103
Genlarning
komplementar
ta’siri.
Genlarning
yepistaz ta’siri.
Genlarning
polimer ta’siri.
Genlarning ko’p
tomonlama ta'siri.
Genetik injeneriua
usullari
Kim tomonidan kashf
qilingan
Mohiyati
Ahamiyati
Transformatsiya
Transduktsiya
6. Jarayonlarning ketma ketligini aniqlash uchun topshiriqlar.
2 – topshiriq.
Genlarni klonlsh jarayoni bosqichlarining ketma – ketlik zanjirini
tuzing
1. YecoRl bakteriyasining DNKsini va shu bakteriya plazmidasini alohida
idishlarda YecoRl restriktaza fermenti bilan ishlov beriladi.
2. DNK bo‘laklarini yelektroforez moslamasida
katta kichikligiga qarab
ajratiladi.
3. DNK molekulasida YecoRl restriktaza fermenti taniy oladigan maxsus
nukleotidlar izchilligi qancha bo‘lsa, shuncha bo‘lakka bo‘linadi.
Genlarni klonlash
bosqichlari
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
104
4. Ferment plazmidaning halqasimon DNK ko‘sh zanjirini fa’at
bir joydan
kesib, plazmidani «yopishqoq» uchli ochiq holatga o‘tkazadi.
5. DNK bo‘laklari maxsus bo‘yoq bilan bo‘yaladi.
6. Rekombinat plazmid hosil kilinadi.
7. Rekombinat plazmidli bakteriyalarda antibiotikka chidamlilik geni
bo‘lganligi sababli antibiotik ta'sirida o‘lmaydi.
8. Ajratib olingan «yopishqoq» uchli DNK bo‘lagi
ochiq holatdagi
«yopishqoq» uchli plazmid DNKsi bilan aralashtirilib ligaza fermenti yordamida
tikiladi.
9. Bir xil kattalikdagi DNK bo‘laklarini oddiy ko‘z bilan ko‘rish
mumkin.Plazmid tarkibiga xromosoma DNK bo‘lagi kiritiladi.
10.
Rekombinat plazmid plazmidsiz, ya'ni antibiotik ta'siriga chidamsiz
bakteriyaga kiritiladi.
11. Elektroforez gelidan istalgan DNK bo‘lagini suvda yeritib ajratib olinadi.
12. Yot DNK bo‘lagini bu usulda ko‘paytirish
genlarni klonlash
deb ataladi.
13. Klonni tashkil yetuvchi har bir bakteriyada yot (geterologik) DNK bo‘lagi
bor bo‘lib, bakteriya biomassasi qanchalik ko‘paytirilsa, yot DNK bo‘lagi shunchalik
ko‘payadi.
14. Tajriba o‘tkazilayotgan probirkaga antibiotik qo‘shib
rekombinant
bakteriya kloni ajratib olinadi va ko‘paytiriladi.
2 – topshiriqning javobi
: 1; 4; 3; 2; 5; 9; 11; 8; 6; 7; 10; 14; 13; 12.
