblarni bajaradi va kompyuterning boshqaruv markazi hisoblanadi. Xotira (ram)

Birinchi avlod (1940-1960)-Vakuum trubkalar davri

• ENIAC- bu birinchi kompyuterlardan biri bo’lib, uzunligi 30 metrdan ortiq bo'lgan, 18 ming vakuumli naychani o'z ichiga olgan va taxminan 150 kilovatt elektr energiyasini iste'mol qiladigan ulkan blok..

Ikkinchi avlod (1956-1963)-Transistorlar davri

• Tranzistororlar ishlab chiqilishi
• HM ixcham shaklda ishlab chiqarilishi
• Yuqori dasturlash tillarining qo’llanilishi (Fortran, Angol ..)

Uchinchi avlod (1964-1971)-Integrallangan sxemalar davri

• Integral sxemalarning paydo bo’lishi
• IBM-360 hisoblash mashinasi (1 sec.da bir necha mil. amal)
• Mashinalarda xotira elementi sifatida magnit disklar qo’llanilishi
• Monitor va keyboardlardan foydalanish …

To’rtinchi avlod (1972-2010)-Mikroprotsessorlar davri

• Intel (4004 micro-processori) …
• Apple-1, Apple-2, IBM PC …
• Shaxsiy kompyuterlar (Graphical user interface (GUI))
• Tarmoq hosil qilish imkoniyati …

Beshinchi avlod (2010-h.k.)-Sun’iy intellect davri

• Kompyuterlarda o‘rganish qobiliyati, tabiiy tilni tushunish, real vaqtda qaror qabul qilish, o‘zini o‘zi boshqarish imkoniyatlari rivojlanmoqda.
• Kvant kompyuterlari ma'lumotlarni parallel ravishda qayta ishlash orqali yangi imkoniyatlarni ochmoqda.

HM tuzilmaviy turlari

Von-Neyman arxitekturasi

Umumiy shina

HT tuzilmaviy turlari

• "Hisoblash tizimi" tushunchasi ko'p protsessorlar yoki bir necha HMlarining birlashgan holda bir masalani yoki turli masalalarni yechishga qaratilgan birlashmasini anglatadi …