e-mail: abdullaqehreman@gmail.com

4 
A.Qəhrəmanov, İ.Cəfərova 
Mündəricat 
PYTHON (Ön söz əvəzi) ............................................................................................................ 7 
Python dilinin imkanları ............................................................................................................. 9 
Proqramçı düşüncəsi ................................................................................................................... 9 
Proqram. Translyator. Python proqramlaşdırma dili ................................................................... 9 
Proqram nədir? ......................................................................................................................... 12 
Python proqramını yüklənməsi və quraşdırılması ..................................................................... 13 
İlk proqram. IDLEörtük mühiti ................................................................................................. 16 
Obyekt ...................................................................................................................................... 19 
Qiymətlər və tiplər .................................................................................................................... 20 
Dəyişənlər ................................................................................................................................. 22 
Dəyişənlərin adları və açar sözlər ............................................................................................. 22 
Funksiyalar ............................................................................................................................... 24 
Daxili funksiyalar ..................................................................................................................... 31 
Standart kitabxananın icmalı ..................................................................................................... 32 
Modullar. Onların yaradılması. import və from əmrləri ilə qoşulma ......................................... 33 
Modulun standart kitabxanadan importu ............................................................................. 35 
Qoşma addan (alias) istifadə ............................................................................................... 36 
from əmri ............................................................................................................................ 36 
Python dilində öz modulunu yaratmaq ................................................................................ 37 
Modulu necə adlandırmaq? ................................................................................................. 37 
Modulu harada yadda saxlamalı? ........................................................................................ 38 
Modulu sərbəst proqram kimi istifadə etmək olarmı? ......................................................... 38 
sys modulu .................................................................................................................... 38 
os modulu...................................................................................................................... 39 
time modulu .................................................................................................................. 41 
random modulu ............................................................................................................. 43 
array modulu. Python dilində massiv ............................................................................ 43 
turtle modulu ................................................................................................................. 45 
Anonim funksiyalar, lambda ifadəsi ................................................................................... 46 
Python dilinin sintaksisi ............................................................................................................ 47 
Xüsusi hallar ............................................................................................................................. 47 
Python dilində həqiqiliyin yoxlanması ...................................................................................... 49 
Ədədlər: tam, həqiqi, kompleks ................................................................................................ 51 

Python proqramlaşdırma dili 
5
Ədədlər üzərində əməllər .................................................................................................... 52 
Tam ədədlər (int) ................................................................................................................. 53 
Bit əmrləri ........................................................................................................................... 53 
Həqiqi ədədlər (float) .......................................................................................................... 54 
Kompleks ədədlər (complex) .............................................................................................. 56 
Say sistemləri ............................................................................................................................ 57 
Python dilində sətirlərlə iş. Literallar ........................................................................................ 58 
Sətirlər. Sətirlər üçün funksiya və metodlar (üsullar) ................................................................ 59 
Baza əməliyyatları .............................................................................................................. 60 
Sətirlərin funksiyaları və metodları (üsulları) ...................................................................... 61 
Sətrin formatlanması. Format metodu ................................................................................. 68 
format metodu ilə sətirlərin formatlanması ......................................................................... 68 
İndekslər ................................................................................................................................... 70 
Kəsiklər (slides) .................................................................................................................. 71 
Verilənlər strukturu ................................................................................................................... 74 
Siyahılar (list). Siyahıların funksiyaları və metodları .......................................................... 74 
Siyahıların funksiyaları və metodları (üsulları) ................................................................... 79 
Kortejlər (tuple) .................................................................................................................. 81 
Lüğətlər (dict) vəonlarla iş. Lüğətlərin metodları (üsulları) ................................................ 85 
Lüğətlərin funksiyaları və metodları (üsulları) .................................................................... 88 
Çoxluq (set и frozenset) ...................................................................................................... 94 
Çoxluqların funksiyaları və metodları (üsulları).................................................................. 95 
frozenset .............................................................................................................................. 99 
if-elif-else ifadəsi (əmri), həqiqiliyin yoxlanması, üçyerli if/else ifadəsi .................................. 99 
if əmrinin sintaksisi ................................................................................................................... 99 
Üçyerli if/else ifadəsi .............................................................................................................. 100 
for və while dövrləri, break və continue operatorları, else sözü .............................................. 101 
while dövrü ............................................................................................................................. 101 
for dövrü ................................................................................................................................. 101 
continue operatoru .................................................................................................................. 102 
break operatoru ................................................................................................................. 102 
else sözü ............................................................................................................................ 102 
Açar sözlər ........................................................................................................................ 104 

6 
A.Qəhrəmanov, İ.Cəfərova 
Python dilində istisnalar. İstisnaları emal etmək üçün try - except konstruksiyası .................. 105 
Daxili istisnalar ....................................................................................................................... 105 
Baytlar (bytes və bytearray) .................................................................................................... 109 
Bytearray ................................................................................................................................ 110 
Fayllar. Fayllarla iş ................................................................................................................. 111 
Fayldan oxumaq ................................................................................................................ 112 
Fayla yazmaq .................................................................................................................... 113 
PEP 8 –Python dilində kod yazmaq üçün təlimat .................................................................... 114 
Digər tövsiyyələr .................................................................................................................... 117 
Proqram nümunələri ............................................................................................................... 118 
Mənbələr ................................................................................................................................. 123 

Download 2.46 Mb.