Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming

341 
Shuningdek maskur qarorda oliy ta’lim muassasalarini zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari vositalari bilan jihozlash, oliy ta’lim muassasalari 
talabalari, o‘qituvchilari va yosh tadqiqotchilarining jahon ta’lim resurslari, zamonaviy 
ilmiy adabiyotlarning elektron kataloglari va ma’lumotlar bazalariga kirish imkoniyatlarini 
kengaytirish masalasiga alohida etibor qaratilgan. 
Amalga oshirilayotgan islohatlarning negizida o‘quv mashg‘ulotlari jarayonida 
talabalarning kasbiy mahoratini takomillashtirish asosiy maqsad qilib olingan. Ta’limda 
axborot texnologiyalarini o‘rni beqiyosdir, dars mashg‘lotlarida axborot texnologiyalarini 
qo‘llash orqali dars sifati va yoshlarni IT sohasiga qiziqishlarini oshirish, bundan tashqari 
ta’limda multimedia vositalarini qo‘llash orqali kasbiy kompitentlikni rivojlantirish ustuvor 
vazifadir. 
O‘quv mashg‘ulotlarini qiziqarli va intensiv qilishning eng aqlli usuli - bu pedagoglar 
uchun osonlikcha iste'mol qilinadigan va faol foydalanishi mumkin bo‘lgan interfaol 
ko‘rsatmalar va o‘quv mazmunini yaratish va shu bilan ularning samaradorligini 
oshirishdir. O‘quv dizaynerlari va ularning maxsus o‘quv dizayn dasturlari o‘quvchilarga 
yoqadigan bunday kontentni yaratishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi. 
Quyida 2023-yilda yaxshi ta’lim muassasalari tomonidan qo‘llanilgan va e’tirof etilgan 
pedagogik dasturiy vositalar yaratish uchun eng yaxshi o‘quv multimediyali dasturiy 
vositalarini sanab o‘tamiz. Ular quyidagilar: Whatfix, Adobe Captivate, Articulate Storyline, 
iSpring Suite, Lectora Publisher, Robohelp, Camtasia, CloudApp, Movavi Video Editor, 
Snagit, Screenflow, ShareX, Movavi Screen Capture Pro, Kahoot, QuizGame dasturiy 
vositalarini misol qilish mumkin. 
Masalan, an'anaviy o‘qitish usullarini olaylik. Ular asosiy e'tiborni o‘qituvchiga va 
kamroq interaktiv matnga qaratadi. Ba’zan videodarslar ham bo‘lishi mumkin, lekin 
ularning aksariyati bir tomonlama bo‘lib, o‘qituvchining uzatilgan ma'lumotlarga qanday 
munosabatda bo‘lishiga juda bog‘liq. 
Ta’lim muassasalarida samarali o‘qitishga bo‘lgan ehtiyoj ortib borar ekan, buning 
uchun ko‘proq interaktiv va o‘quvchilarni harakatga undaydigan kontent yaratishni 
boshlaydilar. Bularga animatsiyalar, interfaol ko‘rsatmalar, viktorinalar, so‘rovlar, izohli 
videolar va boshqalar kiradi. 
Bunday kontentni yaratishga yordam berish uchun sizga multimedia kontentini yaratish 
uchun maxsus vositalar kerak bo‘ladi. Ushbu multimediyali dizayn dasturiy vositalaridan 
eng samaralisi va foydalanishda qulay interfeysga ega bo‘lgan Whatfix multimediyali 
dasturiy vositasini ko‘rib chiqamiz. 
Whatfix. Whatfix - bu mahsulotni qabul qilish platformasi bo‘lib, u trenerlar(o‘rgatuvchi 
o‘qituvchilar)ga real vaqt rejimida ilova ichidagi ko‘rsatmalar ko‘rinishida, kodsiz muharrir 
bilan interaktiv trening mazmunini yaratishga yordam beradi. Ushbu ilova ichidagi 
yo‘riqnoma xodimlarni bosqichma-bosqich jalb qiladi va ularni platformada aniq 
vazifalarni bajarishga undaydi. 
O‘qituvchilar intuitiv boʻlmagan holda oʻqitiladigan anʼanaviy oʻqitish usullaridan farqli 
oʻlaroq, ilova ichidagi koʻrsatmalar xodimlarni har qanday dasturiy taʼminot ilovasining 
jonli muhitida oʻqitishga qaratilgan boʻlib, ular bajarayotganda oʻrganishlarini 
taʼminlaydi. Kontekstli yordam xodimlarni kerakli vaqtda ko‘rsatiladigan to‘g‘ri ma'lumot 
bilan dasturiy ta'minot ilovasi orqali o‘tkazadi. 

342 
1.1-rasm. dasturiy ta'minot ilovasi orqali tanlash jarayoni 
Whatfix o‘zining SCORM-ga mos keladigan interfaol ko‘rsatmalar to‘plami bilan LMS 
imkoniyatlarini kengaytiradi, bu esa o‘qituvchilarga belgilangan o‘quv kurslarini taqdim 
etish uchun osongina birlashtirilishi mumkin. 
Yaratilgandan so‘ng, interaktiv qo‘llanmalar avtomatik ravishda bir nechta formatlarga 
aylantiriladi, masalan: 

PDF 

Videolar 

Slayd-shoular 

Aqlli URL manzillar 
 
1.2-rasm. dasturiy ta'minotda content turini tanlash va saqlash jarayoni 
Ilova ichidagi o‘quv kontentingizni yaratib, ishga tushirgandan so‘ng, o‘quv dizaynerlari 
va ilmiy-tadqiqot guruhlari ushbu o‘quv mazmunining foydalanuvchi xatti-harakatlari 
tahlili bilan ta’siri va ishtirokini kuzatish huquqiga ega. Siz topshiriqning bajarilishi, 
ko‘rilgan oqimlar, o‘chirishga sabab bo‘lgan sahifalar, xususiyatni qabul qilish va 
boshqalarni kuzatishingiz mumkin. 
 
1.3-rasm. topshiriqning bajarilishi, ko‘rilgan oqimlar, o‘chirishga sabab bo‘lgan sahifalar 
va boshqa xususiyatni kuzatish jarayoni 

343 
Whatfix, shuningdek, o‘rganish vaqtida ilova ichidagi so‘rov va fikr-mulohaza 
variantlarini yaratish vositalari bilan o‘quvchilarning fikr-mulohazalarini bildirish 
imkonini beradi. Bu oxirgi foydalanuvchilarga nima foydali bo‘lganligi va ular hali ham 
qo‘shimcha trening yordamiga muhtoj bo‘lgan narsalar haqida kontekstli fikr-
mulohazalarini taqdim etish imkonini beradi. 
1.4-rasm. kontekstli fikr-mulohazalarini taqdim etish jarayoni 
Whatfix-ning asosiy diqqatga sazovor joylari: 
Interfaol ko‘rsatmalarni yaratish oson. Misol uchun, 10 bosqichli treningni yaratish 
odatda 10 daqiqa davom etadi. O‘z-o‘ziga yordam vidjeti xodimlarga tegishli ilova ichidagi 
ko‘rsatmalarni taqdim etadi. Yaratilgan interfaol ko‘rsatmalar avtomatik ravishda bir 
nechta formatlarga aylantiriladi, ularni yuklab olish va xodimlar bilan bo‘lishish mumkin. 

Download 15,84 Mb.