• İnterpretator;  Kompilyator. İnterpretator
    		•

    Python proqramlaşdırma dili




    Download 2.46 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet7/89
    Sana10.05.2022
    Hajmi2.46 Mb.
    #20613
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   89
    Bog'liq
    Python-azV3

    11
    Translyator
    İnterpretator
    Kompilyator
    yazıldıqdan sonra proqram gerçək maşın koduna çevrilməlidir ki, kompüterin mərkəzi 
    prosessoru bunu “başa düşüb” icra edə bilsin.
    Translyatorların 2 növü var:

    İnterpretator; 

    Kompilyator. 
    İnterpretator
    –yüksək 
    proqramlaşdırma dilində yazılmış 
    proqramı oxuyur və həmin andaca 
    icra 
    edir. 
    Yəni 
    proqramın 
    təlimatlarına riayət edir. Proqramın 
    ilkin kodu cümlə-cümlə oxunur və 
    icra olunur. Bu halda o əməliyyat 
    sistemi ilə birbaşa təmasda olur.
    Siz proqramı yazırsınız, sonra başladırsınız və dərhal kompüterin hər addımda nə etdiyini 
    görürsünüz. Əgər proqramda nəyisə dəyişmək lazımdırsa, onu yerindəcə edib proqramı 
    yenidən translyasiya edə bilərsiniz. Ancaq bu yolun bir çatışmazlığı var: proqram tam hazır 
    olduqdan sonra da, hər dəfə yerinə yetirilməzdən qabaq onun hər bir sətri maşın koduna 
    çevrilir və nəticədə proqramın ümumi icra müddəti uzanır. Aşağıdakı sxemdə 
    interpretatorun iş prisipi verilib.
     
    Kompilyator
    – proqramın ilkin kodunu tam oxuduqdan sonra onu maşın koduna çevirir və 
    icra edilən fayl yaradır. Sonradan ilkin koddan asılı olmayaraq bu fayl dəfələrlə çalışdırıla 
    bilər. Aydındır ki, bu zaman yenidən translyasiyaya gərək qalmır.
     
    Proqramın ilkin kodu
    İnterpretator
    Proqramın işinin 
    nəticəsi
    Proqramın 
    ilkin kodu
    Kompilyator
    Proqramın 
    obyekt 
    kodu
    İcraçı
    Proqramın 
    işinin 
    nəticəsi

    12 
    A.Qəhrəmanov, İ.Cəfərova 
    Bir çox müasir proqramlaşdırma dilləri hər iki prosesdən istifadə edir. Əvvəlcə onlar 
    proqramın ilkin kodunu 
    bayt-kod
    adlanan daha aşağı dilə kompilyasiya edirlər. Bundan 
    sonra bayt-kod 
    virtual maşın
    adlanan proqram vasitəsilə interpretasiya edilir.
    Python hər iki prosesdən istifadə edir. Düzdür, çox vaxt Python əsasən interpretator kimi 
    istifadə olunur, ancaq bu dilin kompilyatoru da vardır.
    Proqram nədir? 
    Yuxarıda dediyimiz kimi, Proqram konkret icraçı üçün nəzərdə tutulmuş əmrlər (təlimatlar) 
    toplusudur. Yəni proqram hesablamanı necə aparmağı, verilənləri necə emal etməyi təsvir 
    edir. Kompüter riyazi hesablamalar aparır, mətn, audio, video və s. formatlı verilənləri emal 
    edir.
    Kompüter üçün proqramlar müxtəlif proqramlaşdırma dillərində müxtəlif cür təsvir olunur. 
    Ancaq demək olar ki, bütün dillərdə bir neçə baza konstruksiyaları mövcuddur: 

    Download 2.46 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   89




    Download 2.46 Mb.
    Pdf ko'rish