Şək.1.9.1.
p–n keçid tutum xassələrinə də malikdir. Belə ki, müsbət və mənfi həcmi yüklər təbəqələri özlərini kondensatorun köynəkləri kimi aparırlar. Adi kondensatorlardan fərqli olaraq p–n keçidin tutumu xarici gərginlikdən asılı olaraq dəyişir. Keçiddəki həcmi yüklərin hesabına yaranan tutum çəpər tutumu və ya beryer tutumu adlanır:  , burada dQ yükün, dU xarici gərginliyin dəyişməsidir. Əks gərginliyin təsirilə həcmi yüklər oblastının eni dəyişir, bu da çəpər tutumunun dəyişməsinə gətirir: Nd>>Na olan halda
 . (1.9.3)
Burada  -p-n- keçidin sahəsidir. Çəpər tutumu əsasən əks gərginlikdə özünü göstərir və Uəks artdıqca azalır. Nəzəri olaraq düz istiqamətdə də çəpər tutumu mövcuddur. Lakin, düz istiqamətdə diffuziya tutumu daha böyükqiymət alır. Diffuziya tutumu düz gərginliyin təsirilə keçidə cəlb olunan yükdaşıyıcıların yaratdığı tutumdur. İstənilən halda p–n keçidin tutumu onun ətalətliliyinə səbəb olur.
p-n- keçidin p- qatının xarici gərginlik mənbəyinin müsbət, n- qatının isə mənfi qütbünə qoşulması düzünə qoşulma, əks halda isə əksinə qoşulma adlanır. Düzünə qoşulma zamanı keçiddən axan cərəyanın qiymətindən asılı olaraq müxtəlif iki rejim ayırd edilir. Normal rejim- keçiddən axan düzünə cərəyan milliamperlər, qütblərdəki gərginlik düşgüsü isə 0,7 V təşkil edir. Mikro rejim- keçiddən axan düzünə cərəyan mikroamperlər, qütblərdəki gərginlik düşgüsü isə 0,5 V təşkil edir.
|
