177
foydalanadigan algoritmlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etishni talab etadi. Bu
sohada rivojlangan mamlakatlar tomonidan bir nechta dasturlar ishlab chiqilgan bo‘lib ular
SUMO, OpenstreetMap, OpenGL kabi dasturiy vositalari ishlab chiqilgan. Ushbu
dasturlardagi asosiy kamchilik bitta yo‘lda tirbandlik vujudga kelganida ikki-uch svetofor
oldindagi ma’lumotlarni olib harakat oqimini teng taqsimlash uchun algoritm
qilinmaganligidir, ular faqatgina joriy svetoforda samarali va intellektual boshqarishga
asoslangandir. Ushbu muammoni hal qilishda kompyuterli ko‘rish algorimlarini asosida
barcha svetoforlardan olingan ma’lumotlarni tezkor tahlil qilish va qarorlarni qabul
qilishni yanada takomillashtirish eng samarali usul hisoblanadi.
Chorrahalardagi transport oqimini avtomatik hisoblash uchun kompyuterli ko‘rishga
asoslangan dasturiy vositalarni ishlab chiqish bir necha bosqichlarni o‘z ichiga oladi.
Birinchi bosqichda strategik joylarda transport oqimining tasvirini olish uchun
kameralarni o‘rnatishdir. Bu kameralar shunday joylashtirilishi kerakki, ular chorrahani
hech qanday to‘siqsiz aniq ko‘rish imkonini beradi. Ikkinchi bosqichda olingan tasvirlar
transport vositalari, piyodalar va boshqa ob’ektlarni aniqlash va kuzatish uchun
kompyuterli ko‘rish algoritmlari yordamida qayta ishlanadi. Uchinchi bosqichda esa
tirbandlikni oldini olish uchun tezkor qarorlarni qabul qilish jarayoni amalga oshiriladi va
barcha svetoforlarga buyruq berish amalga oshiriladi. To‘rtinchi bosqichda transport
oqimini samarali taqsimlash ajarayoni amalga oshiriladi.
Avtotransport vositalari aniqlangan va kuzatilgandan so‘ng, transport oqimini aniqlash
uchun ularning tezligi va harakat yo‘nalishi hisoblab chiqiladi. Keyin to‘plangan
ma’lumotlar tiqilib qolish nuqtalarini aniqlash va signal vaqtlarini optimallashtirish uchun
tahlil qilinadi. Bu tirbandlikni kamaytirishga, transport oqimini yaxshilashga va
yo‘lovchilar uchun sayohat vaqtini qisqartirishga yordam beradi.
Ushbu vazifalar ko‘lamidan kelib chiqqan holda quyidagi sxemani ishlab chiqish
maqsadga muvofiqdir va bu sxema kompyuterli ko‘rish asosida samarali yechimga olib
keladi
Chorrahalardagi transport oqimini avtomatik hisoblash uchun kompyuterli ko‘rishga
asoslangan dasturiy vositalarni ishlab chiqish transport ma’lumotlarini yig‘ish an’anaviy
usullariga nisbatan bir qator afzalliklarga ega. Bularga quyidagilar kiradi:
1. Real vaqtda ma’lumotlarni yig‘ish: Kompyuterli ko‘rishga asoslangan dasturiy
ta’minot vositalari real vaqt rejimida ma’lumotlarni to‘playdi, trafik oqimi va tirbandlik
haqida tezkor qarorlarni taqdim etadi.
2. Aniq ma’lumotlar: Kompyuterli ko‘rish algoritmlaridan foydalanib aniq va ishonchli
ma’lumotlarni to‘plashni ta’minlaydi, xatolar va nomuvofiqliklar ehtimolini kamaytiradi.
3. Tejamkorlik: Kompyuterli ko‘rishga asoslangan dasturiy ta’minot vositalarini joriy
qilish narxi trafik ma’lumotlarini yig‘ishning boshqa usullariga nisbatan nisbatan past.
4. Masshtablilik: Tizimni chorraha o‘lchamiga va transport oqimiga qarab osonlik bilan
kattalashtirish yoki pasaytirish mumkin.
Xulosa qilib aytish mumkinki, chorrahalardagi transport oqimini avtomatik hisoblash
uchun kompyuterli ko‘rishga asoslangan algoritm va dasturiy vositalarni ishlab chiqish
shaharlardagi tirbandlikni boshqarishning istiqbolli yechimidir. Bu esa qaror qabul qilish
uchun aniq va ishonchli ma’lumotlarni taqdim eta oladi. Yo‘lovchilar uchun yo‘ldagi yurish
vaqtini qisqartiradi va umumiy transport oqimini yaxshilaydi. Arzon kameralar va ilg‘or
tasvirni qayta ishlash algoritmlari mavjudligi sababli bunday tizimlarni amalga oshirish
yanada kerakli bo‘lib bormoqda.
