110
Mezonlar mohiyati:
1. Bir turga kiruvchi individlarning tashqi va ichki tomonidan o'xshashligini
ifodalaydi.
2. Har xil turga kiruvchi organizmlar o'zining kimyoviy tarkibi, oqsil,
uglevod, peptidlar, nuklein kislotalar va boshqa organik moddalari bilan farq
qiladi.
3. Mazkur mezon ostida har bir turga kiruvchi organizmlarning konkret
muhit sharoitida yashashi, unga moslashganligini tushunish lozim.
4. Bir turga kiruvchi individlarda hayotiy jarayonlar, ayniqsa ko'payishning
o'xshashligi bo'ladi.
5. Tur tarqalgan hudud katta yoki kichik, har joyda yoki yoppasiga bo'lishi
mumkin.
6. Bu mezonda har bir turga xos xromosomalar soni, tuzilishi, maxsus
bo'yoqlar bilan bo'yalishi tushuniladi.
Misollar:
1. Drozofilada 2 ta, bezgak chivinida va qora kalamushda ham 2 ta
qiyofadosh turlar ma'lum.
2. Ayrim turlar, masalan, kanareykalar, terak va tollar, lovushqonlar o'zaro
chatishishi va nasl berishi mumkin.
3. Har bir tur uchun DNK molekulalari va hujayradagi oqsillarning sifati va
miqdori bilan farq qiladi. 4. Ba'zan ikki uch turning areali o'xshash bo'lishi yoki
ba'zi turlarning ishg'ol qilgan areah nihoyatda keng maydonni yegallashi mumkin
5. Dalalar, o'tloqzorlarda
zaharli ayiqtovon,
sernam yerlarda sudraluvchi
ayiqtovon, daryo, ko'lmak
chetlarida, botqoqliklarda
achishtiradigan ayiqtovon
turlari uchraydi.
6. Qora kalamushning ikkita qiyofadosh turining birida 38 ta,
ikkinchisida
42 ta xromosoma bor.
7. Karam va turpda 18 tadan xromosoma bor.
8. Katta chittak va lazarevka chittagi.
9. Dehqon chumchuq va bog‘ dehqon chumchuq.
10. Ko‘p bargli lyupin va sariq lyupin.
11. Yevropa va Sibir qoraqarag‘ayi.
12. Qora kalamushlarning har xil sondagi xromosomaga yega turlari bor.
?
?
