Xulosa va takliflar
Bitiruv malakaviy ishida kasb-hunar kollejlarida "Avtomobil
dvigatellarning ko‟rsatkichlarini oshirish usullari va ularni rivojlantirish
istiqbollari " mavzusini o‟qitishda “Aqliy hujum” metodidan foydalanish
metodikasi ishlab chiqildi. Bitiruv malakaviy ish mavzusi bugungi kun
talablaridan kelib chiqib, kasb-hunar ta‟limi jarayoda dars mashg„ulotlarini
zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida tashkil etishga, ulardan
unumli foydalanish orqali berilayotgan materialning tez tushunib idrok
qilinishi bilan bir qatorda, ta‟lim jarayoni sifat va samaradorligini
oshirishdagi dolzarb masalani yechishga qaratildi.
1. Dars jarayonlarida qo„llaniladigan ta‟lim metodlari berilayotgan o„quv
materialini o„quvchilarning puxta o„zlashtirishiga yordam beradi, ularning
fikrlash faoliyatini o„stiradi, har narsani bilishga ishtiyoq uyg„otadi. Fahm –
farosatli, mustaqil ijod qilishga intilish kabi shaxsiy fazilatlarini
tarbiyalashga yordam beradi.
2. Ta‟limning ilg„or metodlari asosida tashkil etilgan dars mashg„ulotlariga
Aqliy hujum metodlari qo„llanilsa dars yanada samarali va tushunarli
bo„lib, dars jarayonida o„quvchilar faolligini sezilarli darajada oshiradi.
3. Ta‟lim jarayonida faol o„qitish metodlari o„quv materialini egallash
jarayonida o„quvchilarni fikrlash va bilish faoliyatiga undaydi.
4. Faol o„qitish metodidan quyidagicha foydalaniladi: o„qituvchi o„quv
materialini qayta tushuntirishda, o„quvchilar faol bilish va amaliy ishlar
jarayonida mustaqil bilim hamda ko„nikmalarni egallashlarida.
5. Aqliy hujum metolaridan darsning har xil bosqichlarida: bilimlarni
dastlabki o„rganishda, mustahkamlash va takomillashtirishda, ko„nikma,
malakalarni shakllantirishda foydalanish maqsadga muvofiq. Bunday
tashkil etilgan dars mashg„ulotlarida o„quvchilar tomonidan o„tilayotgan
material puxta o„zlashtirilishiga, uzoq vaqt xotirasida saqlanishiga, idrok
qilish vaqtini qisqartirishga zamin yaratiladi. Bunda o„qituvchi darsga
ajratilgan vaqtdan unumli foydalanadi, talabalar diqqatini o„quv
57
materialiga jalb qiladi va talabalarda fanga nisbatan ijobiy munosabatlarini
tarkib toptiriladi.
6. Kollej ta‟lim jarayonida pedagogik texnologiyani qo„llashning yana bir
muhim ahamiyati shundaki, komil shaxsni shakllantirish uchun poydevor
bo„lgan pedagogik jarayonni takomillashtirish, insonparvarlashtirish,
o„quvchining mustaqilligini ta‟minlash bilan birga, ularning keyingi
faoliyatlarida pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanish malakalari
shakllantiriladi.
7. Kollej ta‟lim jarayonini o„qitishning texnik vositalari asosida olib
borilishi muhim ahamiyatga ega. Bu o„quvchilarning zamonaviy texnika
vositalaridan unumli foydalanish ko„nikmalarini shakllantirib, texnik
ijodkorlik tafakkurlarini o„stiradi.
8. Kollej ta‟lim jarayonida amaliy mashg„ulotlarning samaradorligini
oshirish maqsadida quyidagi takliflarni beraman:
- kollej ta‟lim jarayonidagi eski uslubdagi an‟anaviy o„qitishdan voz
kechish, o„rniga yangi uslubdagi o„qitish texnologiyalarini qo„llash
maqsadga muvofiq;
- ta‟lim jarayonida zamonaviy o„qitishning texnik vositalaridan
foydalanish ko„lamini kengaytirish lozim;
- kollejdagi mavjud texnika va texnologiyalarni ishlata oladigan, ulardan
pedagoglik faoliyatida unumli foydalanishga qodir kadrlarni tayyorlashni
yo„lga qo„yish maqsadga molik;
- nazariy dars mashg„ulotlarini o„tishda Aqliy hujum metodlaridan
foydalanishni yo„lga qo„yish lozim.
- o„quvchilarga amaliy mashg„ulot topshiriqlarini mustaqil bajarishlari
uchun instruksion-texnologik kartalar berilishi lozim.
“Aqliy hujum” metodi asosida “Avtomobil dvigatellarning ko‟rsatkichlarini
oshirish usullari va ularni rivojlantirish istiqbollar” ni о„qitish texnologiyasi
bо„yicha ishlab chiqilgan tavsiyalar KHK da maxsus fan о„qituvchilari, о„quv
ustalariga amaliy yordam beradi va ta‟lim samaradorligini oshirishga xizmat
qiladi deb hisoblaymiz.
58
Foydalanilgan adabiyotlar ro‟yxati.
I.A.Karimov Barkamol avlod – O„zbekiston traqqiyotining poydevori. –T.:,
Sharq, 1998 y.
I.A.Karimov. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O„zbekiston sharoitida uni
bartaraf etishning yo„llari va choralari. –T.:, O„zbekiston, 2009 y.
R. Mavlonova va boshqalar. Pedagogika. –T.:, O„qituvchi, 2001 y.
N. G„aybullayev va boshqalar. Pedagogika. –T.:, 2000 y.
O„.Tolipov, M.Usmonboyeva. Pedagogik texnologiya: nazariya va
amaliyot. –T.:, «Fan», 2005 y.
Avtomobil dvigatellari nazariyasi. E. Fayzullaev – T: TAYI nashryoti.
2008y.
Ichki yonuv dvigatellari S.M.Qodirov. . –T.:, TAYI nashryoti, 2002 y.
Avtomobil dvigatellari. M. S.Xovax –T.:, Q‟qituvchi , 1977 y.
X.M. Mamatov va boshqalar. Avtomobillar. Konstruksiya va nazariya
asoslari. Toshkent .«O„qituvchi», 1982, 229-245 b.
Instruksii po ekspluatatsii i TO avtomobiley ESPERO, NEKSIY, TIKO i
DAMAS, SEUL, KOREYA "DAEWOO MOTOR KO.,LTD.
L.Qudratov, T. G„aniyev. Mehnat muhofazasi. –T.:,Uzinkomsentr, 1992
P.Baratov. Tabiatni muhofaza qilish. Toshkent, O„qituvchi, 1991 y.
Internet saytlari: http://www.referat.ru/;
http://www.edu.uz/;
http://www.ust.lg.ua/news/;
http://www.ziyonet.uz/;
http://www.bilimdon.uz/library/
| 