|
Qrup: 2541a İxtisas: Radiotexnika və telekommunikasiya mühəndisliyi Fənn
|
| bet | 3/3 | | Sana | 10.05.2022 | | Hajmi | 44.41 Kb. | | #20671 |
Bog'liq cəbr5 english3Vektorların vektorial hasili.
Müəyyən ardicillıqla götürülmüş və komplanar olmayan (birinci), (ikinci) və (üçüncü) vektorları götürək. Bu vektorların başlanğıcına bir nöqtəyə köçürsək, aşağıdakı iki vəziyyətin biri alınır.
I. vektorunun son ucundan baxdıqda vektorunu vektoru üzərinə gətirmək üçün kiçik bucaq qədər fırlama saat əqrəbi hərəkitinin əksinə olur. Bu halda, deyirlər ki, vektorları üçlüyü sağ oriyentasiyalıdır və ya sağ üçlükdür.
II. vektorunun vektorunu vektoru üzərinə gətirmək üçün kiçik bucaq gədər fırlama saat əqrəbi hərəkitinin istiqamətində olur. Bu halda isə vektorları sol oriyentasiyalı üçlük və ya sol üclük adlanır.
Əgər Dekart koordinat bazisi üçlüyü sağ oriyentasiyalıdırsa, onda koordinat sisteminə sağ Dekart koordinat sistemi, həmin üçlük sol oriyentasiyalı olduqda isə koordinat sisteminə sol Dekart koordinat sistemi deyilir.
Biz urada sağ Dekart koordinat sistemindən istifadə edəcəyik.
► Tərif. (birinci) vektorunun (ikinci)vektoruna vektorial hasili aşağıdakı üç şərti ödəyən vektoruna deyilir:
1) vektorunun uzunluğu və vektorları üzərində qurulmuş paraleloqramın sahəsinə bərabər olsun
2) vektoru və vektorlarının mustəvisinə perpendikulyar olsun
3) Üçlüyü sağ oriyentasiyalı olsun
Tərifdən aydındır ki, kollinear olan və vektorların vektorial hasili sıfra bərabərdir. Bunun tərsi də doğrudur. Deməli və vektorlarının kollinear olması üçün onların vektorial hasilinin sıfra bərabər olması, zəruri və kafi şərtdir.
Vektorlarının vektorial hasilinin aşağıdakı xassələri vardır.
I. Vektorial hasil yerdəyişmə (kommutativlik) xassəsinə tabe deyildir
II. Skalyar vuruğu vektorial hasil işarəsi xaricinə çıxarmaq olar
III. Vektorial hasilin paylanma xassəsi vardır
Üç vektorun qarışıq hasili.
►Tərif. (birinci) , (ikinci) və (üçüncü) vektorlarının birinci ikisinin · vektorial hasilinin üçüncü vektoruna skalyar hasili, həmin vektorların qarışıq işarə olunur.
Tərifdən aydındır ki, üç vektorun qarışıq hasili skalyar kəmiyyətdir.
|
| |
