|
Quvur va elektron transporti
|
| bet | 3/3 | | Sana | 16.11.2022 | | Hajmi | 29.12 Kb. | | #30613 |
Bog'liq QUVIR TRANSPORTI Истории государства и права зарубежных стран ОТВЕТ, 3, D5Bva0UOe7dAJxQyrEU8j1fakoDaD2NDO4th3QyV, Reja-WPS Office, 4-амалий машғулот, Индустрия 4 рус, kitob, 169-8-113-Q 21, Amalyot, Biologiya, Mavzu Turkiston arslonquyrug’i – Leonurus Turkestanicus o’simli, pdf 20221207 094347 0000, Avesto, 1-ma\'ruzaDaryo transporti
Ichki suv transporti-transportning eng qadimgi turidir.Mazkur transport yuk va yo`lovchi tashishda, yo`llarning umumiy uzunligi (550000 km 2006 y) bo`yicha jahon transport sistemasida oxirgi o`rinlarda turadi.Yukning 2%i, yo`lovchining 0,5%i shu transportda tashiladi.Ichki suv transportining rivojlanishi va joylashishi birinchi navbatda kemalar suza oladigan daryo hamda ko`llarning bor-yo`qligiga bog`liq.
Quruqlik transportiga qaraganda daryo transportining kamchiliklari bo`lishiga qaramay,ba`zi hududlarda daryo transporti xal qiluvchi rolь o`ynaydi.Masalan: Sibirda, Amazoniyada.
Daryo kemalari ko`p yuk ko`taradi va tashiladigan yuk birligiga energiyani temir yo`lga nisbatan deyarli 6 marta kam sarflaydi.Shu sababli daryolarda hajmi katta, miqdori ko`p va tez olib borishi talab etilmaydigan yuklar tashish iqtisodiy jihatdan foydali.
Daryo transportida tashiladigan yuk tannarxiga sharsharalar, ostonalar va daryolarning sayzligi salbiy ta`sir ko`rsatadi.mazkur to`siqlarga FTI sababli birmuncha barham berilmoqda.
Amazonka, Missisipi, Ob, Yenisey, Kongo kabi daryolarning transport imkoniyatlari yirik temir yo`l transporti imkoniyatlaridan ham ortiq.Biroq bu imkoniyat va sharoitdan foydalanish iqtisodiy rivojlanishning umumiy darajasiga bog`liq.Shuning uchun dunyoda ichki suv yo`llarida yuk tashishda AQSH, Rossiya, Kanada, Germaniya, Fransiya, Niderlandiya, Xitoy ajralib turadi.Ayni paytda Osiy, Afrika, Lotin Amerikasining juda katta daryo shahobchalariga jahon ichki suv yo`llarida tashiladigan yukning 5%i to`g`ri keladi.
Ichki suv yo`llarning uzunligiga ko`ra 1/10qismi sun`iy suv yo`llariga to`g`ri keladi.Ularning eng kattalari AQSH, Xitoy, Rossiyada joylashgan.
Ko`l kema qatnovining eng asosiy rayoni AQSH va Kanadadagi Buyuk ko`llar bo`lib, bu ko`llar San-Lavrentiy chuqurlatma kanali orqali okeanga tutash.Bu yo`l orqali dengiz kemalari quruqlik ichkarisiga 4000 km ga kira oladi.
MDHdagi asosiy daryo yo`li Volga-Kama havzasi bo`lib, undan tashqari Dnepr, Don va Sibir daryolari katta ahamiyatga ega.Ko`llaridan Ladoga (II-jahon urushi yillarida sobiq Leningrad shahri uchun 900 kunlik blokadada “hayot yo`li” bo`lgan), Onega, Kaspiy dengiz ko`li, Balxash, Baykal muhim o`rin tutadi.O`zbekistonda asosan Amudaryo, Sirdaryoda esa qisman suv transporti mavjud bo`lib, boshqa transport tarmoqlarining taraqqiy etishi munosabati bilan suv transportining ahamiyati tobora pasayib bormoqda.
Orol dengizida kema qatnovi 1980 yillargacha mavjud bo`lib, keyingi yillarda to`xtab qolgan.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Karimov I.A. “O`zbekiston XXI asr bo`sag`asida, xavfsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari” Toshkent. 1997 y.
2. Atlas “Ekonomicheskaya i sosialnaya geografiya mira” M. 2006 “Drafa”
3. Atlas “Ekonomicheskaya i sosialnaya geografiya mira” M. 2005 “Ast- Press shkola”
4. Atlas “Ekonomicheskaya i sosialnaya geografiya mira” M. 2000“Ast- Press”
5. “Atlas mira” Stranы mira v kartax i sifrax. M. “Ast-Press” 2000 g.
6. Ahmedov B. Lotin Amerikasi. T.O`z dav nashr. 1963.
7. Arab mamlakatlari. Spr. O`zb. T. 1965.
8. V.V.Volskiy va b. Ekonimicheskaya geografiya kapitalisticheskix i razvivayushixsya stran. 2-chiqar. M. MGU. 1986-y.
9. “Geografiya: stranы i narodы” Rossiya. g. Smolensk: “Rusich” 2000 g.
10. Internet ma`lumotlari “Osnovnыye demograficheskiye pokozateli po vsem stranom mira v 2007 godu” Razdel I-II
11. Jahon mamlakatlari. Spravochnik. T.O`zbekiston. 1990 y. 82 ta avtor.
12. www.arxiv.uz
|
| |
