|
musbat elektr zaryadi borligi, kesigida esa manfiy elektr zaryadi borligi
Pdf ko'rish
|
| bet | 221/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotmusbat elektr zaryadi borligi, kesigida esa manfiy elektr zaryadi borligi
tekshirishlarda m a’lum bo' ldi. Muskulning zararlangan va zararlanmagan
qismi o ‘rtasida kelib chiqadigan elektr tokiga tinchlik toki deb nora berildi.
Bu tokning shunday nom bilan atalishiga sabab shuki, u muskul
qo‘zg‘almagan va qisqarmagan vaqtda seziladi.
Galvaninning ikkinchi tajribasi, ya ’ni nerv muskulning ustiga
qo‘yi!ganda metalsiz qisqarishi endi tushunarli bo‘lib qoladi. В tajribada
nerv muskulning zararlangan qismi ustiga qo‘yilganda tinchlik toki nervga
ta’sir etib, muskulni qisqartiradi.
Zararlanmagan nerv va muskul qo‘z g ‘alganda bir muncha boshqacha
tok topiladi.
Harakat toklari. Zararlangan to‘qimadagina emas, zararlanmagan
muskul yoki nerv qo‘zg ‘alganda ham elektronlar oqimi o'zgarishini, ya’ni
potensiallar farqi borligini bilish mumkin.
To‘qimaning qo‘zg ‘algan va qo‘zg ‘almagan qismi o ‘rtasida kelib
chiqadigan potensiallar farqi harakat toki deyiladi.
Shu bilan birga qo‘zg‘almagan qism musbat zaryadli, qo‘zg ‘algan
qismi esa manfiy zaryadli bo‘ladi.
Harakat toki muskullar qisqargan vaqtida, nerv tolalarida impulslar
o ‘tayotganda va bezlardan sekret ajralayotganda hosil bo‘ladi. Harakat toki
qo‘z g ‘alishning bir belgisi bo‘Iib, turli to‘qimalarda turli tezlikda va
qo‘z g ‘alish bilan birga tarqaladi. Nerv, muskul va boshqa to'qimalarda
hosil bo‘ladigan harakat tokini sezgir asboblar yordamida yozib olish
mumkin. Q o‘zg ‘almay turgan birorta to‘qimaning ikki nuqtasiga elektrod
o ‘mashtirib, ular galvanometr bilan birlashtirilsa, galvanometrning
strelkasi tebranmaydi, chunki bu vaqtda elektr toki hosil bo‘lmaydi.
Agar to‘qima qo‘zg ‘atilsa, qo‘zg‘alishning to ‘qima bo‘ylab tarqalishi
|
| |
