10
2. 1996-yil 1-aprelda kuchga kirgan Oʻzbekiston Respubli-
kasining Mehnat kodeksi.
3. 2016-yil 23-sentabrda qabul qilingan Oʻzbekiston
Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish toʻgʻrisida”gi
qonuni;
4. Oʻzbekiston Respublikasining “Yoʻl
harakati xavfsizligi
toʻgʻrisida”, “Avtomobil transporti toʻgʻrisida”, “Avtomobil
yoʻllari toʻgʻrisida”gi qonunlari, Yoʻl harakati qoidalari va bosh-
qalar.
1. 3. Mehnatni muhofaza qilish xizmatini tashkil etish
“Mehnatni muhofaza qilish toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston
Respublikasi Qonuniga muvofiq vazirliklar, idoralar, konsernlar,
birlashmalar, kasaba uyushmalari qoʻmitasi va boshqa xoʻjalik
boshqaruvi organlari mehnat muhofazasi qilish boʻyicha ishlarni
oʻzlari tomonidan tasdiqlangan nizomlarga muvofiq muvofiq-
lashtiradilar.
50 va undan ortiq kishi ishlaydigan korxonalarda maxsus
tayyorgarlikka ega boʻlgan shaxslar orasidan mehnat muhofazasi
muhandisi va soni 50 dan ortiq avtotransport vositalari boʻlgan
avtokorxonalarda yoʻl harakati xavfsizligini taʼminlash boʻyicha
xizmat (lavozim) tashkil etiladi. Xodimlar soni va transport
vositalari soni 50 dan kamroq boʻlgan
korxonalarda mehnat
muhofazasi xizmatining funksiyalarini bajarish rahbarlardan
biriga yuklanadi.
Mehnat muhofazasi va yoʻl harakati xavfsizligi xizmatlari
kasaba uyushma qoʻmitasi bilan kelishilgan qoidalarga muvofiq
ishlaydi va oʻz maqomi boʻyicha korxonaning asosiy xizmat-
lariga teng va uning rahbariga boʻysunadi.
Mehnat muhofazasi xizmatlarining
mutaxassislari barcha
xodimlar tomonidan mehnatni muhofaza qilish qoidalari va
11
normalariga rioya etilishini nazorat qilish, aniqlangan qoidabu-
zarliklarni bartaraf etish toʻgʻrisida tarkibiy boʻlinmalar rahbar-
lariga koʻrsatmalar berish, shuningdek
korxona rahbarlariga
javobgarlikka tortish toʻgʻrisida taqdimnomalar kiritish huquqiga
ega. Mehnat muhofazasi va yoʻl harakati xavfsizligi xizmati
mutaxassisi oʻz xizmat vazifalariga taalluqli boʻlmagan ishlarni
bajarishga jalb qilinishi mumkin emas. Mehnat muhofazasi va
yoʻl harakati xavfsizligi xizmatlari faqat korxona tugatilgan
taqdirda tugatiladi.
Mehnat muhofazasining quyidagi
masalalari qonun bilan
tartibga solinadi: korxona, tashkilot va muassasalarda mehnat fa-
oliyatining umumiy shartlari; xavfsizlik standartlari va qoidalari,
sanoat sanitariyasi va yongʻinning oldini olish; mehnat sharoit-
larini yaxshilash boʻyicha chora-tadbirlarni rejalashtirish, mo-
liyalashtirish va moddiy-texnik ta’minlash; ayollar, oʻsmirlar va
mehnat qobiliyati cheklangan shaxslar uchun alohida mehnat
sharoitlari; zararli va ogʻir mehnat sharoitlari boʻlgan
ish va
kasblar uchun imtiyozlar; mehnat muhofazasi talablari va
normalarining bajarilishi ustidan nazoratni tashkil etish va ta’-
minlash, shuningdek ularni buzganlik uchun mansabdor shaxslar
va xodimlarning javobgarligi; korxonalarda tibbiy yordam tash-
kil etish; ishlab chiqarishdagi baxtsiz
hodisalarni tekshirish va
hisobga olish tartibi; ishlab chiqarish jarohati yoki kasb kasalligi
tufayli nogironlik qurbonlarini moddiy qoʻllab-quvvatlash.
Bu masalalar Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi,
Respublikaning Mehnat kodeksi, Oʻzbekiston Respublikasining
“Mehnatni muhofaza qilish toʻgʻrisida”gi qonuni, Mehnat va
aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi tomonidan ishlab chi-
qilgan namunaviy nizomlar kabi davlat hujjatlari va me’yoriy
hujjatlarda oʻz ifodasini topgan. Avtomobil transporti xodimlari-
ning mehnat muhofazasi qoidalari
avtomobil transportida meh-
natni tashkil etish va sanitariya-gigiyena talablarini ta’minlash,
12
hudud va ishlab chiqarish obyektlarining mehnatni muhofaza
qilish talablari, harakatlanuvchi tarkibni jihozlash, asbob-usku-
nalar, jihozlar, transport vositalarini saqlash, foydalanish, texnik
xizmat koʻrsatish va transport vositalarini ta’mirlash,
jamoaviy
va shaxsiy himoya vositalari bilan ta’minlash, elektr xavfsizligi,
ekologik va yongʻin xavfsizligi masalalarini oʻz ichiga oladi.
Download
