|
Qishloq xo’jaligi va mexanizatsiyalash ta’lim yo’nalishi uchun Elektr yuritma va elektronika fanidan yakuniy nazorat savollari
|
| bet | 4/16 | | Sana | 05.12.2023 | | Hajmi | 83,3 Kb. | | #112012 |
Bog'liq Elektr yuritma va elektronika fanidan yakuniy nazorat savollari-fayllar.orgUstlash(superpozitsiya)usuli.Buusuldan,asosan,chiziqlielektrzanjirlari(qarshiligioʼzidanoʼtayotgantokkaboglikboʼlmaganelektrzanjirlari)nihisoblashdafoydalaniladi.
Har bir bosqichda sxemada bitta EYuK manbai qoldirilib, qolgan barcha manbalar vaqtincha nolga teng, deb faraz qilinadi va barcha tarmoqlarda shu EYuK taʼsiridan oqayotgan toklar topiladi.
Zanjirda nechta EYuK manbai boʼlsa,hisoblashishlari shuncha marta bajariladi. Аmmo zanjirdagi barcha qarshiliklar va sxemadan vaqtincha ajratilgan manbalarning ichki karshiliklari oʼzgarishsiz qoldiriladi. Аgar manbalarning ichki qarshiligi berilmagan boʼlsa, u nolga teng deb qabul qilinadi.
11.Aktiv qarshilik, induktiv g‘altak va kondensator ulangan o‘zgaruvchan tok
zanjirlari
R,L,С parametrlarning har biri oʼzgaruvchan tok zanjiriga yakka holda qanday taʼsir etishini koʼrib chiqamiz.
Bu xildagi nagruzkaga (isteʼmolchiga) elektr energiyasini issiqlik energiyasiga aylantirib beradigan isteʼmolchilar (choʼgʼlanmalampalar ,barcha texnika va maishiy elektr isitish asboblari, rheostat va boshqalar) kiradi.
Faraz qilayliq, aktiv qarshilikni elektr zanjiri sinusoidal kuchlanish (𝑼=𝑼𝒎𝒔𝒊𝒏𝝎𝒕) manbaiga ulangan boʼladi.
U holda Kirgofning ikkinchi qonuniga binoan zanjirning elektr muvozanat tenglamasi бўлади.
Аksariyat elektro texnik qurilmalarning asosiy qismini induktiv gʼaltaklar (asinxron dvigatellar, transformatorlar va b.) tashkil qiladi. Real induktiv gʼaltak oʼzining induktivligiLdan tashqari, aktiv 𝑅𝐿 vasigʼim 𝐶𝐿 qarshiliklarga hamega. Аmmo zanjirdagi fizikaviy jarayonlarni aniq tasavvur qilish uchun berilgan induktiv gʼaltak (ideal induktiv gʼaltak) induktivlikdangina iborat, yaʼni 𝑅𝐿=0, 𝐶𝐿=0, deb faraz qilinadi.
Bunda zanjirdagi tokning taʼsir etuvchi qiymati (yoki zanjir uchun Om qonuni ning ifodasi) topiladi:
Ifoda zanjirning sigʼim (reaktiv) qarshiligi deyilib, Xs orqali belgilanadi. Uning oʼlchov birligi Om (kOm,MOm).
Demak, sigʼim qarshiligi tokning chastotasi va kondensatorning sigʼimiga teskari proportsionaldir.
12.Aktiv va reaktiv qarshiliklari o‘zaro ketm – ket ulangan zanjir.
Elementlari (R, L, C) oʼzaro ketma-ket ulangan zanjirga berilgan kuchlanish uchta tashkil etuvchidan iborat:
1) aktiv qarshilikdagi kuchlanishning pasayish i𝑈𝑅=𝑖𝑅;
2) induktiv gʼaltakdagi oʼzinduktsiya EYuK ni muvozanat lovchi kuchlanish𝑖 𝐿=−𝑒𝐿;
3) kondensatorning qoplamalaridagi kuchlanish 𝑈𝑐.
Mazkur zanjirning electr muvozanat tenglamasi Kirxgofning ikkinchi qonuniga binoan qoʼyidagicha ifodalanadi:
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Qishloq xo’jaligi va mexanizatsiyalash ta’lim yo’nalishi uchun Elektr yuritma va elektronika fanidan yakuniy nazorat savollari
|
