• Transuran elementlar
  • Bor α –zarrachalar bilan bombardimon qilinganda azotning radioaktiv izotopi 7N13 hosil bo’ldi
  • Sun’iy ravishda olingan radioaktiv elementlar




    Download 1.13 Mb.
    bet3/3
    Sana08.04.2023
    Hajmi1.13 Mb.
    #49624
    1   2   3
    Bog'liq
    1480060689 64671
    19.24 MAVZU, Eritmadagi moddaning konsentratsiyasini aniqlash usullari, Erigan modda konsentratsiyasini aniqlash usullari, Biologiya. 11-sinf (2018, A.G\'afurov, A.Abdukarimov), 30610102 Kompyuter grafikasi va dizayn O\'quv dasturi 10 09, Axborot texnologiyalar asoslari Dildora Sayfiddinova Payzullaevna, 1. Sanoq sistemasi haqida tushuncha Pozitsion va nopozitsion san-fayllar.org, Dars turlari aralash dars maqsadi vazifasi, Referat I mavzu yaxlit pedagogik jarayon reja Pedagogik jarayon-fayllar.org

    Sun’iy ravishda olingan radioaktiv elementlar.

    • Kimyoviy element nomi va formulasi
    • Element
    • Sintez
    • qilingan yil
    • Nisbatan eng ko’p yashaydigan izotoplarining yarim yemirilish davrlari
    • 43
    • Texnetsiy
    • Tc
    • 1937
    • 97
    • 2.6∙106 yil
    • 61
    • Prometiy
    • Pm
    • 1947
    • 145
    • 18 yil
    • 85
    • Astas
    • At
    • 1940
    • 210
    • 8 soat 18 daqiqa
    • 87
    • Fransiy
    • Fr
    • 1939
    • 223
    • 21 daqiqa

    Transuran elementlar

    • 93
    • Neptuniy
    • Np
    • 1940
    • 237
    • 2.2∙106 yil
    • 94
    • Plutoniy
    • Pu
    • 1940
    • 244
    • 7.6∙107 yil
    • 95
    • Ameritsiy
    • Am
    • 1944
    • 243
    • 7950 yil
    • 96
    • Kyuriy
    • Cm
    • 1944
    • 247
    • 1.64∙107 yil
    • 97
    • Berkliy
    • Bk
    • 1949
    • 247
    • 104 yil
    • 98
    • Kaliforniy
    • Cf
    • 1950
    • 251
    • 800 yil
    • 99
    • Eynshteyniy
    • Es
    • 1954
    • 254
    • 480 kun
    • 10
    • Fermiy
    • Fm
    • 1953
    • 257
    • 79 kun
    • 101
    • Mendeleyeviy
    • Md
    • 1955
    • 258
    • 53 kun
    • 102
    • Nobeliy
    • No
    • 1963 – 66
    • 255
    • 3 daqiqa
    • 103
    • Lourensiy
    • Lr
    • 1963 – 66
    • 256
    • 60 soniya
    • 104
    • Kurchatoviy[1]
    • Ku
    • 1964
    • 261
    • 70 soniya
    • 105
    • Nilsboriy[2]
    • Ns
    • 1970
    • 261
    • 2 soniya
    • 106
    • Siborgoviy
    • Sg
    • 1974
    • 259
    • 0.01 soniya
    • 107
    • Boriy
    • Bh
    • 1976
    • 261
    • 0.01 soniya

    Ma’lumki, radioaktiv yemirilish qonuni ko’rinishga ega, bu yerda No – radioaktiv elementdagi boshlang’ich yadrolar soni, N – yemirilishdan keyingi qolgan yadrolar soni, T – radioaktiv elementning yarim yemirilish davri, t – yemirilish davom etadigan vaqt. Agar radioaktiv elementning yarim yemirilish davri qanchalik katta bo’lsa, yemirilish ehtimoli shunchalik kichik bo’ladi va N=No shart bajariladi. Yuqoridagi formulada radioaktiv elementning yarim yemirilish davri juda katta, ya’ni T→∞ deb olinsa ham N=No hosil bo’ladi.

    • Ma’lumki, radioaktiv yemirilish qonuni ko’rinishga ega, bu yerda No – radioaktiv elementdagi boshlang’ich yadrolar soni, N – yemirilishdan keyingi qolgan yadrolar soni, T – radioaktiv elementning yarim yemirilish davri, t – yemirilish davom etadigan vaqt. Agar radioaktiv elementning yarim yemirilish davri qanchalik katta bo’lsa, yemirilish ehtimoli shunchalik kichik bo’ladi va N=No shart bajariladi. Yuqoridagi formulada radioaktiv elementning yarim yemirilish davri juda katta, ya’ni T→∞ deb olinsa ham N=No hosil bo’ladi.
    • T
    • t
    • N
    • N
    • 2
    • o

    Birinchi marta su’niy radioaktivlik hodisasi 1919-yilda E.Rezerford tomonidan quidagi jarayonda kuzatiladi: 2He 4+ 7N 14= 8O17 + 1P1

    • Birinchi marta su’niy radioaktivlik hodisasi 1919-yilda E.Rezerford tomonidan quidagi jarayonda kuzatiladi: 2He 4+ 7N 14= 8O17 + 1P1
    • 1934-Yilda 1-marta I.Kyuri va F.J.Kyuri quidagi reaksiyani amalga oshirdilar
    • 13AI27+ 2He4 = 15P30 +0n1
    • 1940-yilda vismut α–zarracha bilan bombardimon qilinib astat elementi sintez qilingan:
    • 209 83Bi(α,2n) 85At221

    Bor α –zarrachalar bilan bombardimon qilinganda azotning radioaktiv izotopi 7N13 hosil bo’ldi:

    • Bor α –zarrachalar bilan bombardimon qilinganda azotning radioaktiv izotopi 7N13 hosil bo’ldi:
    • 5B10 + 2He4 = 0n1 + 7N13
    • 7N13 ning yarim yemirilish davri 10 minutdir. 7N13 yemirilganda uglerodning izotopi C hosil bo’ladi
    • 7N13 = 6C13 +e+
    • 15P30 ning yarim yemirilish davri 2,6 minut, u ham pozitron chiqarib, kremniyning stabil izotopiga aylanadi:
    • 15P30 = 14Si30 +β+
    • Propmetiyni Y.Marinskiy , L.Glendenin va Ch.Koriellar yadro reaktorida radioaktiv izotoplar aralashmasidan ajratib olgan. Eng og’ir element fransiyning turg’un izotopi 87 Fr223 1939-yilda M.Perrey tomonidan 4p+3 oilasidagi 92 U239 ning tabiiy radoaktiv parchalanish mahsulotlari tarkibidan ajratib olingan
    • 92 U239 — 3ɑ—3ᵝ→ 89 Ac 227 →87 Fr223 +α

    Download 1.13 Mb.
    1   2   3




    Download 1.13 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Sun’iy ravishda olingan radioaktiv elementlar

    Download 1.13 Mb.