|
Qidiruv algoritmlari va ularni optimallashtirishBog'liq INFORMACIYANÍ QORǴAWDÍ SHÓLKEMLESTIRIW HÁM PROGRAMMALÍQ QURALLARÍis (3), Elektronikadan slayd jumisi, 4-курс АХ Кундузги, 2-Лекция (1), BAXTIYAR Tarmoq xavfsizligi, Ismailov Asror 7.8.9, 7-MA\'RUZA, Tu\'rli xaliqlar kesteshiligi (2), 1. Ilmiy loyiha, УР ВИНСЕРВЕР ЛАБ 5, ta lim jarayonida infografika texnologiyasining o rni va uning ishlab, Astronomiya(2013), Xakimova Navruza 304-19 DI 5-lab, Sardorbek mustaqil ish, 3 томонлома шартнома битирувчи уз
Proceedings of International Conference on Educational Discoveries and Humanities
Hosted online from Plano, Texas, USA.
Date: 1
st
November, 2022
ISSN: XXXX-XXXX Website: econferenceseries.com
212 |
P a g e
link beriladigan sozlardir.
Ro‘yxatdan zarur axborotni qidirish - nazariy dasturlashning fundamental
masalalaridan biri hisoblanadi. Qidiruv algoritmini tahlil qilishda, qidirilayotgan
axborot kompyuterda ma‘lumotlar massivi ko‘rinishida joylashgan deb faraz
qilamiz. Yozuvlar yoki ro‘yxat elementlari massivda ketma-ket joylashadi va ular
o‘rtasida bo‘shliq yo‘q. Ro‘yxatdagi yozuvlar 1 dan N gacha tartiblangan bo‘ladi.
Aslida yozuvlar maydonlardan tashkil topgan bo‘ladi, bizni kalit deb ataluvchi
maydonlardan bittasining qiymati qiziqtiradi. Ro‘yxatlar kalit maydonlari qiymati
bo‘yicha tartiblangan yoki tartiblanmagan bo‘lishi mumkin. Aniq qiymatni qidirish
masalasi biror elementni tanlash masalasi bilan bog‘liq. Aytaylik, bizga kattaligi
bo‘yicha beshinchi element, oxiridan yettinchi yoki o‘rta qiymatli element kerak.
Qidiruv - bu kompyuter xotirasida ma‘lumotlarni qayta ishlash jarayonida
qo‘llaniladigan asosiy amallardan biri hisoblanadi. Bu amalning mazmuni shundan
iboratki, berilgan argument bo‘yicha massiv elementlari orasidan shu argumentga
mos ma‘lumotni (elementni) aniqlashdan iborat.
Ixtiyoriy ma‘lumot (yoki tuzilma) elementi qandaydir belgisi bilan boshqasidan farq
qiladi. Ushbu belgi kalit deyiladi. Kalit takrorlanmas bo‘lishi mumkin, ya‘ni
tuzimadagi mavjud bitta element uchun aynan shu kalit qo‘llaniladi. Bunday kalit
birlamchi deb ataladi. Elementlarning ma‘lum guruhi uchun takrorlanishi mumkin
bo‘lgan kalit ikkilamchi kalit deyiladi, ushbu kalit bo‘yicha ham qidiruv tashkil
qilish mumkin. Ma‘lumot elementlarining kalitlari alohida joyda to‘plangan (boshqa
jadvalda) bo‘lishi yoki o‘zi alohida yozuvdagi biror bir maydonda saqlanishi
mumkin. Bunday ajratib olingan yoki alohida faylda saqlanadigan tashqi kalit
deyiladi. Agar kalit yozuvda joylashgan bo‘lsa, u holda ichki kalit deyiladi.
Berilgan argument bo‘yicha qidiruv berilgan argument kaliti bilan aniqlangan
algoritm deyiladi. Qidiruv algoritmi ishlashi natijasi ushbu ma‘lumotda joylashishi
mumkin yoki u jadvalda mavjud bo‘lmasligi mumkin. Ma‘lumotning mavjud
bo‘lmaslik holati ikkita amalda yuz berishi mumkin:
1) berilgan qiymatning yo‘qligini aniqlashda;
2) berilgan qiymatni jadvalga qo‘yishda.
Masalan, bizga ro‘yxat elementi kaliti sifatida k berilgan bo‘lsin. Har bir k(i) kalitda
|
| |
